Орыс тілі қолданыстан алынып жатқан жоқ – Абаев
Сурет: qazweek.kz
Сұхбат барысында жүргізуші Ресейдің кейбір ақпарат құралдарының ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары бастамасымен қолға алынған заң жобасына шүйлігіп жатқанын айтып, Президент Әкімшілігі басшысының бірінші орынбасарынан осы туралы пікірін сұрады.
Кейбір ресейлік БАҚ-та аталған заң жобасы біржақты берілгенін айту керек. Мен тіпті манипулятивті дер едім. Мысалы, кейбір басылымдардың тақырыбында "Қазақстан орыс тілінің көрнекі қолданысынан арылып жатыр" деп айтылған. Мағынасына қарасаң, біз орыс тілін көрнекі жарнамада қолдануға тыйым салатын заң қабылдап жатқан сияқтымыз. Ең реніштісі, адамдардың көбі осы қате тақырыптан әрі қарай кіріп оқымай, осы қате тақырып бойынша ой түйеді. Іс жүзінде орыс тілін ешкім қолданыстан алып жатқан жоқ. Біз тек қазақ тілінің қолданысын міндетті етіп жатырмыз. Көрнекі ақпарат екі немесе үш тілде ілінсе де ешқандай проблема жоқ", - деді Дәурен Абаев.
Сұхбат беруші депутаттардың мұндай бастаманы неліктен көтергенін де түсіндірді.
Біздің депутаттар неге бұл мәселеге бас қатырғанын білесіз бе? Өйткені көрнекі жарнамада, тіпті мейрамханалардың мәзірінде қазақ тілі не мүлде қолданылмайды, не қате қолданылып жүр. Қате өріп жүреді. Интернет атаулар мен тіркестерді қазақшаға тікелей, калькамен аударған мәнсіз мәтіндер туралы "мемдерге" толып кетті. Сондықтан заң жобасында дәлме-дәл аударма және дұрыс жазу нормасы туралы талап енгізу қарастырылған", - деді Президент Әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары.
Оның айтуынша, аталған Заң жобасының тағы бір қыры бар.
Бұл – елді мекендердің атын тарихи негізге сүйеніп дұрыс жазу. Мысалы, "Үлгі ауылы" дегенді орыс тіліне аударып, "село Примерное" деп аударуға келмейді. Одан да сорақы етіп "Ульга" деп жазуға мүлде болмайды. "Үлгі" деген түпнегіз сақталуы керек. Ал "Новоалексеевка" деген елді мекеннің аты қазақ тілінде де "Новоалексеевка" болып жазылады, "Жаңа Алексеевка" ауылы емес. Бұл топономика мен тілдік норманы тәртіпке келтіру ғана. Қазір орыс тілінің көрнекі қолданысында ешқандай проблема жоқ. Ал қазақ тілінде, өкінішке қарай, ондай проблема бар. Біз оны түзетуіміз керек. Мұны біз мемлекеттік тілдің қолданысын неғұрлым сапалы бақылау арқылы іске асырамыз. Сондықтан орыссыздандыру туралы әңгіме жоқ. Біз тек мемлекеттік тілдің дұрыс, сапалы қолданысы үшін, халықтың оған құрметпен қарауы үшін күресіп жатырмыз", - деді Дәурен Абаев.
Ақпарат көзі: inform.kz
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстанның су қоймаларына 75 млрд текше метрден астам су жиналды
Биыл еліміздің су қоймаларына рекордты - 75 млрд текше метрден астам су жиналды. Оның 12 млрд текше метрден астамы тасқын суы, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация Министрлігінің баспасөз қызметінен.
Тасқын суын дұрыс бөлу су қоймаларын толтырып қана қоймай, соңғы жылдары құрғауға айналған өзендер мен көлдерге, шабындықтарға, табиғи жайылымдарға және басқа да айдындарға су жіберуге мүмкіндік берді.
Жыл басынан бері Балқаш көліне 15,4 млрд текше метр су келді, бұл өткен жылғы көрсеткіштен 4 млрд текше метрге артық. Оның ішінде тасқын кезінде 3,3 млрд текше метр су түсті. Жыл басынан бері Каспий теңізіне 17 млрд текше метр су келді. Алматы облысындағы Қапшағай су қоймасы соңғы 10 жылда алғаш рет 100%-ға толып, 18 млрд текше метрден астам су жинады.
Су тасқыны кезінде Батыс Қазақстан облысының Қамыс-Самар көлдеріне 80 млн текше метр су жіберілді. Ұлытау облысынан Қызылорда облысына 839 млн текше метр су келді. Осының арқасында, бақылау тарихында алғаш рет бұл су Сарысу өзені арқылы Қызылорда облысының көлдер жүйесіне жетті.
Су дипломатиясы, суды дәл бөлу және су үнемдеу технологияларын енгізу арқылы еліміздің оңтүстігінде су балансын жақсартуға қол жеткізілді.
