Маңғыстау облысының Каспий жағалауында 90-нан астам өлі итбалықтар табылды
2022 жылы 27 сәуірде Каспий теңізінің Маңғыстау бөлігінің жағалауын зерттеуді жалғастыру барысында барлығы 94 өлі итбалық табылды.
Сурет: Балық шаруашылығы комитеті
Маңғыстау облысы бойынша экология департаменті зертханалық зерттеулер үшін су мен топырақ сынамаларын алды. Айта кету керек, итбалықтардың қаңқаларының қатты ыдырауынан өлімнің себептерін анықтау мақсатында зертханалық зерттеулер жүргізу үшін сынамалар алу мүмкін болмады", - деп хабарлады ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Балық шаруашылығы комитеті.
Қазіргі уақытта өлі итбалықтардың қаңқаларын жою шаралары ұйымдастырылуда.
Жағалау мониторингі жалғасуда, су мен топырақты талдаудан алынған сынамалардың нәтижесі белгілі болған соң қосымша ақпарат жарияланады.
Ведомствода еске салғандай, Каспий теңізінің қазақстандық жағалауында итбалықтың ең көп қырылу дерегі саны соңғы 5 жылда орын алған. 2017 жылы Маңғыстау облысындағы Форт-Шевченко қаласының ауданында итбалықтардың 247 денесі табылған, алайда қырылу себебін анықтау мүмкін болмаған.
Айта кету керек, көптеген жағдайларда итбалықтардың қаңқаларының қатты ыдырауына байланысты сынама алу мүмкін емес. Сонымен қатар, ыдыраудың әртүрлі дәрежесін атап өткен жөн, бұл көптеген себептер бойынша, соның ішінде табиғи өлім-жітім бойынша әртүрлі уақыт кезеңдерінде олардың қырылуын көрсетеді. Осылайша, жаппай қырылу туралы бірден айту мүмкін емес, өйткені итбалық өлекселері негізінен Түпқараған түбегінің батыс жағалауында көктемде кездеседі, олар батыстан соғатын желмен бүкіл Солтүстік Каспийден тасымалданады", - деп түсіндірді комитетте.
Мамандардың айтуынша, зерттеулер бойынша итбалықтардың өлім-жітімінің бірден-бір себебі табиғи жағдайдан, яғни қолайсыз қысқы ауа-райы, түрлі аурулар, сондай-ақ антропогендік фактор, браконьерлік ау құралдарынан болатындығын көрсетеді.
Естеріңізге сала кетейік, итбалықты қорғауды күшейту мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 9 қарашадағы қаулысымен Каспий итбалығы сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің тізбесіне енді.
Каспий теңізінің солтүстік бөлігінің қазақстандық және ресейлік секторларында жүргізілген зерттеулер итбалықтардың саны 2020 жылы 282 мың, 2021 жылы 302 мың, ал 2022 жылы жалпы есептік саны шамамен 340-360 мың басты құрағанын айғақтайды.
Теңіздің қазақстандық бөлігі шегіндегі Солтүстік Каспийдің қысқы мұз алаңының үстіндегі әуе барлауы итбалықтардың көбею кезеңінде ең маңызды орын Орал бороздинасының оңтүстігіндегі аумақ екенін көрсетті. 2021 жылдың көктемінде теңіздің солтүстік-шығыс бөлігінде үш аймақта (Жаңа Дурнева аралдары, Прорва және Ремонтный шальги) шоғырланған итбалықтардың 19 шоғыры табылды.
Ғылыми ұйымдардың күш-жігерін қолдау мақсатында 2021 жылғы қыркүйекте Қазақстан мен Ресейдің XVII аймақаралық ынтымақтастық форумы барысында Қазақстан Республикасының экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі мен Ресей Федерациясының экология және табиғи ресурстар министрлігі арасында Каспий итбалығының популяциясын сақтау жөніндегі 2021-2026 жылдарға арналған бірлескен іс-қимыл жоспарына қол қойылды.
Бірлескен зерттеулердің қорытындылары бойынша Каспий итбалығын сақтау жөніндегі шаралар әзірленетін болады, олардың бірі ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құру болуы мүмкін.
Аталған форумның қорытындысы бойынша Мемлекет басшысы Қ.К.Тоқаев Қазақстан Республикасының Үкіметіне Каспий итбалығының популяциясын сақтау, олардың мекендеу және көбею аумақтарын қорғау үшін Солтүстік Каспийде мемлекеттік табиғи резерваттар құру мүмкіндігін пысықтауды тапсырды.
Осыған байланысты мақсатты жұмыс басталды. Атап айтқанда, жаратылыстану-ғылыми негіздемесін әзірлеуге техникалық тапсырма жобасы әзірленді, оның негізінде Каспий итбалығының популяциясын сақтау жөніндегі мемлекеттік табиғи резерваттың шекарасы, алаңы, қорғау және пайдалану режимі айқындалатын болады", - деп хабарлады комитеттен.
Бұған дейін хабарланғандай, мамандар Маңғыстау облысында итбалықтардың өлу себебін анықтап жатыр.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстандықтар жаңа жылда 1-4 қаңтар аралығында демалады
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 2025 жылдың қаңтарындағы демалыс күнін ауыстыруды көздейтін бұйрық дайындады.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің "2025 жылы демалыс күнін ауыстыру туралы" бұйрығына сәйкес, 2025 жылғы 5 қаңтардағы жексенбі, яғни демалыс күні 2025 жылғы 3 қаңтарға, жұмаға ауыстырылады, деп хабарлайды министрліктің баспасөз қызметінен.
