Әуезов атындағы Қазақ ұлттық академиялық драма театрының құрылғанына 99 жыл толды
Достарға айту
Бүгін, 13 қаңтар, қазақ өнерінің қара шаңырағы - Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық академиялық драма театрының құрылғанына 99 жыл толды, деп хабарлайды ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметінен.
Театр 1926 жылы Қ. Кемеңгерұлының "Алтын сақина" пьесасымен шымылдығын ашты.
Ұлт театры тарихының бастауы болған "Алтын сақина" пьесасы - қазақ драматургиясындағы алғашқы реалистік туындылардың бірі. Шығармада қазақ қоғамындағы әлеуметтік теңсіздік, әйелдердің құқықсыздығы, ескі салт-дәстүрлердің зардаптары суреттеледі.
2024 жыл театр үшін маңызды оқиғаларға толы болды:
- 16 қыркүйек театр өзінің 99-шы маусымын Ғабит Мүсіреповтің "Қозы Көрпеш-Баян Сұлу" спектаклімен бастады.
- 9-14 қазанда Қостанай қаласында гастрольдік сапар ұйымдастырылды.
- Театр алғаш рет Өзбекстанның Ташкент және Нүкіс қалаларында өнер көрсетті.
- 4-7 желтоқсанда Бішкек қаласында "Қыз Жібек", "Қоштасқым келмейді", "Қорқыттың көрі", "Мәңгілік бала бейне" қойылымдары көрермен назарына ұсынылды.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың қолдауымен театр ғимараты толығымен қайта жөндеуден өтуде. Бұл жұмыстарды театрдың 100 жылдық мерейтойына, 2026 жылға орай аяқтау жоспарланған.
Алматыда халықтың әлеуметтік осал санаттарына 17 көмек түрі көрсетіледі
Достарға айту
Алматыда халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау үшін әлеуметтік көмектің 17 түрі қарастырылған, деп хабарлады Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Олардың ішінде-атаулы әлеуметтік көмек (АӘК); тұрғын үй көмегі; ҰОС ардагерлеріне және азаматтардың басқа да санаттарына әлеуметтік көмек; коммуналдық қызметтерге тарифтердің көтерілуіне байланысты әлеуметтік көмек; мүгедек балаларды үйде оқытқаны үшін шығындарды өтеу; атаулы күндер мен мереке күндеріне төлемдер және өзге де біржолғы әлеуметтік төлемдер.
Мәселен, 2024 жылы АӘК жалпы сомасы 1,6 млрд теңгеге 14,8 мың адамды қамтыды. Тұрғын үй көмегі 741 азаматқа 17,3 млн теңге сомасында берілді. Коммуналдық қызметтер тарифтерінің өсуіне байланысты азаматтарды қолдау жеке бағыт болды. "Инвестицияларға айырбастау тарифі" бағдарламасы аясында халықтың әлеуметтік осал топтарының ішінен 141 мыңнан астам адам ай сайын 0,8 АЕК мөлшерінде төлем алды, бұл 4 млрд теңгеден астам соманы құрады.
Осы жылдың 1 қаңтарынан бастап мемлекеттік жәрдемақылар мен базалық зейнетақының барлық түрлерінің мөлшері 6,5%- ға ұлғайтылды, сондай-ақ көмектің жаңа түрлері енгізілуде. Мысалы, басқа мемлекеттердің аумағындағы әскери іс қимылдардың ардагерлері үшін Ауғанстаннан әскерлерді шығару күніне 100 мың теңгеден жаңа төлем енгізілді.
Айта кету керек, халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау Алматы әкімдігі жұмысының басым бағыттарының бірі болып табылады.
Жетісу облысында шамамен 66 елді мекен 2026 жылы газбен қамтылады
Достарға айту
Жетісу облысында шамамен 66 елді мекен 2026 жылы газбен қамтылады, деп хабарлайды "Самұрық-Қазына" АҚ баспасөз қызметінен.
Бұл мақсатта QazaqGaz "Талдықорған-Үшарал" магистральді газ құбырын салу жөніндегі "Самұрық-Қазынаның" инвестициялық жобасын белгіленген кестеден ерте жүзеге асыруда.
Газ құбырының жалпы ұзындығы - 302,4 шақырым. Сондай-ақ, алты газ құбыры тармағы мен алты автоматтандырылған газ тарату станциясын салу көзделген.
Жаңа магистральді газ құбыры Жетісу облысындағы газбен қамтамасыз етудің сенімділігін арттырады. 2026 жылы жоба аяқталған соң аймақтағы газдандыру деңгейі 90%-ға жетуі тиіс.
Қазіргі уақытта 302 шақырым құбыр (99,9%) жеткізіліп, 203 км құбыр (67%) дәнекерленген, 155 км траншея (51%) қазылып, оған 133,2 шақырым құбыр (44%) төселген.
