Қазақстан мен Өзбекстан өзара тауар айналымын 5 млрд АҚШ долларына дейін жеткізуге ниетті
Қасым-Жомарт Тоқаев пен Шавкат Мирзиёев Қазақстан мен Өзбекстанның Жоғары мемлекетаралық кеңесінің бірінші отырысына қатысты, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметінен.
Кеңес отырысында екі елдің сауда-экономика, көлік-транзит, су шаруашылығы және энергетика, мәдени-гуманитарлық салалардағы ынтымақтастығын кеңейтудің басым бағыттары талқыланды.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев қазақ-өзбек қатынасы стратегиялық серіктестік және одақтастық рухында тұрақты дамып келе жатқанын атап өтіп, еліміз Өзбекстанмен ынтымақтастықты нығайта түсуге айрықша көңіл бөлетінін жеткізді.
- Былтыр Одақтастық қатынастар туралы тарихи шартқа қол қойдық. Бүгін алдағы он жылға арналған Стратегиялық әріптестікті және одақтастықты дамыту бағдарламасын бекітеміз. Осы маңызды қадамдар екі елдің байланысын ілгерілетуге айрықша серпін беретініне сенімдімін, - деді Президент.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың пікірінше, қысқа уақыт ішінде өзара тауар айналымын бес миллиард долларға дейін жеткізіп, таяу жылдары бұл көрсеткішті екі еселеуге елдеріміздің әлеуеті жетеді.
- Ауыл шаруашылығы, машина жасау, энергетика, коммуникация, цифрландыру секілді перспективті салалардағы ынтымақтастық әлеуетін толық пайдалану маңызды. Бұл ретте қазақ-өзбек шекарасындағы "Орталық Азия" Халықаралық өнеркәсіп кооперациясы орталығын тезірек іске қосу қажет. Мемлекетаралық кеңес пен Өңіраралық ынтымақтастық форумының қызметінен де елеулі нәтиже күтеміз. Өңірлік кооперацияға зор үміт артамыз. Қазіргі кезде жалпы сомасы 3 миллиард доллардан асатын 70-ке жуық бірлескен жобамыз бар. Оның аясында 14 мың жұмыс орны ашылады. Біз бұл бағыттағы байланыстарды одан әрі нығайтып, бизнес үшін қолайлы жағдай жасауға әзірміз, - деді Президент.
Сонымен қатар Қасым-Жомарт Тоқаев көлік-транзит артықшылықтарын барынша тиімді пайдалану маңызды екенін айтты. Бұл ретте Мемлекет басшысы тарифтерді оңтайландыру, әкімшілік рәсімдерді жеңілдету және жүк жеткізу мерзімін қысқарту жөнінде бірлескен шаралар қабылдау қажет екеніне назар аударды.
Бұдан бөлек, Мемлекетаралық кеңес отырысы барысында трансшекаралық өзендердің су ресурстарын кешенді әрі рационалды пайдалану, мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықты нығайту мәселелері қозғалды.
Өз кезегінде Өзбекстан Президенті Қазақстанға жасаған бұл жолғы мемлекеттік сапарының нәтижесінде стратегиялық серіктестік пен одақтастық мүлдем жаңа деңгейге көтерілетініне сенім білдірді.
- Бүгін біз Жоғары мемлекетаралық кеңестің бірінші отырысын ашып отырмыз. Бұл, шын мәнінде, екіжақты қатынастар тарихындағы айтулы оқиға. Бүгінгі келіссөздер біздің нақты бағыттар бойынша ынтымақтастығымызды одан әрі кеңейтуге, сондай-ақ достас әрі бауырлас халықтарымыздың өсіп-өркендеуіне ықпал ететініне сенімдімін, - деді Шавкат Мирзиёев.
Өзбек елі басшысының айтуынша, сапар алдында Мемлекетаралық комиссияның отырысы, Бизнес форум және бірқатар мәдени іс-шаралар өтті. 2034 жылға дейінгі Стратегиялық әріптестік пен одақтастық бағдарламасы әзірленді. Сыртқы саясат ведомстволары басшыларының жетекшілігімен кеңес құрылып жатыр. Мұның бәрі екіжақты ықпалдастықтың нығаюына оң септігін тигізеді.
