НЗМ мемлекеттік қаржыландыру мемлекеттік мектептерге жұмсалған қаражаттан 3,7 есе көп
НЗМ жұмысына қаражат ішінара республикалық бюджеттен түседі: 2022 жылы 12,4 млрд теңге бөлінді.
Астана. 17 қазан. KAZAKHSTAN TODAY - Жыл сайын Астана Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаев атындағы білім беру жобаларына мемлекеттік бюджеттен миллиардтаған теңге бөледі.
Назарбаев Зияткерлік мектептері (НЗМ) бастауыштан бастап жоғары мектепке дейінгі білім берудің барлық деңгейлеріндегі білім беру бағдарламаларының заманауи үлгілерін әзірлеу, мониторингтеу, зерттеу, талдау, сынақтан өткізу, енгізу және жүзеге асыру бойынша тәжірибелік алаңға айналуы тиіс еді, деп хабарлайды ranking.kz.
Мұндай академиялық тегін мектептер желісі ҚР үшін күшті технократтар корпусын тәрбиелеуге арналған. Сонымен қатар, еліміздің қалған мектептері дәл осындай жоғары нәтижелерге қол жеткізу үшін жеткілікті құрал-жабдықтар мен лайықты қаржыландыруды қажет етеді. Дегенмен, көп жағдайда жалпы білім беретін мектептер әлі де кеңестік жүйе бойынша жұмыс істейді және оқу үлгерімі төмен.
НЗМ жұмысына қаражат ішінара республикалық бюджеттен түседі: 2022 жылы 12,4 млрд теңге бөлінді. Бұл ретте мемлекеттік мектептерге жұмсалған қаражат 1,2 трлн теңгені құрады.
Бұған мектептегі сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз етуге, орта білім беруді жаңғыртуға, мұғалімдердің біліктілігін арттыруға жұмсалатын шығындар кіреді", - дейді сарапшылар.
Қарапайым мектептерге бөлінетін қаражаттың жалпы сомасы біршама қомақты болып көрінгенімен, бір мектепке шаққанда тым аз. Қазақстанда 2021/2022 оқу жылында, Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 7550 мектеп болса, НЗМ саны бар болғаны 21.
Мәселен, 2022 жылы бір мемлекеттік мектептің бюджеті 159 млн теңгені құрайды. Бұл бір НЗМ бюджетінен (592,1 млн теңге) 3,7 есе аз. Айтпақшы, депутат Мұрат Бақтиярұлы биылғы маусым айында қаржыландырудағы айырмашылықтың 6 есе екенін мәлімдеген еді", - дейді шолушылар.
Қазақстанда мектептердегі орын тапшылығы өткір мәселеге айналып отыр. Тамыз айында оқу-ағарту министрі Асхат Аймағамбетов елде қазір оқушыларға 260 мыңнан астам орын жетіспейтінін және 2025 жылға қарай бұл көрсеткіш 1 млн-ға дейін өсуі мүмкін екенін айтты, деп хабарлайды Inbusiness. Орын тапшылығына байланысты, түрлі деректерге сүйенсек, балалар үш ауысымда оқитын жүзден астам мектеп бар.
Мектептердің материалдық-техникалық жабдықталу деңгейі оқушылардың білім алу тиімділігі мен нәтижелі болуына кері әсер ететін тағы бір маңызды фактор. Халықаралық зерттеулер, соның ішінде PISA, оқушылардың үлгерімі мен мектеп құралдары арасында тікелей байланыс бар екенін көрсетеді.
Ал бұл жерде ауыл мектептері оқу орындарының ерекше түрі ретінде мемлекет тарапынан ерекше назар аударуды талап етеді. Бүгінде Қазақстанда ауыл мен қала мектептерінің арасында материалдық-техникалық базасы жағынан үлкен алшақтық бар.
Қаржыландырудағы айырмашылық, сондай-ақ әлеуметтік және көші-қон факторлары ауыл мектептерінің санының қысқаруына әкеледі: егер 2015 жылы олардың саны 5 546 болса, 2021 жылдың соңына қарай 5 262 ғана қалды.
Сондай-ақ, 2020/2021 оқу жылында 34 орта мектеп апатты жағдайда болса, олардың барлығы дерлік ауылдық жерлерде.