Іс-шараны "Астана жастары" жастар ресурстық орталығы ұйымдастырды.
Достарға айту
Астанада қалың қардың жаууына байланысты қар күреу жұмысы тәулік бойы ауысыммен жүргізіліп жатыр. Атап айтқанда, жастар халықтың әлеуметтік осал санатындағы ардагерлер мен мұқтаж азаматтарға белсенді түрде көмектесіп, ауласының қарын күреуге атсалысып жатыр, деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Іс-шараны "Астана жастары" жастар ресурстық орталығы ұйымдастырды.
Елорданың 10-ға жуық волонтері жалғыз тұратын ардагерлерге үйлері мен аулаларын тазалауға, ауласын қардан күреуге көмектесті.
Бүгін біз, "Астана Жастары" еріктілері, жалғызбасты зейнеткердің ауласын қардан тазарту үшін кезекті "Игі істер марафонына" жиналдық. Айта кетерлігі, елордалық қарияның ауласын екі жылдан бері тазалауға көмектесіп келеміз. Қарттарымыз еркін жүріп, таза ауада серуендеуі үшін ауласының қарын күреу маңызды", - дейді белсенді волонтер Давид Шарипов.
Ауланы қардан күреу қарт кісілер үшін оңай шаруа емес, сондықтан мұндай көмекке олар қашанда дән риза.
Биыл біз елордадағы қарт кісілердің ауласының қарын күреу науқанын Жеңістің 80 жылдығына орайластырып отырмыз. Сондықтан да биыл ардагерлер мен қарт кісілерге көбірек көңіл бөліп, ауласының қарын тазалауға көмектесіп қана қоймай, шағын сыйлықтар әкеліп, әңгімелесіп, ақбатасын алдық. Бұл науқанның ары қарай да жалғасатынын атап өткіміз келеді", - дейді "Астана Жастары" волонтерлік қозғалысты дамыту бөлімінің маманы Дана Тәкенова.
Астанада кезекті қалалық ауыл шаруашылығы жәрмеңкесі өтеді
Достарға айту
Астанада 11-12 қаңтарда кезекті қалалық ауыл шаруашылығы жәрмеңкесі өтеді, деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Жәрмеңкеде Қазақстанның түрлі өңірлерінен - Ақмола, Абай, Шығыс Қазақстан және Қызылорда облыстарынан жергілікті фермерлер мен өндірушілердің өнімдері тікелей ұсынылатын болады. Қала тұрғындары мен қонақтары көкөністер мен жемістерді, ет, ұн, сүт өнімдерін, кондитерлік өнімдерді, табиғи шырындарды және т.б. сатып ала алады.
Іс-шара Нұрғиса Тілендиев даңғылы, 12а мекенжайы бойынша "Koktal" сауда-ойын-сауық орталығында өтеді.
Жәрмеңке әр демалыс күндері сағат 10:00-ден 22:00-ге дейін жұмыс істейді.
Алматыда 2025 жылы қай жолайырықты салу мен көшелерді ұзарту аяқталады
Достарға айту
Алматы қалалық мобильділік басқармасының мәліметінше, биыл қалада Сейфуллин даңғылы мен Жансүгіров көшесінің қиылысындағы жолайырықтың құрылысы, сондай-ақ Саин көшесін Рысқұлов даңғылынан Ақын Сара көшесіне дейін және Абай даңғылын қаланың шекарасына дейін ұзарту жұмыстары аяқталады, деп хабарлайды Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Мамыр айында Абай даңғылын Б.Момышұлы көшесінен қаланың шекарасына дейін ұзарту жобасы іске қосылады. Ұзындығы 5,3 км болатын бұл алты жолақты жолдың екі жағында да веложолдар мен жаяу жүргіншілер жолдары қарастырылған.
Жазда Саин көшесін Рысқұлов даңғылынан Ақын Сара көшесіне дейін ұзарту жұмыстары аяқталады. Ұзындығы 3,2 км болатын бұл жолдың арқасында Момышұлы көшесіндегі көлік жүктемесі 40%-ға төмендейді.
Маусым айында Жансүгіров көшесі мен Сейфуллин даңғылының қиылысындағы жолайырықтың құрылысын және оған іргелес аумақты көркейту жұмыстарын толық аяқтау жоспарланып отыр.
Астанада жаңа жылдық мереке күндері қоғамдық көлік қалай жүреді
Достарға айту
Жылдың соңғы күні 31 желтоқсанда Астананың қоғамдық көлігі штаттық режимде жүретін болады. 1 қаңтарда кейбір өзгерістер болады, деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі CTS-ке сілтеме жасай отырып.
31 желтоқсанда қоғамдық көлік жұмысы өзгеріссіз, бекітілген кестеге сәйкес жүреді.