Кеңес барысында тараптар екі елдің парламенттері, үкіметтері, сыртқы саясат ведомствосы және салалық министрліктері арасындағы байланыстарды арттыра түсу маңызды екеніне назар аударды. Сондай-ақ халықаралық және өңірлік құрылымдар, соның ішінде БҰҰ, Дүниежүзілік сауда ұйымы, Орталық Азия мемлекеттері басшыларының консультативтік кездесулері және "Орталық Азия плюс" форматы аясында бір-біріне қолдау білдіруге уағдаласты.
Жиында Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Серік Жұманғарин, Өзбекстан Республикасы Премьер-министрінің орынбасары Жамшид Ходжаев, Қазақстан Республикасының Көлік министрі Марат Қарабаев, Өзбекстан Республикасының Көлік министрі Илхом Макхамов, Қазақстан Республикасының Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев, Өзбекстан Республикасының Энергетика министрі Журабек Мирзамахмудов, Қазақстан Республикасының Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов, Өзбекстан Республикасының Су шаруашылығы министрі Шавкат Хамраев, Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева, Өзбекстан Республикасының Мәдениет министрі Озодбек Назарбеков, Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек, Өзбекстан Республикасының Жоғары білім, ғылым және инновация министрі Конгратбай Шарипов баяндама жасады.
Кеңес отырысының қорытындысы бойынша бірқатар шешімге қол қойылды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Астанада өнеркәсіп өндірісінің көлемі 7%-ға артты
Премьер-министр Олжас Бектенов Астана қаласы кәсіпорындарында металлургия, жеңіл және құрылыс өнеркәсібі, автомобиль және теміржол машинасын жасау салаларының дамуымен танысты. Президенттің "Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм" атты Жолдауында айтылған экономиканы әртараптандыру және басым салалардағы инвестициялық жобаларды іске асыру жөніндегі тапсырмаларының орындалуы тексерілді, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Индустриялық парк аумағында Премьер-министрге Астананың әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы баяндалды. Қала әкімінің орынбасары Евгений Глотов бірінші жартыжылдықтың қорытындысы бойынша Астананың ЖӨӨ көлемі 5,5 трлн теңгеге жетіп, өткен жылғы көрсеткіштен 7%-ға асып түскенін хабарлады. Жалпы өңірлік өнім құрылымында шағын және орта бизнестің үлесі 72%-ды құрайды. Биылғы 10 айда Астанаға шамамен 1,3 трлн теңге инвестиция тартылды, бұл ретте өнеркәсіптік өндіріс көлемі 2023 жылмен салыстырғанда шамамен 7%-ға өсті.
Премьер-министр 7,5 мың шаршы метр аумақта орналасқан "Digital System Service" ЖШС зауытының өндірістік цехтарын аралап көрді. Телекоммуникация жабдықтарын, оның ішінде модемдерді, коммутаторларды, бағдарлауыштарды, телефон аппараттары мен үйде, кеңседе және өнеркәсіптік пайдалануға арналған стансаларды шығару жолға қойылған. Зауытта бағдарламалық жасақтаманы әзірлеуден бастап дайын өнімді жинауға және орауға дейін өндірістің толық циклі жүзеге асырылады. Премьер-министрге жаңғыртудан кейін кәсіпорынның қуаты жылына 720 мың бірлікке дейін өскені, оның көлемін 805 мың құрылғыға дейін ұлғайту мүмкіндігі туралы баяндалды. 2005 жылы ашылған сәттен бастап зауытты дамытуға салынған инвестициялардың жалпы сомасы шамамен $4,5 млн-ды құрады. Бүгінгі таңда өндіріс 100 қызметкерді тұрақты жұмыспен қамтамасыз етеді.
Олжас Бектенов импортқа тәуелділікті азайту және жоғары технологиялық өнімнің экспортын ұлғайту мақсатында жағдай жасау үшін мұндай өндірістердің маңызын атап өтті. Қазіргі уақытта Digital System Service тауарлар желісі Қазақстан нарығында кеңінен ұсынылған. Компанияның даму жоспарында шетелдік нарыққа шығу қарастырылған, оның ішінде Өзбекстан, Әзербайжан, Қырғызстан, Ресей, Араб елдері бар.
