Қазақстанда ЕТЖ айқындаудың жаңа әдістемесі енгізіледі
Әдістемені әзірлеу кезінде мамандар әлемдік тәжірибеде қолданылатын ЕТЖ мөлшерін анықтаудың әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері мен тәсілдеріне сүйенеді.
Астана. 8 қараша. KAZAKHSTAN TODAY - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінде ең төменгі жалақыны (ЕТЖ) айқындаудың жаңа әдістемесін әзірлейтін арнайы жұмыс тобы құрылды. Бұл әдістеме ЕТЖ мөлшерін кезең-кезеңімен ұлғайтуға мүмкіндік беретін болады.
2022 жылы ЕТЖ 60 мың теңгені құрайды, ал 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап 70 мың теңгеге дейін ұлғайтылады. Осылайша, екі жыл ішінде ЕТЖ мөлшері 65% - ға көтеріледі (2022 жылы 41% және 2023 жылы 17%). Бұл шара жалақысы ең төменгі деңгейде 1,6 млн жалдамалы қызметкердің ақшалай табысының өсуіне әкеледі", - деп түсіндірді Еңбек министрлігінің баспасөз қызметі.
ЕТЖ анықтау әдістемесін әзірлеу оның мөлшерін кезең-кезеңімен ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Әдістемені әзірлеу кезінде мамандар әлемдік тәжірибеде қолданылатын ЕТЖ мөлшерін анықтаудың әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері мен тәсілдеріне сүйенеді.
Халықаралық тәжірибені ескере отырып, Қазақстан үшін тиімді болатын бірнеше нұсқаны қарастыруға болады.
Біріншісі – өмір сүру құнын талдау, тұтыну себетінің құны, ең төменгі күнкөріс деңгейі, инфляция деңгейі, экономиканың өсу деңгейі, орташа және орташа жалақы деңгейі сияқты көптеген факторларды қолданатын кешенді тәсіл. Бұл тәсіл Еуропалық Одақтың көптеген елдерінде қолданылады.
Екіншісі – орташа табысқа негізделген ЕТЖ анықтау. Халықаралық еңбек ұйымы ЕТЖ орташа жалақының кем дегенде 50% -ын құрауы керек деп санайды. Осыған ұқсас тәсіл Франция, Бразилия, Коста-Рика, Нидерланды және Малайзия сияқты елдерде қолданылады.
Мұндай тәсілді қолдану кезінде дәстүр бойынша ЕТЖ деңгейі жыл сайын белгіленеді, төмендетілмейді және күнкөріс деңгейінен төмен бола алмайды", - деп түсіндірді сарапшылар.
Қазіргі уақытта жұмыс тобының мүшелері барлық мүмкін нұсқаларды зерттеп, пысықтауда. ЕТЖ анықтау әдістемесін әзірлеуді 2023 жылы аяқтау жоспарлануда.
2025 жылдан бастап инфляция деңгейіне байланысты ең төменгі жалақыны ұлғайту тетігі енгізілетін болады, деп хабарлады бұған дейін Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Қазақстанның екі мұнай өңдеу зауытындағы үлесті шетелдік инвесторларға ұсына алады
БҚДА Төрағасы Марат Омаров Шымкенттегі стратегиялық нысандарды аралады, деп хабарлайды бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің басшысы Марат Омаров.
Шымкент халықаралық әуежайында ведомство басшысы авиация саласының дамуы мен әуежай қызметтерін реттеуді азайтудың маңыздылығын талқылады.
ПетроҚазақстан Ойл Продактс" мұнай өңдеу зауытында Марат Омаров жекеменшік басқарудың тиімділігін жоғары бағалап, екі басқа зауыттағы үлесті жеке инвесторларға ұсыну жоспары бар екенін айтты.
Сонымен қатар, ол арнайы экономикалық аймақтың жұмысымен танысып, оның резиденттерінің өңір экономикасын дамытуға қосқан үлесін атап өтті.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Ұлттық банк цифрлық алтын монеталарды сатуды бастайды
Қазақстан Ұлттық Банкі 2025 жылғы 17 наурыздан бастап инвестициялық монетаның цифрлық баламасы - Gold Coin жобасы іске қосылатынын хабарлайды.