Мереке күндері қала және қала маңы бағдарлары демалыс күнінің кестесіне сәйкес (06:00 - 23:00) жүреді;
1 қаңтар күні сағат 10:00-ге дейін қалалық бағдарлар бір рейс өткізіп жүреді. Сағат 10:00-ден кейін бекітілген кестеге сәйкес жүреді, ал экспресс және қала маңы бағдарлары кестеге сәйкес жүреді.
2-4 қаңтар демалыс күнінің кестесі бойынша өзгеріссіз;
5-6 қаңтарда қала және қала маңы бағдарлары жұмыс күнінің кестесіне сәйкес жүреді.
7 қаңтарда демалыс күнінің кестесі бойынша жүреді.
Келесі күндері қоғамдық көлік қолданыстағы кестеге сәйкес (апта күніне орай) штаттық режимде жүреді.
Сапарларыңызды жоспарлау кезінде осы ақпаратты ескеруді сұраймыз.
Kazakhstan Today нұсқасы бойынша 2024 жылдың негізгі оқиғаларына шолу
Достарға айту
Kazakhstan Today ақпарат агенттігі 2024 жылы елімізде резонанс тудырған негізгі саяси және экономикалық оқиғаларға шолу жасады.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҰЙЫМДАРҒА ТӨРАҒАЛЫҒЫ
2024 жылы Қазақстан Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңеске, Түркі мемлекеттері ұйымына, Халықаралық Аралды құтқару қорына, Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымына төрағалық етті.
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы
Akorda
Шілде айында Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев республиканың ШЫҰ-ға төрағалығы туралы айтып, еліміздің мәлімдеген барлық мақсаттар мен міндеттерді орындағанын атап өтті. Қазақстанның төрағалық ету кезеңінде әртүрлі деңгейдегі 150-ге жуық іс-шара өткізілді, оның ішінде цифрлық, туристік, энергетикалық және бизнес-форумдар, сондай-ақ ШЫҰ Жастар кеңесі бар.
Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес
Akorda
Мемлекет басшысы АӨСШК-ны халықаралық ұйымға айналдыру жолындағы Қазақстанның елеулі белсенділігін атап өтті. Ол тұрақты құрылымдар қызметінің тиімділігін арттыру, сондай-ақ география мен сыртқы байланыстарды кеңейту арқылы бірлестікті одан әрі дәйекті дамыту қажеттігін баса айтты. Сонымен қатар, Қазақстан астанасында АӨСШК жоғары лауазымды тұлғалар комитетінің отырысы өтті. Сыртқы істер министрлігі деректеріне сәйкес, онда талдау орталықтары форумының 2024 жылға арналған іс-қимыл жоспары және 2024-2025 жылдарға арналған "АКТ және АКТ-ны пайдалану саласындағы қауіпсіздік" басым бағыты бойынша тұжырымдама мақұлданды. Желтоқсан айында Қазақстан Азиядағы өзара әрекеттесу және сенім шаралары жөніндегі кеңеске төрағалық етуді аяқтады.
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы (ҰҚШҰ)
Маусым айында Алматыда ҰҚШҰ Қауіпсіздік кеңестері хатшылары комитетінің отырысы өтті. Күзде Қазақстан аумағында "Бұзылмас бауырластық - 2024" және "Скала - 2024" оқу-жаттығулары ұйымдастырылды. Қараша айының соңында Астанада өткен ҰҚШҰ саммиті аясында Сыртқы істер министрлері кеңесінің, Қорғаныс министрлері кеңесінің және Қауіпсіздік кеңестері хатшылары комитетінің отырыстары өтті. Саммит барысында мемлекет басшылары Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің декларациясын қабылдап, бірқатар маңызды құжаттарға қол қойды.
Түркі мемлекеттерінің ұйымы
Akorda
Қазақстанның ТМҰ-дағы төрағалығын қорытындылай келе, Мемлекет басшысы республика түркі әлемінің бірлігін нығайтуға және жан-жақты ынтымақтастықты кеңейтуге ерекше назар аударғанын атап өтті. Төрағалық барысында нақты нәтижелерге қол жеткізілді, бірқатар маңызды жобалар жүзеге асырылып, 80-нен астам іс-шара ұйымдастырылды.
Халықаралық Аралды құтқару қоры
Instagram/Антон Шкаплеров
Қыркүйек айының ортасында Астанада Халықаралық Аралды құтқару қорының басқарма отырысы өтті. Отырыс барысында 2024-2026 жылдары Қазақстанның төрағалығы кезеңінде Қордың Атқарушы комитетінің жұмыс жоспары бекітілді.
Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымы
Сәуір айында Дохада онлайн-форматта Исламдық азық-түлік қауіпсіздігі ұйымы Бас Ассамблеясының кезектен тыс бірінші сессиясы өтті. Сессия барысында Қазақстан елшісі Берік Арын бірауыздан ұйымның жаңа бас директоры болып сайланды.