Америкалық Wabtec компаниясының инвестициялық жобасы арқылы Олжас Бектенов теміржол машинасын жасау саласының дамуымен танысты. "Локомотив құрастыру зауыты" магистральдық тепловоздарды құрастыру кәсіпорны жылына 120 бірлікке дейін шығарады. Өндіріс басталғаннан бері барлығы 611 локомотив жиналды. Компания президенті Марат Тілеубаев Премьер-министрге зауытта барлық негізгі құрастыру тораптары игерілгенін, локализация деңгейі бүгінде 75%-ға жеткенін баяндады. Жобаға салынған инвестициялардың жалпы сомасы - 30 млрд теңге. Кәсіпорында 742 жұмыс орны ашылды.
Премьер-министр темір жол машинасын жасауды дамытуға, жаңа өндірістік және сервистік объектілерді құруға инвестициялардың өсуінің оң үрдістерін атап өтті. Мұндай жобаларды іске асыру Мемлекет басшысының алға қойған міндетіне сәйкес Қазақстанның көлік-логистикалық хаб ретінде қалыптасуына ықпал етеді.
Олжас Бектенов "Ashina KZ" ЖШС тігін фабрикасында жеңіл өнеркәсіптің дамуымен танысты. Кәсіпорынның жылдық қуаты - 24 мың бірлік өнім. Жобаның құны 1,4 млрд теңгені құрайды, 60 жұмыс орны ашылды.
Сондай-ақ жұмыс сапары барысында Олжас Бектенов "Тау-Кен Алтын" ЖШС аффинаж зауытында болды. Кәсіпорын жоғары сапаны қамтамасыз ете отырып, алтын мен басқа да бағалы металдарды қоспалардан тазартумен айналысады. Зауыт ТМД-да теңдесі жоқ озық аффинаж технологиялары бойынша жұмыс істейді, бұл әлемдік стандарттарға сәйкес келетін өнімдерді шығаруға мүмкіндік береді. Кәсіпорын іске қосылған сәттен бастап барлығы 336,7 тонна тазартылған алтын және 64,2 тонна күміс өндірілді, жылдық қуаты 25 тонна алтын мен 50 тонна күміске жетеді. "Тау-Кен Алтын" ЖШС директоры Айнұр Айдарханов зауыт энергия тұтыну, су мен жылу шығынын азайта отырып, ESG-қағидаттарын белсенді енгізгенін, сондай-ақ катализаторлар мен қалдықтарды қайта өңдеуді дамытып жатқанын айтты. Бұл шикізат базасын кеңейтуге әрі нарықтағы ұстанымды нығайтуға мүмкіндік береді.
Премьер-министр зауыттың қызметі Қазақстанның бағалы металдардың әлемдік нарығындағы ұстанымын нығайтуға ықпал ететініне тоқталды. Жалпы, мұндай өндірістік жобалар ел экономикасын әртараптандыру жөніндегі стратегияны іске асыруда шешуші рөл атқарады.
Мемлекет басшысы еліміздің өнеркәсіптік әлеуетін толық ашу міндетін қойды. Бізде бұл үшін барлық мүмкіндіктер мен қажетті құралдар бар. Қолайлы жағдайлары бар осындай индустриялық парктер өнеркәсіп секторының дамуына ықпал етеді. Бүгінгі таңда Қазақстанда әртүрлі салалық бағыттағы 14 арнайы экономикалық аймақ және 20-дан астам индустриялық аймақ жұмыс істейді. Біз бұл тәжірибені жалғастырамыз әрі кеңейтеміз. Біздің міндетіміз - жоғары деңгейде қайта өңдеуді дамыту, отандық шикізатты тиімді пайдалану және қайта өңдеу, сондай-ақ ірі кәсіпорындардың айналасында сабақтас өндірістерді қалыптастыру. Импортқа тәуелділікті төмендетіп қана қоймай, қосылған құны айтарлықтай жоғары өнімдердің экспортын арттыру үшін жаңа мүмкіндіктер жасау маңызды", - деп атап өтті Олжас Бектенов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
2025 жылы 1 қаңтардан бастап "ҚазТрансОйл" АҚ-ның мұнайды экспортқа тасымалдауға тарифтері көтеріледі
Мұнайды сенімді тасымалдауды қамтамасыз ету үшін "ҚазТрансОйл" АҚ 2025 жылы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге экспорттау мақсатында магистральдық құбырлар арқылы мұнайды тасымалдау жөніндегі қызметке тарифті 1 150 теңгеге 1000 км-ге 1 тоннаға 11 300 теңгеге дейін (ҚҚС-сыз) арттырады, деп хабарлайды "ҚазТрансОйл" АҚ баспасөз қызметінен.