2022 жылы жарияланған "Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің статистикасы" ұлттық жинағының деректеріне сәйкес, мектептердің 25,4%-да спорт залдары мүлдем жоқ, ал 10,2%-да спорт кешендері бейімделген ғимараттарда орналасқан, 13,6%-да кітапхана, 15%-да асхана жоқ.
Оқу үдерісінің сапасына жаңа модификацияланған кабинеттердің болуы да әсер етеді. Оқу кабинеттерінің жиынтығы мамандандырылған жиһазды, мультимедиялық бағдарламаларды және интерактивті жабдықтарды қамтиды. Мұндай сыныптар мен интерактивті тақталарды ҚР мектептеріне жеткізу 2005 жылы басталды. Алайда 2020 жылдың соңына қарай мектептердің үштен бірінде дерлік (29,3%) жаңа модификациядағы кабинеттер жоқ.
Ауыл мектептерінде де педагогикалық ұжымның салыстырмалы түрде біліктіліктері төмен. Мәселен, ауылдық жерде жоғары санатты мұғалімдердің үлесі жалпы санның 18,5%-ын, ал қалада 31,2%-ын ғана құрады. Қалалық мектептері мұғалімдерінің 23,7%-да, ауыл мектептері мұғалімдерінің 24,1%-да мүлде санаттары жоқ.
Ақпарат көзі: forbes.kz
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
2024 жылғы 1 қарашада 403 мың адамға атаулы әлеуметтік көмек көрсетілді
2024 жылғы 1 қарашада 76 мың отбасындағы 403 мың адамға атаулы әлеуметтік көмек (бұдан әрі - АӘК) тағайындалды. Биыл осы мақсатқа бюджеттен 54,7 млрд теңге қарастырылған, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
Бұрын хабарланғандай, АӘК-нің негізгі мақсаты - ақшалай төлем түрінде қолдауды жүзеге асыру және отбасының еңбекке қабілетті мүшелерін жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларына тарту арқылы отбасын қиын өмірлік жағдайдан шығару.
АӘК мыналарды көздейді:
- табысы өңірлік ең төмен күнкөріс деңгейінің 70% - нан аспайтын азаматтарға тоқсан сайын әлеуметтік көмек тағайындау;
- табысы аз отбасылардағы 1 жас пен 6 жас аралығындағы әр балаға 1,5 АЕК (5 538 теңге) мөлшерінде ай сайынғы қосымша төлем беру. 2024 жылғы 1 қарашаға АӘК алушылар қатарынан мектеп жасына дейінгі 126 мың балаға 4,5 млрд теңге сомасына қосымша төлем тағайындалды;
- жұмысқа орналастыру, өз ісін ашуға ниетті отбасыларға гранттар беру, біліктілікті арттыру курстарына жіберу (қажет болған жағдайда) және басқалар арқылы жұмыспен қамтуға жәрдемдесу.
Қазіргі уақытта қазақстандықтар АӘК тағайындауға өтінішті тұрғылықты жері бойынша мансап орталығында, ауыл округінің әкіміне сондай-ақ Электрондық үкімет порталы (egov.kz) арқылы бере алады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда 21 қарашада радио мен теледидар өшіріледі
Қазақстанда 21 қарашада радио мен теледидар өшіріледі, деп хабарлайды "Қазтелерадио" АҚ баспасөз қызметінен.
Қазтелерадио" АҚ телерадио хабарларын таратудың үздіксіз әрі сапалы болуын қамтамасыз ету мақсатында тоқсан сайын жерсеріктік, цифрлық және аналогты эфирлік желілердің техникалық құралдарында сервистерді жаба отырып, жоспарлы-профилактикалық жұмыстар жүргізеді.