Мәселен, биыл Солтүстік Аралға шамамен 2,5 млрд текше метр су жіберілді, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 400 млн текше метрге артық. Бұл ретте, Қызылорда облысының шаруалары су үнемдеу технологияларын пайдаланғандықтан 200 млн текше метрге дейін су үнемдеп, ол су Солтүстік Аралға жіберілгенін де айта кеткен жөн.
Жыл басынан бері Қызылорда облысының көлдер жүйесіне 4,7 млрд текше метрден астам су жіберілді. Салыстыру үшін, өткен жылы бұл көрсеткіш шамамен 4,3 млрд текше метр еді.
Біз әрқашан су ресурстарын бөлуде экономиканың қажеттіліктері мен су нысандарының экожүйесін қолдау арасындағы дұрыс тепе-теңдікті іздейміз. Биыл шаруалар мен басқа да су пайдаланушыларға кері әсерін тигізбестен үлкен және шағын су айдындарын сақтау және қалпына келтіру бойынша үлкен жұмыс атқарылды. Мысалы, өткен суару кезеңінде еліміздің шаруа қожалықтарына шамамен 11 млрд текше метр су берілді. Болашақта бұл бағыттағы жұмыс жақсарады. Оның ішінде суды сауатты басқару және тұтынуға басымдық беретін жаңа нормативтік-құқықтық база құру есебінен де нәтижеге жетуге ниеттіміз", - деді Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда экологиялық мәселелерді шешу бойынша ботқа 8 мыңға жуық өтінім келіп түсті
Қазақстанда ағымдағы жылдың шілде айында азаматтарға экология саласындағы проблемалар туралы хабарлауға және оларды шешуге қатысуға мүмкіндік беретін @TazaQazBot цифрлық платформасы іске қосылды. Осылайша, бір жыл ішінде чат-бот арқылы 7 929 өтінім келіп түсті, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Олардың ішінде 7 061 өтінім орындалды, 168-і орындалу сатысында, 23-і өңделуде және 674 өтінім жойылды.
Олардың арасында ең жиі келіп түскен өтінімдер: аумақтарды тазалау - 2 142 өтінім, тұрмыстық қоқысты шығару - 668 өтінім, көшелерді абаттандыру - 648 өтінім, жолдарды жөндеу бойынша - 595 өтінім.
Өңірлер арасында Алматы көш бастап тұр - 2 014 өтінім. Одан кейінгі орында Астана тұр - 1 587 өтінім. Үшінші орында Қарағанды облысы - 757 өтінім.
Чат-бот экологиялық мәселелерді жедел шешуге ықпал ете отырып, азаматтар мен мемлекет арасындағы диалогтың тиімді құралына айналды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Дубайда "Астана Опера" спектаклін 12 мың көрермен тамашалады
Астана Опера" балет труппасы Дубайда хореограф Юрий Григорович қойған П.Чайковскийдің "Щелкунчик" балетін сахналады. ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен өткен бұл гастрольдер елордалық театрдың биылғы шетелдік турларының қорытындысы болды, деп хабарлайды ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметінен.
Қойылымның хореографиясы бастапқыдай қалуы үшін "Астана Опера" труппасымен гастроль алдында Юрий Николаевич Григоровичтің ассистенттері Руслан Пронин мен Оксана Цветницкая жұмыс істеді.
Спектакльді театрдың симфониялық оркестрі италиялық маэстро Джузеппе Акуавиваның жетекшілігімен сүйемелдеді.
Айта кету керек, спектакльдің былтырғы жетістігінен кейін "Астана Опера" балет труппасының көркемдік жетекшісі, әлемдік балет жұлдызы Алтынай Асылмұратова бастаған қазақстандық труппаны Дубай театры қайта шақырды.
Астана Опера" труппасының "Дубай Операда" "Щелкунчик" балетімен келіп, қайта өнер көрсетіп жатқанына қуаныштымыз. Былтыр табысқа толы жыл болды. Сол кездегі труппаның керемет өнерінен кейін, біз оларды тағы да шақырдық. Таңғажайып қойылым, талантты әртістердің өнерін тамашалағанымызға өте қуаныштымыз", - деді "Дубай Опера" директоры Паоло Петрочелли.
Керемет қойылым! Спектакльдің көркемдігіне тәнті болдым. Мехикодан Дубайға арнайы "Щелкунчикті" көру үшін ұшып келдім. Осынау керемет опера театры залында барлық костюмдерді, декорацияларды және жарқын түстерді көру мүмкіндігіне ие болғаныма өте қуаныштымын. Бұл труппаның жоғары деңгейдегі өнерін тамашалауға керемет мүмкіндік болды", - деді Артуро Перес Ривера.