Осылайша, аптасына бес күн жұмыс жасайтын қазақстандықтар 1-4 қаңтар, ал жұмыс аптасы алты күнді құрайтын азаматтар - 1-3 қаңтар күндері демалатын болды.
Демалыс күнін ауыстыру жұмыс уақытын оңтайлы бөлуге және азаматтардың демалысы үшін қолайлы жағдай жасауға мүмкіндік береді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
2024 жылғы 1 қарашада 403 мың адамға атаулы әлеуметтік көмек көрсетілді
2024 жылғы 1 қарашада 76 мың отбасындағы 403 мың адамға атаулы әлеуметтік көмек (бұдан әрі - АӘК) тағайындалды. Биыл осы мақсатқа бюджеттен 54,7 млрд теңге қарастырылған, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
Бұрын хабарланғандай, АӘК-нің негізгі мақсаты - ақшалай төлем түрінде қолдауды жүзеге асыру және отбасының еңбекке қабілетті мүшелерін жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларына тарту арқылы отбасын қиын өмірлік жағдайдан шығару.
АӘК мыналарды көздейді:
- табысы өңірлік ең төмен күнкөріс деңгейінің 70% - нан аспайтын азаматтарға тоқсан сайын әлеуметтік көмек тағайындау;
- табысы аз отбасылардағы 1 жас пен 6 жас аралығындағы әр балаға 1,5 АЕК (5 538 теңге) мөлшерінде ай сайынғы қосымша төлем беру. 2024 жылғы 1 қарашаға АӘК алушылар қатарынан мектеп жасына дейінгі 126 мың балаға 4,5 млрд теңге сомасына қосымша төлем тағайындалды;
- жұмысқа орналастыру, өз ісін ашуға ниетті отбасыларға гранттар беру, біліктілікті арттыру курстарына жіберу (қажет болған жағдайда) және басқалар арқылы жұмыспен қамтуға жәрдемдесу.
Қазіргі уақытта қазақстандықтар АӘК тағайындауға өтінішті тұрғылықты жері бойынша мансап орталығында, ауыл округінің әкіміне сондай-ақ Электрондық үкімет порталы (egov.kz) арқылы бере алады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда 21 қарашада радио мен теледидар өшіріледі
Қазақстанда 21 қарашада радио мен теледидар өшіріледі, деп хабарлайды "Қазтелерадио" АҚ баспасөз қызметінен.
Қазтелерадио" АҚ телерадио хабарларын таратудың үздіксіз әрі сапалы болуын қамтамасыз ету мақсатында тоқсан сайын жерсеріктік, цифрлық және аналогты эфирлік желілердің техникалық құралдарында сервистерді жаба отырып, жоспарлы-профилактикалық жұмыстар жүргізеді.
2024 жылдың 21 қараша айында сағат 03:00 мен 17:00 аралығында жерсеріктік, цифрлық және аналогты эфирлік желілердің техникалық құралдарындағы сервистер жабылып, жоспарлы-профилактикалық жұмыстар жүргізіледі. Осыған байланысты, яғни жұмыстар жүргізілген кезде Қазақстанның барлық аумағында телерадиоарналарды ретрансляциялау уақытша тоқтатылады. Уақытша қолайсыздықтар үшін кешірім өтінеміз!", деп көрсетілген хабарламада.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 130 000 теңгені құрады
Жыл басынан бастап республикалық бюджеттен 3 трлн 118,2 млрд теңге сомасына зейнетақы төленді, оның ішінде базалық зейнетақы төлеуге - 982,2 млрд теңге, ынтымақты зейнетақы төлеуге - 2 трлн 136 млрд теңге қарастырылды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
2024 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша зейнеткерлер саны - 2 млн 421 мың адам.
2024 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 131 730 теңгені құрады, оның ішінде ынтымақты зейнетақы мөлшері - 89 122 теңге, базалық зейнетақы - 42 608 теңге.
2018 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі зейнетақы жүйесіндегі өтілін ескере отырып, әр алушыға жеке тағайындалатынын еске саламыз.
Бұл ретте 1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ынтымақты жүйеде жұмыс істеген уақыты, сондай-ақ міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ) төленген кезеңдер зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне қосылады.
Егер азаматтың зейнетақы жүйесіндегі өтілі 10 жыл немесе одан аз болса, сондай-ақ мүлде жоқ болса, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 65%-на тең болса, содан кейін 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2 %-ға артады. Ал егер сіздің өтіліңіз 20 жыл болса, базалық зейнетақы төменгі күнкөріс деңгейінің 85 %-ын құрайды. Еңбек өтілі 30 жыл немесе одан көп болса, күнкөріс деңгейінің ең жоғарғы мөлшерінде яғни 105% белгіленеді.
Егер бір ай ішінде міндетті зейнетақы жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі бір айды құрайды.
Осылайша міндетті зейнетақы жарналары неғұрлым тұрақты және толық көлемде аударылатын болса, зейнет жасына жеткенде базалық зейнетақы төлемдерінің мөлшері соғұрлым көп болады.
Өз кезегінде азаматтың жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылғы 1 қаңтардағы жұмыс өтіліне (кем дегенде 6 ай қажет) және зейнеткерлікке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысына байланысты болады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.