"Мүгедек" термині Қазақстан заңнамасынан алынып тасталады
БҰҰ ұсынысы бойынша Конвенцияны ратификациялаған бірқатар елдер заңнамада "мүгедек" терминін "мүмкіндігі шектеулі адам" деп өзгертті.
НҰР-СҰЛТАН. 26 МАМЫР - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы "Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңы жобасының тұжырымдамасын жариялады. Тұжырымдаманы әзірлеудің негізі Қазақстан Республикасында мүгедек адамдардың құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі 2025 жылға дейінгі Ұлттық жоспар болып табылады, деп хабарлайды KAZAKHSTAN TODAY Ашық НҚА сайтына сілтеме жасап.
БҰҰ ұсынысы бойынша Конвенцияны ратификациялаған бірқатар елдер заңнамада "мүгедек" терминін "мүмкіндігі шектеулі адам" деп өзгертті. Ресейдегі Конвенцияны орындау жөніндегі ұлттық баяндаманың қорытындысы бойынша БҰҰ-ның Мүгедектердің құқықтары жөніндегі сарапшылары да терминологияға қатысты өз ескертпелерін айтып, осы санаттағы азаматтарға қатысты неғұрлым дұрыс терминологияны пайдалануды ұсынды", - делінген Ашық НҚА сайтында жарияланған құжатта.
Сонымен бірге, "мүгедек" ұғымы "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында пайдаланылады, бұл дербес заң жобасын әзірлеуді талап етеді.
Бұдан басқа, Конвенцияға сәйкес қатысушы мемлекеттер мүгедектік белгісі бойынша кез келген адамға қатысты кемсітушілік адамның жеке басына тән қадір-қасиеттер мен құндылықтарға қысым жасауды білдіретінін мойындай отырып, мүгедектерге қатысты кемсітушілік болып табылатын қолданыстағы заңдарды өзгерту үшін тиісті, оның ішінде заңнамалық шаралар қолдануы тиіс.
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес ешкім қандай да бір кемсітушілікке ұшырай алмайды.
Мүгедек" сөзі ағылшын тілінен шыққан, бірақ ағылшын тіліндегі инвалид ("әлсіз", "ауру") сөзі қазір ерекше қажеттіліктері бар адамды белгілеу үшін қолданылмайды. Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) мүгедектігі бар адамдардың құқықтары жөніндегі Конвенциясында "Persons with disabilities" термині қолданылады, ол сөзбе - сөз "мүгедектігі бар адамдар" деп аударылады, алайда осы Конвенцияның орыс тіліндегі аудармасында "мүгедек" термині қолданылады", - делінген құжатта.
Әлемдік стандарт ретінде "people-first language" ережесі қабылданады - біреу туралы сөйлескенде, алдымен оны адам деп атайды, содан кейін олар оның ауруы немесе ерекшеліктері туралы айтады, сондықтан ағылшын тілінде "кекештің" орнына "кекірген адам" деп айту әдетке айналады. Осылайша, адамның ауруы оның жеке басын анықтамайтындығы баса айтылған.
Кодекстерді, заңдарды, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларын, бұйрықтарды түгендеу мүгедектік белгісі бойынша кемсітуге алып келетін терминологияның пайдаланылатынын анықтады. Олар – "мүгедек балалар", "мүмкіндіктері шектеулі балалар", "кемшілік", "ақау", "ақыл-ой кемістігі", "түзету", "дамымау", "қалыпты дамудан ауытқу", "ақыл-ой бұзылуы", "жарақат", "ақыл-ой кемістігі". Жүргізілген жұмыстың қорытындысы бойынша сарапшылар мүгедектігі бар балаларға қатысты ұлттық заңнамада қолданылатын терминологияны өзгертуді ұсынды", - деп тұжырымдамада түсіндірілді.
Осылайша, кемсітушілік терминологиясы пайдаланылатын қолданыстағы бірқатар заңнамалық актілерге "мүгедек" дефинициясын "мүгедектігі бар адам", "мүгедек бала" терминдеріне "мүгедектігі бар балаға" өзгерту бөлігінде өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін болады.
Бұдан бұрын хабарланғандай, мәжіліс мүгедек адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған заң жобасын мақұлдады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстанда IT-мамандарға арналған жаңа виза түрі іске қосылды
Цифрлық даму министрлігі халықаралық мамандарды тарту және Қазақстанның цифрлық экономикасын дамытуға бағытталған Digital Nomad Visa (DNV) бағдарламасының іске қосылғаны туралы жариялайды. Бұл виза әлемнің түкпір-түкпіріндегі мамандарға Қазақстанда заманауи цифрлық қызметтер мен жоғары деңгейлі жайлылықты пайдалана отырып, өмір сүру және жұмыс істеуге мүмкіндік береді, деп хабарлайды ҚР ЦДИАӨМ баспасөз қызметінен.
