Түркістан облысындағы траншеяларда тасбақалар мен жыландар өлуде
Түркістан облысында фермерлік шаруашылықтар аумағында терең жасанды траншеяларда бауырымен жорғалаушылар мен қосмекенділердің қырылу фактілері тағы да тіркелді. 2021 жылғы 20 мамырда "SOS Джейран" жобасы бойынша ҚБСҚ экспедициясына қатысатын сарапшылар тобы мониторинг барысында Сарыағаш пен Шардара елді мекендерінің арасында жүзден астам бауырымен жорғалаушылар мен қосмекенділер бар, олардың арасында ортаазиялық тасбақалар басым болған жаңа траншеяларды тапты. Тереңдігі екі метрге жуық қазылған траншея бұл жануарлар үшін қауіпті тұзаққа айналуы мүмкін. Сол күні ҚБСҚ мамандары Түркістан облысы әкімінің орынбасары Сәкен Қалқамановпен хабарласып, 21 мамыр күні Сарыағаш ауданы әкімдігі қызметкерлерінің оқиға орнына шығуын ұйымдастырды", - деп хабарлады қауымдастық.
Алғаш рет траншеяларда жануарлардың өлімі мәселесі 2019 жылы, Зукков қорының "Орталық Азия шөлдері бастамасы" жобасының гранты бойынша экспедиция кезінде ғалымдар ферманың айналасында 365 амфибия мен бауырымен жорғалаушылар бар жаңа қазылған траншея тапты, олардың арасында сирек кездесетін түрлер де болды.
Сол кезде барлық тірі қосмекенділер мен бауырымен жорғалаушылар жақын арада өлімнен құтқарылып, траншеядан 10-50 метр қашықтықта шығарылды. Тексеру кезінде бауырымен жорғалаушылардың 16% - ы қызып кетуден және дегидратациядан қайтыс болды, қалғандары да адамның көмегінсіз өлімге ұшырады. Ұзындығы бір шақырымға жуық тағы бір ұқсас траншеяда бауырымен жорғалаушылардың бірнеше үлгілері, сондай-ақ 2 қозы мен 2 лақ табылды, олар да өздігінен шыға алмады және көмексіз өліп кетуі мүмкін болды", - деп хабарлады қауымдастық.
Фермерлердің айтуынша, алқаптарды қоршаудың мұндай тәжірибесі аймақта кең таралған. Алайда, бұл көптеген қосмекенділер мен бауырымен жорғалаушылардың, соның ішінде қорғалатындардың заңсыз жойылуына әкеледі.
Сарыжылан ҚР Қызыл кітабына енгізілген, ал ортаазиялық тасбақа мен шығыс боа СИТЕС Конвенциясының (Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы Конвенция) II Қосымшасына енгізілген. Мәселе тез арада шешуді және жануарлардың жаппай қырылуын болдырмау үшін нақты шаралар қабылдауды қажет етеді", - дейді сарапшылар.
Хабарламада айтылғандай, 2019-2020 жылдары ҚР Білім және ғылым министрлігінің Зоология институты мен ҚБСҚ ресми түрде облыстық және республикалық деңгейдегі мемлекеттік уәкілетті органдарға жүгінген.
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің хабарлауынша, траншея қазған жер пайдаланушыларға айыппұл салынды. Оларға траншеяларды жабуға бұйрық берілді.
Ақпарат көзі: ACBK.kz
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.