ТОҚАЕВ ҚАЗАҚСТАН ҮКІМЕТІН ОТСТАВКАҒА ЖІБЕРДІ
2024 жылдың 5 ақпанында Мемлекет басшысы "Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы" Жарлыққа қол қойып, үкіметтің отставка кетуін қабылдауға қаулы етті. Кейінірек Қасым-Жомарт Тоқаев бұл шешімді түсіндіре отырып, Үкімет жұмысына жаңа серпін беру қажеттілігін атап өтті. Нәтижесінде елде премьер-министр мен бірнеше министрліктің басшылары ауыстырылды. Жаңа премьер-министр болып Олжас Бектенов тағайындалды.
АЛМАТЫ ТҰРҒЫНДАРЫ БЕС БАЛДЫҚ ЕКІ ЖЕР СІЛКІНІСІН БАСТАН КЕШТІ
Depositphotos
Қаңтар айында Қырғызстан мен Қытай шекарасында магнитудасы 6,7 баллдық жер сілкінісі болды. Алматы тұрғындары бұл жер сілкінісін бес баллдық дүмпулер сезінді. Жер сілкінісі кезінде сиреналар мен жер сілкінісі туралы ескерту жүйесі қосылмаған. Уақтылы ақпаратттың болмауы және нақты әрекеттердің жоқтығы адамдар арасында дүрбелең тудырды. Қала тұрғындары үйлерінен жаппай шығып, кейбіреулер терезеден секіріп жарақат алды. Осы оқиға салдарынан Алматыда 67 адам зардап шекті. Кейін аймақта бірқатар афтершоктар тіркелді.
Наурыз айының басында эпицентрі Қазақстан аумағында болған тағы бір бес баллдық жер сілкінісі тіркелді. ҚР ТЖМ мәлімдеуінше, бұл жолы қалада сиреналар дер кезінде іске қосылып, теле және радиоарналар арқылы хабар тарату ұйымдастырылды. Алайда, кейбір тұрғындардың айтуынша, жер сілкінісі кезінде SMS-хабарламалар келмеген, бірақ Android жүйесінің ескертуі іске қосылған. Жер асты дүмпулерінен кейін ғана SMS-хабарламалар жіберіле бастаған.
Жер сілкінісі қала тұрғындары мен конақтарын үрейлендіріп, Алматы жолдарында көлік кептелісін туғызды. Сонымен қатар, тұрғындар такси бағасының күрт өсуіне, ұялы байланыстың және интернеттің нашарлауына шағымданды. Қорқынышқа бой алдырған тұрғындар өз жақындарының амандығына көз жеткізу үшін байланысқа шыға алмады. Осы оқиғадан кейін Алматыда төтенше жағдайлар туралы хабарлаудың жаңа жүйесі енгізілді.
ҚАЗАҚСТАНДА "ҰЛТТЫҚ ҚОР - БАЛАЛАРҒА" БАҒДАРЛАМАСЫ БАСТАЛДЫ
Depositphotos
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстанда "Ұлттық қор - балаларға" бағдарламасы іске қосылды. Бағдарлама аясында барлық кәмелетке толмаған қазақстандықтарға жыл сайын ҚР Ұлттық қорының соңғы 18 жылдағы орташа инвестициялық табысының 50%-ы теңдей үлеспен есептеледі. Алайда, 18 жасқа толғаннан кейін, жиналған қаражатты тек екі мақсатта ғана пайдалану құқығы беріледі: тұрғын үй жағдайларын жақсарту және білім алуға ақы төлеу.
Ақпан айында жас қазақстандықтардың шоттарына алғашқы төлемдер түсті. Төлем сомасы 100 доллар және 52 центті құрады. Бұл көрсеткіш күтілген 160-170 доллардан төмен болды. Қаржы вице-министрі Дәурен Темірбеков бұл айырмашылықтың себебін түсіндіріп, 2022 жылы президент бағдарламаны әзірлеуді тапсырған кезде, елдегі балалар саны 6,4 миллион болғанын атап өтті. Есептеулер сол кездегі бала санына негізделген.
Кейін Ұлттық банк төрағасының орынбасары Әлия Молдабекова Ұлттық қордың инвестициялық табысының өсуіне байланысты 2025 жылы балаларға берілетін төлем көлемі артатынын мәлімдеді.
2024 жылғы 1 желтоқсандағы мәліметке сәйкес, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры (БЖЗҚ) "Ұлттық қор - балаларға" бағдарламасының кәмелетке толған қатысушыларына жалпы сомасы 4,2 миллион доллар аударды.
ҚАЗАҚСТАН БІРЫҢҒАЙ УАҚЫТ БЕЛДЕУІНЕ КӨШТІ
Depositphotos
2024 жылғы 1 наурызда түн ортасында Астана, Алматы, Шымкент қалалары мен Ақмола, Алматы, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Түркістан, Шығыс Қазақстан, Абай, Жетісу және Ұлытау облыстарының тұрғындары уақытты бір сағатқа артқа, UTC+6-дан UTC+5-ке ауыстырды.
