Ұлттық Банкте инфляциялық үрдістер туралы айтылды
Қазан айында тұтыну бағалары 0,7%-ға өсті, жылдық инфляция ұзақ жеделдету кезеңінен кейін қыркүйектегідей - 8,9% деңгейінде сақталды.
Инфляцияның құрылымында әр түрлі бағытты тенденциялар байқалды. Бір жағынан, азық-түлік инфляциясының бәсеңдеуі өткен жылы айтарлықтай өсім көрсеткен азық-түлік бағасының төмендеуіне байланысты болды. Екінші жағынан, энергия ресурстарының одан әрі қымбаттауы аясында көрсетілетін қызметтер мен азық-түлік емес инфляциясының жеделдеуі жалғасты.
Қазан айында бағаның айлық өсуі 0,7%-ды құрады, қазан айында инфляцияның жылдық деңгейі 8,9% деңгейінде сақталды. Азық-түлік тауарларына бағаның өсуі компоненттер арасында ең жоғары болып қалуда (11,3%), алайда жеміс-көкөніс өнімдерін қоспағанда, тауарлардың негізгі топтарына бағаның өсуінің баяулауы байқалды.
Айтарлықтай салымның сақталуына қарамастан, қазан айында май мен тоң майға, қантқа, нан-тоқаш өнімдері мен жармаға, жұмыртқаға бағаның өсу қарқынының баяулауы байқалды. Ет өнімдері бағасының жылдық өсуі бұрынғы деңгейде сақталды. Сонымен қатар, бағаның одан әрі өсуін жеміс-көкөніс өнімдері, атап айтқанда жабық топырақтағы көкөністер көрсетеді.
Осы өнімдерге бағаның өсуі бұрынғыдай өндіріс шығындарының өсуіне, оның ішінде дәнді және азықтық дақылдарына, энергия ресурстарына жоғары бағалар аясында өзіндік құнның өсуіне, сондай-ақ әлемдік азық-түлік нарықтарында рекордтық бағаның өсуіне байланысты. Жекелеген нарықтардағы шектеу шаралары (азықтық, майлы дақылдар бойынша квоталар) бағаларға тежеуші әсер етуге бағытталған.
Азық-түлік емес жылдық инфляция қазан айында 7,8%-ға дейін (2021 жылғы қыркүйекте - 7,5%) жеделдеді. Бағаның негізгі өсуі ЖЖМ мен автомобильдерге түсті. Дизель отынына баға бір айда 16,6%-ға, жылдық мәнде - 24,4%-ға өсті. Сұраныстың қалпына келуі, жеткізілімдегі іркілістер және құрауыштардың қымбаттауы нәтижесінде автомобильдерге бағаның өсуінің жеделдеуі тіркелді. 2021 жылғы қазанда ақылы қызметтер бағасының жылдық өсуі ұялы байланыс, мейрамхана және қонақ үй қызметтерінің қымбаттауы аясында 6,9%-ға дейін (2021 жылғы қыркүйекте - 6,8%) аздап жеделдеді. Бұдан басқа, көлік қызметтерінің, атап айтқанда автомобиль және теміржол көлігі қызметтерінің біршама қымбаттауы байқалды.
Сонымен қатар, реттелетін қызметтерге тарифтердің өсу қарқыны біршама баяулады (5,4%): қазан айында жылу мен суық су бағасының төмендеуі, электр энергиясына бағаның өсуі байқалды.
Қазан айында шығындардың өсуіне және ұсыныстың қысқаруына жауап ретінде ауылшаруашылық өнімдерінің айтарлықтай өсуі байқалды. Осыған байланысты, азық-түлік өндірушілерде өнімнің қымбаттауы одан әрі жалғасты.
Соңғы айларда (шілде-қазан) ішкі нарықта шығарылатын өнімге өңдеуші саладағы өндірушілер бағасының өсуі баяулауды жалғастырды, алайда жоғары мәндерде (17,8%, г/г) сақталуда. Сонымен қатар, азық-түлік өнімдерін өндіру саласындағы бағалар жеделдетуді жалғастырды, жылдық мәнде өсу қарқыны 15,5%-ға жетті. Қазан айында ет өнімдеріне, нан-тоқаш және макарон өнімдеріне, ұн мен жармаға бағалар көтеріле берді. Сондай-ақ, ауыл шаруашылығы малдары үшін жем өңдеуде бағаның айтарлықтай өсуі байқалды (6,7%-дан 14%-ға дейін).
Бұдан басқа, бағаның өсуі мұнай өңдеу өнімдеріне (бензин, дизель, газ) тіркелді, олардың жылдық өсу қарқыны қазан айында 36%-ға жетті.