2024 жылдың 21 қараша айында сағат 03:00 мен 17:00 аралығында жерсеріктік, цифрлық және аналогты эфирлік желілердің техникалық құралдарындағы сервистер жабылып, жоспарлы-профилактикалық жұмыстар жүргізіледі. Осыған байланысты, яғни жұмыстар жүргізілген кезде Қазақстанның барлық аумағында телерадиоарналарды ретрансляциялау уақытша тоқтатылады. Уақытша қолайсыздықтар үшін кешірім өтінеміз!", деп көрсетілген хабарламада.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 130 000 теңгені құрады
Жыл басынан бастап республикалық бюджеттен 3 трлн 118,2 млрд теңге сомасына зейнетақы төленді, оның ішінде базалық зейнетақы төлеуге - 982,2 млрд теңге, ынтымақты зейнетақы төлеуге - 2 трлн 136 млрд теңге қарастырылды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
2024 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша зейнеткерлер саны - 2 млн 421 мың адам.
2024 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 131 730 теңгені құрады, оның ішінде ынтымақты зейнетақы мөлшері - 89 122 теңге, базалық зейнетақы - 42 608 теңге.
2018 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі зейнетақы жүйесіндегі өтілін ескере отырып, әр алушыға жеке тағайындалатынын еске саламыз.
Бұл ретте 1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ынтымақты жүйеде жұмыс істеген уақыты, сондай-ақ міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ) төленген кезеңдер зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне қосылады.
Егер азаматтың зейнетақы жүйесіндегі өтілі 10 жыл немесе одан аз болса, сондай-ақ мүлде жоқ болса, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 65%-на тең болса, содан кейін 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2 %-ға артады. Ал егер сіздің өтіліңіз 20 жыл болса, базалық зейнетақы төменгі күнкөріс деңгейінің 85 %-ын құрайды. Еңбек өтілі 30 жыл немесе одан көп болса, күнкөріс деңгейінің ең жоғарғы мөлшерінде яғни 105% белгіленеді.
Егер бір ай ішінде міндетті зейнетақы жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі бір айды құрайды.
Осылайша міндетті зейнетақы жарналары неғұрлым тұрақты және толық көлемде аударылатын болса, зейнет жасына жеткенде базалық зейнетақы төлемдерінің мөлшері соғұрлым көп болады.
Өз кезегінде азаматтың жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылғы 1 қаңтардағы жұмыс өтіліне (кем дегенде 6 ай қажет) және зейнеткерлікке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысына байланысты болады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
"Үздік-2024": Астанада 25 жұмысшы мамандық арасында көшбасшылар анықталды
Астанадағы Мағжан Жұмабаев атындағы Халықаралық жоғары колледжінде "Үздік-2024" қалалық байқауының салтанатты жабылуы өтті, деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Үздік" атағы үшін биыл 375 қатысушы бақ сынап, көшбасшыларды анықтау үшін 150-ден аса сарапшы жұмыс жүргізді.
Сайыс жұмысшы мамандықтар мен кәсіптерінің маңыздылығы мен беделін арттыру, кәсіптік оқытудың озық тәжірибесін насихаттау, жұмыс берушілердің назарын қаланың кәсіптік білім беру жүйесінде жұмысшы кадрларды даярлауға тарту және түлектерді жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу, жастарды Астана қаласы экономикасының нақты секторларына тартуға бағытталды.
Ұйымдастырушылардың сөзінше, байқау биыл үшінші жыл қатарынан ұйымдастырылып отыр. Бірақ колледж студенттері бұл жолы алғаш рет қатысуда. Былтыр қатысушылар 5 кәсіби құзыреттілік бойынша ғана сайысқа түссе, осы жылы 25 жұмысшы мамандық арасында бақ сынасты.
Қалалық байқау 20 күнге созылып, 10 кол¬леджде бірқатар жұмысшы мамандықтың көшбасшылары анықталды. Олардың ішінде құрылыс және жөндеу жұмыстары, аспаздық және кондитерлік өнімдер, мейрамхана қызметі, IT-шешімдер, шаштараз өнері, кәсіпкерлік, сондай-ақ педагогика және бала күтімі сияқты салалар бар.
Байқау қорытындысы бойынша ең көп ұпай жинаған 75 қатысушы жеңімпаз атанып, алдағы уақытта WorldSkills-2025 қалалық чемпионатына қатысуға ұсынылды.
Жеңімпаздар I, II, III дәрежелі дипломдармен марапатталып, үздіктерге сондай-ақ Астана қаласы әкімдігінің "Астана жастары" жастар ресурстық орталығы және колледждердің әлеуметтік серіктестері бағалы сыйлықтарды табыс етті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.