Уақыт белдеуінің ауысуы бірқатар мәселелер туғызды. Арнайы ХҚКО-лардың жұмысы мен елордалық әуежай қызметі уақытша бұзылды. Сонымен қатар, кейбір азаматтардың электрондық құжаттарындағы, оның ішінде жеке куәлік пен туу туралы куәліктегі туған күндері өзгерді.
Алайда, ел тұрғындарының көпшілігі бұл шешімге қарсы болды. Kazakhstan Today сауалнамасына сәйкес, респонденттердің 60%-дан астамы уақытты өзгертуге қарсы дауыс берді. Бұл наразылық нәтижесінде қазақстандықтар бұрынғы уақыт белдеуін қайтаруды талап еткен петиция ұйымдастырды. Петиция қысқа уақыт ішінде 50 мыңнан астам қол жинады, бірақ 2 тамызда Сауда және интеграция министрлігі оны қанағаттандырудан бас тартты.
Петицияны қарау барысында қоғам белсенділері "сағаттық реформаның" ғылыми негіздемесінің ашықтығына күмән келтірді. Олар реформаны әзірлеген ғалымдардың зерттеулерін ашық қолжетімділікте таба алмағанын мәлімдеді. Сонымен қатар, кейбір сарапшылардың ғылыми мәртебесі де сұрақтар тудырды. Ғылыми атағы бар деп саналатындардың беделді басылымдарда жарияланған еңбектері болмаған.
Уақыт белдеуінің ауысуы Қазақстан халқы арасында денсаулық пен өмір сапасына байланысты көптеген шағымдардың туындауына себеп болды. Көптеген азаматтар ұйқының бұзылғанын, әлсіздік пен қолайсыздықты атап өтті. Сонымен қатар, электр энергиясын тұтыну артқаны байқалды, алайда Энергетика министрлігі бұл өзгерістің елдегі энергия шығынына еш әсер етпегенін мәлімдеді.
Аудиторлық қызмет және қаржылық есептілік ғылыми-зерттеу институтының сарапшысы Данияр Нұрсейітовтің айтуынша, уақыт белдеуінің ауысуы McKinsey немесе BCG секілді компаниялар ұсынған "инвестицияға айырбастау тарифі" тәсілімен байланысты болуы мүмкін. Бұл тәсіл халықтың қалтасынан қаржы алуды көздейді. Оның пікірінше, уақыттың өзгеруі энергетиканы қаржыландыру үшін "инвестициялардың" ұлғаюына ықпал етті.
Сандж" зерттеу орталығы Қазақстандағы Бірыңғай уақыт белдеуі азаматтарына әсері туралы социологиялық зерттеу жүргізді. Оның нәтижелері бірыңғай уақыт белдеуі 11,5 миллион қазақстандыққа кері әсерін тигізгенін көрсетті. Уақыттың өзгеруі денсаулыққа, әл-ауқатқа, ұйқыға, қауіпсіздікке, саудаға теріс әсер етті, ЖКО саны өсті, электр энергиясын тұтынудың өсуі байқалды. Бұл шығыс аймақтарда қатты сезіледі.
ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова үш жылдан кейін ғана министрлік уақыт белдеуінің өзгеруіне байланысты қазақстандықтардың денсаулық жағдайының өзгеруі туралы ғылыми негізделген ақпарат бере алатынын айтты.
Қараша айында Қазақстанның ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек елімізде адамдардың денсаулығына бірыңғай уақыт белдеуіне көшудің әсерін зерттеу жоспарланғанын хабарлады. Алғашында зерттеуге 160 миллион теңге бөлінетін болған, бірақ кейін бұл сома 54 миллион теңгеге дейін азайтылды. Ғылыми зерттеу байқауы 26 желтоқсанда басталып, 2025 жылдың 25 қаңтарына дейін жалғасады. Зерттеуді 2025 жылдың наурызына дейін аяқтау көзделуде.
Қараша айының соңында EGOV mobile мобильдік қосымшасының "сауалнамалар" бөлімінде қазақстандықтарға уақытты ауыстыруға қатысты бес сұраққа жауап беру ұсынылған еді. Алайда бірнеше күннен кейін бұл сауалнама қолданбадан жоғалып кетті. Ғылым және жоғары білім министрі сауалнаманың платформадан неге тез жоғалып кеткенін түсіндірді: ұсынылған үлгі 200 мың адамды құрайтын еді, және бұл сандар үш күнде жиналып үлгерді.
Сондай-ақ, 2024 жылғы 27 қараша мен 11 желтоқсан аралығында DEMOSCOPE қоғамдық пікір экспресс-мониторингі бюросы жүргізген сауалнама нәтижелері бойынша қазақстандықтардың көпшілігі бірыңғай уақыт белдеуіне қарсы шықты. Ең үлкен наразылықты Шығыс және Орталық өңірлердің, сондай-ақ Алматы мен Астана секілді ірі қалалардың тұрғындары білдірді.