Бұдан басқа, 2025 жылы 1 қаңтардан бастап "ҚазТрансОйл" АҚ-ның Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге экспорттау мақсатында магистральдық құбырлар арқылы мұнайды тасымалдау жөніндегі қосымша қызметтерге тарифтері өзгереді.
Атап айтқанда, "Мақат" мұнай айдау станциясындағы мұнайды "Кеңқияқ - Атырау" мұнай құбырына ауыстырып тиеу жөніндегі қызметтің тарифі 1 тоннаға (ҚҚС-сыз) 152,73 теңгеге ұлғайып, 2 436 теңгені құрайды.
Кеңқияқ" бас мұнай айдау станциясында мұнайды ауыстырып тиеу жөніндегі қызметке тариф 402,5 теңгеге ұлғайып, 1 тонна үшін 740 теңгені (ҚҚС-сыз) құрайды.
Атасу" бас мұнай айдау станциясындағы мұнайды "Атасу - Алашанькоу" мұнай құбырына ауыстырып тиеу жөніндегі қызметтің тарифі 93,87 теңгеге ұлғайып, 1 тонна үшін 380 теңгені (ҚҚС-сыз) құрайды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда жұмыртқа бағасы өсті
Ұлттық статистика бюросының ресми мәліметтері бойынша, С1 санатындағы жұмыртқа бағасы соңғы аптада 0,1%-ға артты. Қазір осы санаттағы жұмыртқаның орташа бағасы сауда сөрелерінде 540 теңге құрайды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің Сауда комитетінің баспасөз қызметінен.
Жұмыртқалардың бағасы аймаққа байланысты әртүрлі болады. Елордада С1 санатындағы жұмыртқаның орташа бағасы 609 теңге болса, ең төменгі баға Петропавлда тіркелген - 462 теңге.
Өзге өңірлердегі орташа баға:
Алматы - 600 теңге
Шымкент - 530 теңге
Ақтау - 569 теңге
Өскемен - 584 теңге
Тараз - 483 теңге
Қызылорда - 479 теңге
Қостанай - 497 теңге
Ақтөбе - 493 теңге
Атырау - 498 теңге
Түркістан - 498 теңге
Жезқазған - 547 теңге
Көкшетау - 500 теңге
Қарағанды және Орал - 518 теңге
Қонаев - 574 теңге
Павлодар - 520 теңге
Семей - 516 теңге
Талдықорған - 552 теңге
Ұлттық статистика бюросы облыс орталықтарында және республикалық маңызы бар қалалардағы базарларда, дүкендердегі және сауда желілеріндегі бірінші санаттағы жұмыртқа бағасына бағалау жүргізеді. Сауалнамада сатылымда бар жұмыртқалар ескеріледі және олардың бағасы жыл бойы қадағаланады.
2024 жылы жұмыртқа бағасының негізсіз өсуін болдырмау үшін жұмыртқа өндірушілерінің қауымдастығы және құс өсірушілер одағымен меморандумға қол қойылды. Бұл меморандум өндірушілердің қоймасында 1 дана жұмыртқаның ең жоғары көтерме бағасын 51,5 теңге деңгейінде белгілейді. Бұл ең жоғары баға бірінші санаттағы жұмыртқаларға, соның ішінде лотоктарда және дара сатылатын түрлеріне қатысты. Айта кету керек, коррекс қаптамасында сатылатын С1 санатындағы жұмыртқалар қаптама құны мен басқа да шығындар себебінен қымбатырақ сатылады. Меморандум шарттары коррекс қаптамасында сатылатын жұмыртқаларға қатысты қолданылмайды.