Қазан айында ауыл шаруашылығы өнімі айтарлықтай қымбаттады - бір айда 6,2%-ға өсті, бұл соңғы тоғыз жылда (2012 жылғы қарашадан бастап) ең жоғары өсім болды. Жылдық мәнде агроөнімге бағаның өсу қарқыны астық түсімінің қысқаруы, әлемдік нарықтардағы бағаның өсуі және энергия ресурстарының қымбаттауы аясында басым түрде өсімдік шаруашылығы өнімі есебінен 18%-ға дейін жеделдеді. Өсімдік өнімдерінің бағасы соңғы айларда жеделдетуді жалғастырды, атап айтқанда қазан айында жұмсақ бидайдың (16,7%, г/г), майлы дақылдардың (30,4%), ашық топырақтағы көкөністердің (картоп, сәбіз, қырыққабат) қымбаттауы байқалды. Мал шаруашылығы өнімдерінің құрылымында жұмыртқаның қымбаттауы (26,9%) байқалды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстан мен Мажарстан инвестиция көлемі 5 540 млн астам бірлескен жобаларды іске асыруда
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақ-мажар инвестициялық дөңгелек үстеліне қатысты, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Мемлекет басшысы, ең алдымен, екі ел арасындағы экономикалық қарым-қатынас қарқынды дамып келе жатқанын атап өтіп, Будапештке алғашқы мемлекеттік сапары қазақ-мажар стратегиялық серіктестігінің жаңа кезеңіне жол ашатынын жеткізді.
Биыл Қазақстан мен Мажарстанның Стратегиялық серіктестік туралы декларацияға қол қойғанына 10 жыл толды. Осы уақыт аралығында біз өзара сенім мен ортақ мақсаттарға негізделген тығыз ынтымақтастықтың іргесін қаладық. Мажарстанның Қазақстанға құйған инвестициясы 370 миллион долларға жетті. Елімізде мажарлардың 70-тен астам компаниясы табысты жұмыс істеп жатыр. Олардың қатарында MOL Group және Gedeon Richter секілді компаниялар бар. Қазіргі таңда машина жасау, ауыл шаруашылығы және логистика салаларында жалпы инвестиция көлемі 540 миллион доллардан асатын бірлескен жобаларды жүзеге асыру мәселесі пысықталып жатыр", - деді Президент.
Мемлекет басшысы Қазақстан жаңа саяси және экономикалық парадигмаға бет бұрғанын айтты. Білім мен инновацияны ту еткен өзгерістер бұл үдерістің басты қағидатына айналады.
Президент Мажарстан бизнесмендеріне энергетика, сирек кездесетін материалдарды өндіру, көлік және логистика, ауыл шаруашылығы, фармацевтика, цифрландыру, қаржы нарығы секілді маңызды салаларда инвестициялық ынтымақтастықты нығайтудың келешегі зор екенін мәлімдеді.
Қасым-Жомарт Тоқаев сөзін қорытындылай келе, мажар компанияларының басшыларын келесі жылы мамыр айында өтетін Астана халықаралық форумына қатысуға шақырды.
Инвестициялық дөңгелек үстел барысында Мажарстанның Қаржы министрі, Қазақ-мажар экономикалық ынтымақтастығы жөніндегі үкіметаралық комиссияның тең төрағасы Михай Варга мен ірі компаниялардың жетекшілері сөз сөйледі.
Жиын қорытындысы бойынша ауыл шаруашылығы, көлік инфрақұрылымын цифрландыру, білім салаларына және бірлескен инвестициялық жобаларды қолдауға қатысты 7 коммерциялық құжатқа қол қойылды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан көлік желісін ірі жаңғыртуды іске қосады
Қазақстан алдағы жылдары тасымалдау көлемінің айтарлықтай ұлғаюын күтуде. Болжам бойынша, экспорттық теміржол тасымалының көлемі 130 млн тоннаға дейін, автомобиль транзиті - 6 есе артады. Президенттің инфрақұрылымды жаңғырту және көліктік-логистикалық әлеуетті дамыту жөніндегі тапсырмаларын іске асыру туралы Үкімет отырысында көлік вице-министрі Мақсат Қалиақпаров баяндады.
Еліміздің аумағы арқылы 13 халықаралық көлік дәлізі өтеді, оның 5 теміржол және 8 автомобиль дәліздері. Инфрақұрылымдағы "кедергілерді" жою бойынша шаралар қабылдануда. Оның ішінде жеткізудің жаңа бағыттары пысықталып, жүктердің жедел өтуі үшін цифрлық шешімдер енгізіліп жатыр. ТХКБ бағыты бойынша, сондай-ақ "Солтүстік-Оңтүстік" көлік дәлізі бойынша тасымалдаудың оң динамикасы байқалады. 2030 жылға қарай оның өткізу мүмкіндігі 20 млн тоннаға дейін артады деп күтілуде.