Бірқатар азаматтар Конституциялық сотқа бірыңғай уақыт белдеуін енгізу туралы қаулының қабылдануына байланысты олардың құқықтарының бұзылуы туралы өтініш білдірді.
Шығыс Қазақстан облысының тұрғыны, заңгер Серікжан Ахметжанов Үкіметтің елді бірыңғай уақыт белдеуіне көшіру туралы қаулысының күшін жою туралы талап арыз берді. 18 желтоқсанда сот талапты қанағаттандырудан бас тартты. Кейін Астана сотында "нормативтік-құқықтық акт мәтінінің жартысынан астамын өзгерту туралы аргумент расталмады, бұл аргумент Үкіметтің қаулысын заңсыз деп тануға негіз бола алмайды, өйткені жауапкердің нормативтік-құқықтық актіні шығару рәсімі бұзылмаған" деп хабарлап, іс бойынша шешімге түсініктеме берді.
Айта кету керек, қазақстандық қоғамда уақытты ауыстыру мәселесі 2024 жылы ең көп талқыланатын мәселелердің біріне айналды және ол әлі де өзекті болып отыр.
gov.kz
2024 жылы Қазақстан Тәуелсіздік кезеңінде ең ауқымды су тасқынына тап болды. Жергілікті ауқымдағы ТЖ режимі он өңірде: Абай, Ақмола, Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан және Ұлытау облыстарында жарияланды.
Ақтөбе облысында "Щербаковское" бөгеті мен Магаджанов су қоймасының бөгеті бұзылды. "Щербаковское" бөгетінің бұзылуына байланысты аймақ прокуратурасы қылмыстық іс қозғады. Сондай-ақ, Алматы облысында Ворошилов су қоймасының бөгеті бұзылды. Содан кейін 12 мың адам су басу қаупіне ұшырады. Бөгеттің бұзылу фактісі бойынша қылмыстық іс тіркелді. Бұдан басқа, ҚММ еліміздің үш өңірінде селден қорғайтын бөгеттер мен су қоймаларын салу және тиісті күтіп-ұстау, өзен арналарын кеңейту жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тиіс мердігерлерге қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастады.
Су тасқыны салдарынан Қазақстанда барлығы 224 елді мекен зардап шекті, 120 мыңнан астам адам, оның ішінде 45 мың бала эвакуацияланды. Мыңдаған қазақстандықтар өз мүлкінен айырылып, табыс көзінсіз қалды. Кәсіпкерлер мен аграрлық секторға да зиян келтірілді.
Төтенше жағдайлар министрі Шыңғыс Баринов атап өткендей, зардап шеккен өңірлерде бірлескен іс-қимылдарды ұйымдастыру және үйлестіру әлсіз болды, ал тартылатын техниканың басым бөлігі сапасыз және ұзақ мерзімді жұмыстарды жүргізуге жарамсыз болды. Кейін Қазақстанда су тасқынын болжау және модельдеу ақпараттық жүйесі іске қосылатыны белгілі болды.
ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ ЭКС-МИНИСТРІ ҚУАНДЫҚ БИШІМБАЕВ АЗАМАТТЫҚ ӘЙЕЛІН ӨЛТІРГЕНІ ҮШІН 24 ЖЫЛҒА СОТТАЛДЫ
sud.gov.kz
Қуандық Бишімбаевқа үкім 13 наурызда шығарылды. Ол азаматтық әйелі Салтанат Нүкенованы азаптағаны және ерекше қатыгездікпен өлтіргені үшін 24 жылға сотталды. Бишімбаевтың туысы Бақытжан Байжанов 4 жылға бас бостандығынан айырылды. Ол қылмысты жасырды деп айыпталған. Іс бойынша ашық сот процесі тікелей эфирде өтті және Қазақстанда да, шетелде де үлкен резонанс тудырды.
Резонанстық іс қазақстандық жұртшылықты дүр сілкіндіріп, елдегі отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылық тақырыбын қайта көтерді.
Маусым айының ортасында Қазақстанда "әйелдердің құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша ҚР кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң күшіне енді, оны қазақстандықтар "Салтанат заңы" деп атады. Заңның қабылдануымен әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылықтың кез келген көрінісі үшін жауапкершілікті күшейтетін, сондай-ақ отбасы институтын, кәмелетке толмағандардың қауіпсіздігін нығайтуға арналған нормалар енгізілді.