Жаңа инвестициялық құралды "Астана" халықаралық қаржы орталығы (Astana International Exchange, AIX) биржасының Tabys мобильді қосымшасында сатып алуға болады.
Gold Coin жобасының мақсаты - Қазақстан азаматтарына заманауи технология мен цифрлық экономика жағдайында инвестициялауға және капитал жинақтауға балама көз ұсыну.
Gold Coin-ның бір бірлігі алтынның 1/20 троя унциясына тең. Оның құны Лондонның бағалы металдар нарығына қатысушылар қауымдастығы (LBMA) белгілеген алтын бағасына және сатып алу/сату күні алдындағы теңгенің АҚШ долларына шаққандағы ресми бағамына байланысты болады.
Tabys мобильді қосымшасын пайдаланушы онлайн режимінде Gold Coin сатып ала алады, оны және сатуға да, сыйға тартуға да мүмкіндік бар. Сондай-ақ, жиырма эквивалент (бірлік) жинақталғанда, Gold Coin-ды Ұлттық Банктің аумақтық филиалдарында заттай алтын - ÚKI инвестициялық монетасына айырбастауға болады.
ÚKI инвестициялық монетасы айналымға шыққалы тұр, оны 2025 жылдың 17 наурызынан бастап сатып алуға болады.
Gold Coin жобасы туралы ақпаратпен Ұлттық Банктің Youtube арнасында танысуға болады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстанда құрама жем және премикс өндіретін ірі зауыттар салуды жоспарлап отыр
Премьер-министрдің орынбасары - ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин мажарстандық "UBM Group" компаниясының басшылығымен кездесті, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Тараптар Қазақстанда премикстер мен құрама жем өндіру бойынша ірі инвестициялық жобаларды іске асыру мәселесін талқылады. Жоба аясында 2025 жылдан 2027 жылға дейін қуаттылығы жылына 48 мың тонна премикс және 300 мың тонна құрама жем өндіретін 3 зауыт, қосымша-зертхана мен тренинг-орталық салу ұсынылды. Жобаны сәтті іске асырған жағдайда Қазақстанда премикс өндіретін алғашқы ірі зауыт және құрама жем өндіретін ірі кәсіпорын пайда болады. Бұл елімізге 250 мың тоннадан астам импортталатын құрама жем өндірісі бойынша импортты алмастыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Вице-премьер атап өткендей, мал шаруашылығын отандық өндірістің сапалы жемімен қамтамасыз ету еліміздің ауыл шаруашылығын өркендетудің стратегиялық маңызды міндеттерінің бірі. Биылғы жылы австралиялық әдіс бойынша мал шаруашылығын дамыту жобаларын қолдау бағдарламасының басталуын ескере отырып, мұндай жобалар жем-шөп нарығының құрылымын сапалы өзгерту және ет өндірісінің құнын арзандату үшін қажет.
Қазақстан астықты, етті, сүтті терең өңдеу бойынша жобаларды дамытуға мүдделі. Жақында біз бірқатар салаларға инвестицияларға тапсырыс жарияладық, олардың арасында азық-түлік өндірісі ерекше орын алады. Біз елді өзінің азық-түлік өнімдерімен, әсіресе әлеуметтік азық-түлікпен, тұрғындар қажеттілігінің кем дегенде 90%-ын қамтамасыз етуді көздеп отырмыз. Сіздің компанияңызды осы салаға инвестициялау мүмкіндіктерін қарастыруға шақырамыз", - деді Серік Жұманғарин.