Digital Nomad Visa IT-мамандарға арналған, Қазақстанды қашықтан жұмыс істеуге ыңғайлы хаб ретінде ұсынады. Бағдарлама жоғары жылдамдықты интернетке қолжетімділік, озық цифрлық қызметтер және бизнесті жүргізудің жеңілдігі маңызды кәсіби мамандарды тартуға бағытталған.
Digital Nomad Visa артықшылықтары:
- Икемді визалық режим: Визаны беру және ұзарту рәсімдерінің жеңілдетілуі.
- 5G және спутниктік байланысқа қолжетімділік: Ел аумағында тұрақты байланыс қамтамасыз етілген.
- Жергілікті мәдениетпен интеграция: Бейімделуге, тұрғын үй іздеуге және кәсіби байланыстар орнатуға көмек көрсету.
- Мемлекеттік қолдау: Бизнесті жеңілдету және инновациялық жобаларға қатысу мүмкіндігі.
Digital Nomad Visa - Қазақстанды цифрлық көшпенділер үшін халықаралық орталыққа айналдыруға бағытталған маңызды қадам. Бағдарлама жұмыс істеуге ыңғайлы жағдайлар мен жоғары өмір сүру деңгейін қамтамасыз етеді, бұл инновациялық экожүйелерді дамытуға және әлемнің түкпір-түкпіріндегі мамандармен тәжірибе алмасуға ықпал етеді",- деп Цифрлық даму министрі Жаслан Мәдиев атап өтті.
Digital Nomad Visa бағдарламасы қазірдің өзінде қолжетімді және Қазақстанда жұмыс істеуге және өмір сүруге бірегей мүмкіндіктер береді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақконцерт әртістері Чехияда өнер көрсетті
Роза Бағланова атындағы "Қазақконцерт" мемлекеттік академиялық концерттік ұйымының Қазақ мемлекеттік симфониялық оркестрі Чехияның ең беделді сахналарының бірі - "Рудольфинум" концерт залында өнер көрсетті, деп хабарлайды Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметінен.
Әлемнің белді сахналарының бірінде қазақстандық және әлемдік классикалық музыканың жауһарлары орындалды.
Концерт халықаралық аренада еліміздің мәдени имиджін нығайту және Қазақстан мен Чехия арасындағы дипломатиялық байланыстарды дамыту мақсатында ұйымдастырылды. Рухани кеш - екі ел арасындағы мәдениетаралық ынтымақтастыққа деген ұмтылыстың айқын көрінісі.
Еліміздің жетекші музыкалық ұжымдарының бірегейі - Қазақ мемлекеттік симфониялық оркестрінің құрамы асқан виртуоз шеберлер мен камералық музыкалаудың үздік әлемдік дәстүрлерін дамытып жүрген кәсіби музыканттардан құралған.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Таяу Шығыстағы жағдайдың шиеленісуіне байланысты Ливаннан қазақстандықтар эвакуацияланды
аяу Шығыс өңіріндегі шиеленістің күшеуіне байланысты Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша Қазақстанның тиісті мемлекеттік органдардың қатысуымен Ливаннан ҚР азаматтарын және олардың отбасы мүшелерін елге эвакуациялау шаралары жүзеге асырылды, деп хабарлайды ҚР Сыртқы істер министрлігінің баспасөз қызметінен.
Аталған операция Ыстанбұл және Дубай қалалары арқылы ұйымдастырылып, нәтижесінде 2024 жылғы 17-31 қазан аралығында Бейруттан Астана мен Алматы қалаларына 41 адам аман-есен жеткізілді.
Эвакуация әскери қақтығыс аймағында қалған Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында жүргізілді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Каспий теңізіне шамамен 17 миллиард текше метр су жіберілді
Жыл басынан бері Жайық өзені арқылы Каспий теңізіне 16,7 миллиард текше метр су жіберілді, деп хабарайды Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация Министрлігінің баспасөз қызметінен.
Толығырақ, Жайық өзенінің орташа көпжылдық ағыны 9,46 текше шақырымды құрайтын. Бірақ, биылғы жылы су көлемі орташа жылдық нормадан асып түсті.
Айта кетейік, өзен ағыны Ресейдегі Ириклин су қоймасынан жіберілген су көлеміне байланысты қалыптасады.
Жыл басынан бері Министрлік өкілдері Ресей, Қытай және Орталық Азия елдерінен келген әріптестерімен трансшекаралық өзендер мәселелері бойынша 28 кездесу өткізді. Су тасқыны кезеңінде су көлемін реттеу бойынша келіссөздер күшейтілген режимде жүргізілетін болады",- деп атап өтті су ресурстары және ирригация министрлігінің ресми өкілі Мөлдір Әбдуәлиева.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.