2024 жылы шегірткелердің таралуының 11 жылдық циклінің табиғи шыңы болды. Көктемде ауыл шаруашылығы министрлігі зиянкестердің 2,5 млн га аумаққа таралуын болжады. Мониторинг және өңдеу үшін негізгі және қосымша ресурстар жұмылдырылды. Атап айтқанда, бүкіл ел бойынша 2,5 мыңнан астам маман, 427 бірлік арнайы техника: 289 жерүсті желдеткіштері мен штангалық бүріккіштер, 56 аэрозольді газ генераторлары, 36 бірлік аса жеңіл әуе техникасы, 36 ұшақ жұмылдырылды. Сонымен қатар, дрондар алғаш рет нүктелік өңдеуге қатысып, жету қиын жерлерде жұмыс істеуді жеңілдетті.
Еліміздің бұрынғы вице-премьері Серік Жұманғарин атап өткендей, шегірткенің таралуы биыл бұрын-соңды болмаған ауқымға ие болды. Қорғау іс-шараларының қорытындысы бойынша зиянкестерден өңделген алқаптардың жалпы көлемі 3,1 млн га құрады, бұл 2,5 млн га болжамды көрсеткіштен 23%-ға жоғары. Үкіметте болжамды көлемнің нақты артуы жаңа таралу ошақтары анықталған жерлерде қайта өңдеу нәтижесінде қалыптасқанын түсіндірді. Биылғы жылы фермерлердің дақылдары шегірткеден зардап шеккен жоқ.
ПАРИЖДЕГІ ОЛИМПИАДАДАҒЫ ҚАРАПАЙЫМ ЖЕТІСТІКТЕР: ҚАЗАҚСТАН ҚҰРАМАСЫ 7 МЕДАЛЬ ЖЕҢІП АЛДЫ
gov.kz
2024 жылы қазақстандық спортшылар Франция астанасында өткен ойындарда жеті медаль жеңіп алды. Активтегі жалғыз алтынды дзюдошы Елдос Сметов жеңіп алды.
Қазақстандықтар үш рет тұғырдың екінші сатысына көтерілді. Олимпиаданы гимнаст Нариман Құрбанов, грек-рим стилінің балуаны Демеу Жадраев және боксшы Нұрбек Оралбай күміспен аяқтады. Олимпиадада үшінші орынға Назым Қызайбай, атқыштар Александра Ле мен Ислам Сәтпаев және дзюдошы Ғұсман Қырғызбаев ие болды. Олимпиада қорытындысы бойынша Қазақстан жалпы медальдық есепте 43-орынға ие болды.
Қазақстандық боксшылардың өнер көрсетуі сәтсіз деп танылып, құраманың жаттықтырушылар құрамы жұмыстан шеттетілді. Бас бапкер Мырзағали Айтжанов пен жаттықтырушылар штабының 10 маманы қызметінен босатылды, сондай-ақ Қазақстан бокс федерациясының вице-президенті Әзиз Қожамбетов өз қызметінен кетті.
Ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Париждегі Олимпиада жүлдегерлерімен кездесуде еліміздің спорттық резервін дайындауды сынға алды. Кейін ол туризм және спорт министрі Ермек Маржықпаевты қызметінен босатты.
ҚАЗАҚСТАНДА ЕЛІМІЗДЕГІ АЛҒАШҚЫ АТОМ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ БОЙЫНША РЕФЕРЕНДУМ ӨТТІ
Маусым айында Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев атом электр станциясының құрылысы бойынша референдум күзде өтетінін мәлімдеді. Нақты күні Елбасының қыркүйек айындағы Жолдауында айтылды. Содан кейін референдум алтыншы қазанда өтетіні белгілі болды. Еліміздің бірқатар қалаларында станция құрылысы мәселесі бойынша қоғамдық талқылаулар өтті.
Белгіленген күні Қазақстанда референдум өтті, оның қорытындысы бойынша қазақстандықтардың 71,12%-ы елде атом станциясын салуға дауыс берді. Дауыс беруге 7 820 204 адам немесе референдумға қатысуға құқығы бар азаматтар санының 63,66% қатысты.
Кейінірек Қазақстанның энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев атом станциясын салу жөніндегі арнайы Үкіметтік комиссия құрылатынын, ол конкурстық процестің барлық қатысушыларымен ашық бәсекелестік диалог рәсімін бастайтынын хабарлады. Энергетика министрлігінің өкілдері ҚХР, Корея компанияларымен АЭС салу мәселесі бойынша бірқатар кездесулер өткізді. Сондай-ақ Франция жобаны іске асыруда Қазақстанға қолдау көрсетуге дайын екенін білдірді.
Қараша айының соңында Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан АЭС салу үшін халықаралық консорциум құру мүмкіндігін қарастырып жатқанын мәлімдеді. Энергетика министрлігі басшысының айтуынша, Қазақстан 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында атом электр станциясын салатын компаниямен немесе консорциуммен анықталады. Желтоқсан айында Қазақстан көшбасшысы Энергетика министрімен кездесу барысында Республикада атом станциясын салу жобасын жеделдетуді тапсырды.