Оператив мониторинг деректеріне сәйкес, сауда үстемесін қоса есептегенде еліміздегі базарлдар мен дүкендерде жұмыртқа 435 теңгеден (Ұлытау облысы, 30 данадан тұратын лоток) бастап 540-600 теңгеге дейін (Шығыс Қазақстан облысы, 30 данадан тұратын лоток 2225 теңге) сатылуда. Мысалы, Астанадағы "Магнум" дүкенінде "Курочка Ряба" өндірушісінің С1 санатындағы жұмыртқасының 30 данадан тұратын лотогы 1590 теңгеге (10 дана 530 теңге) сатылса, "Луговое поле" брендімен сатылатын жұмыртқаның 30 данадан тұратын лотогы 1619 теңгеге (10 данасы 540 теңге) бағаланады. "Small" желісінде жұмыртқа 510 теңгеден сатылуда. Өнім бағасы көптеген факторларға, оның ішінде үй маңындағы дүкендерге жеткізілетін ұсақ көтерме саудагерлер мен құс фабрикаларынан нарықтарға жасалатын ірі көтерме жеткізілімдерге байланысты болады. Ірі сауда желілері өндірушілермен ұзақ мерзімді келісімшарттар жасайды.
Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігі Сауда комитеті сауда заңнамасын сақтау бойынша бақылау жүргізеді. 2024 жылдың басынан бастап сауда заңнамасына қатысты 4398құқық бұзушылық анықталды, оның ішінде жұмыртқалардың негізсіз бағасының өсуіне қатысты 197 жағдай тіркелген. Осыған байланысты 3636 сауда субъектісіне ескерту жасалып, 762-сі айыппұлға тартылды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан 2026 жылдан бастап 100 млн тоннадан астам мұнай өндіруді жоспарлап отыр
Қазақстан 2026 жылдан бастап 100 млн тоннадан астам мұнай өндіруді жоспарлап отыр, деп мәлім етті Қазақстанның энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев.
Мұнай-газ кешенінде елдің дамуында республика бойынша мұнай өндірудің 65%-ды құрайтын үш ірі кен орны маңызды рөл атқарады. Жобаларға жалпы тікелей инвестициялар игеру басталғаннан бері шамамен $185 млрд құрады. Болжам бойынша 2026 жылдан бастап ірі жобаларды іске асыру есебінен мұнай өндірудің жыл сайынғы көрсеткіштері 100 млн.тоннадан астам көлемде күтілуде", деп мәлім етті министр.
Теңізшевройл мұнай өндірудің жылына 12 млн.тоннаға өсуін қамтамасыз ететін Болашақ кеңейту жобасын іске асыруда.
Қарашығанақта 5-ші компрессор бойынша жұмыстар аяқталды, шикі газды кері айдаудың 6-шы компрессорын енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде, бұл өндіру сөресін жылына 11-12 млн.тонна деңгейінде ұстауды қамтамасыз етеді.
Сонымен қатар кен орнында қуаттылығы 4 млрд.м3 газды құрайтын газ өңдеу зауытын (бұдан әрі - ГӨЗ) салу жобасы іске асырылуда. Аяқталу мерзімі - 2028 жылдың соңы.
Қашағанда қуаттылығы жылына 1 млрд. м3 ГӨЗ құрылысы жүргізілуде, ол 2026 жылдан бастап мұнай өндіруді 1 млн.тоннаға ұлғайтуды көздейді.
Бұдан басқа, 2029 жылы қуаттылығы жылына 2,5 млрд.м3 ГӨЗ салу есебінен мұнай өндіру деңгейінің 2 млн.тоннаға өсуін қамтамасыз ету көзделіп отыр.
Жалпы алғанда, үш ірі жобада мұнай өндіру республика бойынша барлық мұнай өндірудің 70%-ды құрайтын болады, оған шамамен $17 млрд инвестицияланады.
Сонымен қатар, жер қойнауының перспективалы учаскелері бойынша геологиялық барлауға 2030 жылға дейін $5 млрд инвестиция салынады, бұл 2040 жылға қарай 11 млн.тонна мұнай өндіруді қамтамасыз етеді.
Жалпы алғанда, мұнай өндіруге салынған инвестициялар 2030 жылға қарай ірі кен орындарында шамамен $21 млрд құрайды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.