Еске сала кетейік, алғашқы қойылым 19 желтоқсанда сәтті өтті. Алда әлі үш гастрольдік күн бар - 20, 21 және 22 желтоқсан. Бұл күндері жетекші солистер көрерменді ертегінің сиқырлы әлеміне жетелейді. Айта кету керек, труппа 6 спектакль ұсынады, олардың әрқайсысы аншлагпен өтеді деп күтілуде. Қойылым күндері көрермен ғажайып атмосфераны сезінуге мүмкіндік алады. Хореограф дайындаған жеке нөмірлер, атап айтсақ мүлгіген қысқы табиғаттың таңғажайып бейнесін көз алдыңа әкелетін ақ ұлпа қар бүршіктерінің биі ересектерге де, балаларға да зор әсер қалдырады. Классикалық хореография, символизм, қиял-ғажайып бейнелер мен Симон Вирсаладзенің көркемдік безендіруі бұл балетті шынымен ұмытылмастай етеді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан ІІМ басшысы Әзірбайжанның Ішкі істер министрімен кездесті
Әзірбайжан Ішкі істер министрлігінің делегациясы жұмыс сапарымен Қазақстанның полиция ведомствосында болды, - деп хабарлайды Polisia.kz.
Ержан Саденов пен Вилаят Эйвазов қылмысқа қарсы күрес саласындағы өзара іс-қимылдың, оның ішінде есірткінің заңсыз айналымына, киберқылмысқа, экстремизм және басқа да қатерлерге қарсы күрестің басым мәселелерін талқылады.
Кездесуге қатысушылар қызметтің көптеген бағыттары бойынша екіжақты ынтымақтастықтың оң нәтижелерін атап өтті. Жедел ақпарат алмасу және оң жұмыс тәжірибесімен бөлісу бойынша серіктестікті дамыту перспективалары айқындалды.
Сондай-ақ іс-шара аясында Әзірбайжан ІІМ делегациясы құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуде қолданылатын цифрлық шешімдермен танысты. Кездесу қорытындысы бойынша екі елдің министрлері хаттамаға қол қойды, онда қазіргі заманғы сын-қатерлерге қарсы іс-қимылды нығайту жөніндегі шаралар нақтыланған.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан Ұлттық Банкі доллар айырбастау туралы мәлімдеме жасады
Қазақстан Ұлттық Банкі (бұдан әрі - ҚҰБ) 1996 - 2013 жылдар аралығындағы кезеңде шығарылған қолма-қол АҚШ долларын ЕДБ айырбастау пункттерінің және банктік емес айырбастау пункттерінің айырбастаудан бас тарту фактілері бойынша азаматтардан түсетін шағымдардың жиілеп кеткені туралы хабарлайды.
Осыған байланысты ҚҰБ бұл банкноталардың заңды төлем құралы болып табылатынын және олардың түпнұсқалығы расталған және зақымдануы болмаған жағдайда Қазақстанның айырбастау пункттерінде комиссиясыз қабылданатынын еске салады.
Қазақстан аумағында қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүзеге асыру тәртібі туралы.
Егер банкноталар бүлінбеген болса және айналыста жарамсыз деп танылмаған жағдайда ҚР заңнамасында қолма-қол шетел валютасын айырбастау үшін комиссиялар көзделмеген.
Айырбастау пункттері алынатын комиссияны айырбастауға қабылданатын банкноталар төлемге қабілетсіз немесе одан әрі айналысқа жарамсыз болған жағдайда ғана белгілеуі мүмкін екенін атап өтеміз.
Егер айырбастау пункті комиссия алса немесе шетел валютасын шыққан жылына қарай қабылдаса, валюта айырбастаудан негізсіз бас тартса, сол айырбастау пункті орналасқан жердегі Ұлттық Банктің аумақтық филиалына шағымдану қажет. Шағыммен қатар барлық қажет ақпарат пен құжатты қоса көрсету керек, бұл заңға сәйкес шара қолдануға мүмкіндік береді.
ҚҰБ аумақтық филиалдарының байланыс деректері жөніндегі ақпаратты ҚҰБ-тың ресми интернет-ресурсынан табуға болады.
Қазақстан аумағында қолма-қол шетел валютасымен кассалық операцияларды жүзеге асыру тәртібі туралы.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" ҚР Заңының (бұдан әрі - Банктер туралы заң) 30-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес банк операцияларына депозиттерді қабылдау, жеке тұлғалардың банктік шоттарын теңгемен және шетел валютасымен ашу және жүргізу жатады.
Касса операциялары мен банкноталарды, монеталарды және бағалы заттарды инкассациялау ережелеріне сәйкес, банк мынадай касса операцияларын жүзеге асырады: клиенттен қолма-қол ақша қабылдау және клиентке қолма-қол ақша беру. Бұл операциялар банк туралы заңның 30-бабында көрсетілген банк операцияларын және басқа да операцияларды орындау үшін жүргізіледі.
Осылайша, ЕДБ кассалық операцияларды жүзеге асырғаны үшін алынатын комиссияларды өздерінің ішкі тарифтік саясатына сәйкес белгілеуге құқылы.
Бұл ретте Банктер туралы заңға сәйкес банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар сыйақы мөлшерлемелері мен комиссияларды, сондай-ақ банк қызметтерін көрсеткені үшін тарифтерді ҚР заңдарында белгіленген шектеулерді ескере отырып өз бетінше белгілейді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.