2027 жылға дейін 1,3 мың км жаңа теміржол салу жоспарланып отыр. Қазіргі уақытта "Достық" стансасының өткізу мүмкіндігін жылына 35 млн тоннаға дейін арттыруға, Алматы стансасы арқылы жүк өткізу уақытын қысқартуға, Сарыағаш стансасын босатуға және Қытай бағытына қосымша 20 млн тоннаға дейін жүк өткізу қуатын қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Тасымалдардың үздіксіздігін және магистральдық теміржолдардың қуатын арттыру үшін Мемлекет басшысының тапсырмасы шеңберінде 2029 жылға дейін 11 мың шақырым теміржол учаскелеріне жөндеу жұмыстары жүргізілмек, оның 2,8 мың шақырымында тиісті жұмыстар аяқталды. Бұдан бөлек, Құрық теңіз порты арқылы жүк тасымалын арттыру бойынша шаралар қабылдаудамыз. Құрық портында астық терминалын іске қосу жоспарланған. Сонымен қатар, Abu Dhabi Ports компаниясымен бірлесіп, "Саржа" көпфункционалды теңіз терминалының құрылысын жүзеге асыру қолға алынды. Нәтижесінде, Қазақстан порттарының өткізу мүмкіндігі жылына 30 млн тоннаға дейін артатын болады", - деп мәлімдеді вице-министр.
2027 жылға дейін 12 мың шақырым жолды салу және реконструкциялау жоспарлануда, оның 7 мың шақырымы 2024 жылы аяқталады, оның ішінде төрт негізгі автодәліз қайта жаңартылады.
Сондай-ақ өткізу пунктері жаңғыртылатын болады. 2029 жылға дейін 36 өткізу пунктін кезең-кезеңімен жаңғырту жоспарланған, 2025 жылы алты пунктте жөндеу жұмыстары басталады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазатомөнеркәсіп Буденовское кен орнының "Солтүстік" учаскесінде уранды барлау құқығын алды
Қазатомөнеркәсіп" ұлттық атом компаниясы" АҚ Түркістан облысының Созақ ауданындағы Шу-Сарысу уран провинциясында орналасқан Буденовское кен орнының "Солтүстік" учаскесінде уранды барлау үшін жер қойнауын пайдалану құқығын 5 жылға ұзарту мүмкіндігімен 6 жыл мерзімге алғаны туралы хабарлайды. Осы учаскеге жер қойнауын пайдалану құқығы тек Қазатомөнеркәсіпке тиесілі.
Солтүстік" учаскесі уранның ірі кен шоғырының болуына байланысты айтарлықтай әлеуетке ие. Оның қолайлы геологиялық жағдайлары және жұмыс істеп тұрған кен орындарына жақындығы табысты және ұзақ уақыт игеру үшін бірегей мүмкіндіктер туғызады. Бұл жоба Қазақстанның уран өндіру саласын дамытудағы маңызды кезең болатынына және біздің компанияның ұзақ мерзімді құндылығын құруға елеулі үлес қосатынына сенімдіміз", - деп атап өтті Қазатомөнеркәсіптің Басқарма төрағасы Мейіржан Юсупов.
Алдын ала бағалаулар бойынша Р1 және Р2 санаттары бойынша учаскедегі уран ресурстары 100 мың тоннадан асады, бұл одан әрі геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу үшін берік негіз жасайды. Болашақта ресурстарды нақтылау және оларды жоғары санаттарға (С1 және С2) ауыстыру жоспарлануда. Бұл учаскенің әлеуетін барынша тиімді пайдалануға және Компанияның ұзақ мерзімді стратегиялық жоспарларын іске асыруға мүмкіндік береді.
Уранға әлемдік сұраныстың артуы жағдайында бұл жоба жаһандық энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және Қазақстанның атом энергетикасының әлемдік нарығындағы ұстанымын нығайтуға қосылған маңызды үлес болады. Қазатомөнеркәсіп уранның минералдық-шикізат базасын толықтыру және ұлғайту мақсатында жаңа перспективалы учаскелерді іздеу және игеру жөніндегі жұмысты жалғастыра бермек, бұл компанияның одан әрі өсуіне және ел экономикасының тұрақты дамуына ықпал ететін болады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
2024 жылдың 10 айында Қазақстанның теңіз порттары арқылы 6,2 млн тонна жүк тасымалданды
2024 жылдың 10 айында Қазақстанның теңіз порттары арқылы 6,2 млн тонна жүк тасымалданды. Бұл туралы ҚР Көлік министрлігінің теміржол және су көлігі комитеті хабарлады.
Өткен жылмен салыстырғанда теңіз көлігі арқылы тасымалдау көлемі 3 % - ға, оның ішінде транзиттік жүктерді тасымалдау 18 % - ға өсті. Құрық паром кешені арқылы жүк автокөлік құралдарын өңдеуде 22 %-ға өсу байқалады. Ақтау порты арқылы өткен 27 мыңға жуық контейнерді қоса алғанда "Шығыс-Батыс" транзиттік қатынасындағы контейнер тасымалының көлемі 84 % - ға ұлғайған.
Сондай-ақ, биыл Құрық портының "Саржа" терминалы аталған кезеңде Түркия мен Иран бағытында шамамен 55 мың тоннаға жуық жүк (түсті металдар, аммофос, арпа) өңдеді. Сонымен қатар, Құрық портының "Ерсай" теңіз терминалынан 2024 жылы Қазақстан арқылы Әзірбайжаннан Өзбекстанға транзитпен 153 габаритті емес жүк тасымалданды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.