АСТАНАДА V ДҮНИЕЖҮЗІЛІК КӨШПЕНДІЛЕР ОЙЫНДАРЫ ӨТТІ
gov.kz
V Дүниежүзілік көшпенділер ойындары 2024 жылғы 8-14 қыркүйек аралығында Астанада өтті. Ойындардың қорытындысы бойынша Қазақстан бірінші жалпы командалық орынға ие болды. Еліміздің қоржынында барлығы 112 медаль, оның ішінде 43 алтын, 32 күміс және 37 қола медаль бар. Қазақстан президентінің пікірінше, көшпенділер ойындары әлемге ұлы даланың бай көшпелі өркениетін айқын көрсетті.
ТЕҢГЕНІҢ ДОЛЛАРҒА ШАҚҚАНДАҒЫ БАҒАМЫ ТАРИХИ ЕҢ ТӨМЕНГІ ДЕҢГЕЙГЕ ТӨМЕНДЕДІ
Үшінші желтоқсанда теңге бағамы айтарлықтай әлсіреді. Қазақстандық валюта айырбастаушылардағы доллар бағамы 530 теңгеге дейін өсті. Кейін Ұлттық банк басшысы Тимур Сүлейменов пен ұлттық экономиканың экс-министрі Нұрлан Байбазаров теңгенің күрт әлсіреуіне жол бермеу үшін Қазақстанда қандай шаралар қолданылатынын айтты. Тимур Сүлейменов Ұлттық банк нарықтағы валюта ұсынысы интервенциясыз жеткілікті үлкен болуы үшін жұмыс істейтінін атап өтті. Сондай-ақ, ол доллар бағамының өсуіне байланысты қазақстандықтардың теңгелік депозиттері бойынша өтемақы көзделмегенін хабарлады.
Алтыншы желтоқсанда доллар күрт арзандады. Доллардың орташа өлшенген бағамы 514,65 теңгені құрап, 9,31 теңгеге төмендеді. Бірнеше күннен кейін Ұлттық банк инфляцияның өсу бағытындағы болжамын қайта қарады.
21 желтоқсанда Тоқаев Ұлттық экономика министрі Байбазаровты қызметінен босатып, ведомствоның жаңа басшысы болып Серік Жұманғарин тағайындалды.
АҚТАУ МАҢЫНДА ЖОЛАУШЫЛАР ҰШАҒЫ АПАТҚА ҰШЫРАДЫ
gov.kz
25 желтоқсан күні таңертең Бакуден Грозныйға бағытталған Azerbaijan Airlines авиакомпаниясының рейстік ұшағы Ақтау әуежайы маңында апатқа ұшырады. Алдын ала болжам бойынша, апаттың себебі құстармен соқтығысу болды.
ТЖМ хабарламасына сәйкес, бортта 67 адам, оның ішінде 5 экипаж мүшесі болған. Жолаушылар арасында 6 Қазақстан азаматы, 42 Әзірбайжан азаматы, 3 Қырғызстан азаматы және 16 Ресей азаматы бар. Экипаждың барлық мүшелері - Әзірбайжан азаматтары. Оқиға нәтижесінде 29 адам ауруханаға жеткізілді, оның ішінде 3 бала, ал 38 адам қайтыс болды. 26 желтоқсандағы жағдай бойынша қаза тапқандардың 10-ы анықталды.
Жазатайым оқиғаның себептерін тергеу үшін Үкіметтік комиссия құрылды. Комиссия құрамына Премьер-Министрдің орынбасары, Маңғыстау облысының әкімі, төтенше жағдайлар, көлік, Сыртқы істер, Ішкі істер, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау министрліктерінің басшылары мен Бас көлік прокуроры кіреді. Сонымен қатар, ұшақ апаты фактісі бойынша қылмыстық іс қозғалды, ал апат орнында жергілікті ауқымдағы ТЖ режимі енгізілді.
Астанада 31 желтоқсанда сағат 00.00-де демеушілік қаражат есебінен ұйымдастырылатын мерекелік жаңа жылдық отшашу іске қосылады, деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Отшашулар екі жерде өтеді: Ботаникалық бақ және "Атырау" көпіріне іргелес аумақ. Әр жерде шамамен 2,5 мың мәрте атылады.
Сол сияқты жаңа жыл қарсаңында 31 желтоқсаннан 1 қаңтарға дейін қаланың үш жерінде мерекелік іс-шаралар өтеді.
31 желтоқсанда сағат 21:00-ден 02:00-ге дейін елорданың қалалық алаңында, "Қазақ елі" монументі аумағында және ЭКСПО алаңында эстрада жұлдыздары мен шығармашылық ұжымдардың қатысуымен қала тұрғындары мен қонақтары үшін жаңа жылдық мерекелік концерттер өтеді.
Жаңа жылға арналған мерекелік бағдарлама сонымен қатар Тәуелсіздік даңғылы, Орталық саябақ, Ататүрік саябағы, Промышленный елді мекені және "Көктал" саябағындағы Оқушылар сарайының аумағында өтеді.