Өз тарапынан UBM Group акционері Варга Акош Қазақстанда жаңа өндірістер құруға дайындығы мен жоғары қызығушылығын білдірді. Ол үшін кәсіпорынның қажетті тәжірибесі, қуаты, заманауи технологиялары бар. Жоба Қостанай, Қарағанды облыстарында және Алматыда зауыттар салуды көздейді. Атап айтқанда, Қарағанды облысында бизнес бойынша серіктес және зауыт құрылысына арналған орын анықталды, Қостанай мен Алматыда да серіктестер бар, бірақ зауыт құрылысының орнына қатысты мәселе шешілген жоқ. Мажарстандық инвесторлардың Қазақстанның оңтүстік өңірлерінде тағы бір зауыт салу жоспарлары бар, бірақ оны іске асыру үшін Қазақстандық серіктес әлі табылмаған. Акош Варга вице-премьерге Қостанай облысы мен Алматыда құрылыс орнын анықтай отырып, мәселелерді тез арада шешуге көмек көрсету туралы өтініш білдірді.
Кездесуге қатысушылар іске қосылған өңірлер әкімдерінің орынбасарларымен бірлесіп, учаскелерді бөлуде туындайтын барлық қиындықтарды және оны тезірек іске асыру үшін жобаға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды талқылады. Жиын қорытындысы бойынша вице-премьер өңірлерге АШМ-мен бірлесіп, наурыз айының соңына дейін инвесторлар жобаны іске асыруды кешіктірмей, осы жылдың екінші тоқсанында жер жұмыстарының кезеңіне кірісуі үшін жер учаскелерін анықтауды тапсырды.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
"ҚазМұнайГаз" басшылығы итальяндық Eni компаниясын жаңа жобаларды инвестициялауға шақырды
ҚазМұнайГаз" ҰК АҚ Басқарма төрағасы Асхат Хасенов Хьюстон қаласында (АҚШ) Eni компаниясының бас операциялық директоры Гвидо Брускомен кездесу өткізді, деп хабарлайды компанияның баспасөз қызметінен.
Тараптар Қашаған кен орнын одан әрі игеру мен ұзақ мерзімді дамытуға аса мән беріп, бірлескен жобалардың қазіргі жағдайын талқылады.
Ірі мұнай-газ жобаларындағы қазақстандық қамту үлесін арттыру, соның ішінде елішілік құндылықты дамыту мәселелері қозғалды.
2024 жылдың қорытындысы бойынша NCOC компаниясы сатып алған тауарлар, жұмыстар және қызметтердегі жергілікті қамтудың нақты үлесі 62,1% немесе $656,4 млн, ҚПО-да - 65% немесе $679,6 млн құрады. Тараптар Қарашығанақ кен орнында қуаты жылына 4,5 млрд текше метр болатын газ өңдеу зауытын салу жөніндегі жұмыстардың жай-күйіне тоқталды. ҚМГ басшысы бұл жобаның еліміз үшін маңызын атап өтті. ҚазМұнайГаз және Eni арасында геологиялық барлау саласында берік қарым-қатынас орнаған. ҚМГ жаңа жобалар пулын дайындап, италиялық компанияны оларға бірлесіп инвестиция салуға шақырды.
Маңғыстау облысында қуаты 247 МВт гибридті электр станциясын салу бойынша бірлескен жобаның күн электр станциясы 2025 жылы 3-тоқсанда, ал ГЭС пен ЖЭС 2026 жылы аяқталады деп жоспарлануда.
Eni компаниясы Қазақстанның сенімді серіктесі, көпжылдық табысты ынтымақтастықты жоғары бағалаймыз. Біз халықаралық нарықта позицияларымызды нығайту, сондай-ақ екі елдің энергетикалық қауіпсіздігі мен тұрақты экономикалық өсуіне ықпал ететін ұзақ мерзімді жобаларды іске асыру үшін бірлескен күш-жігерімізді жалғастырамыз", - деді А.Хасенов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Ұлттық Банк базалық мөлшерлемені 16,5 % дейін көтерді
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті базалық мөлшерлемені +/- 1 п.т. дәлізімен жылдық 16,5% деңгейінде белгілеу туралы шешім қабылдады. Шешім қабылданғанда нақты деректерді, жаңартылған болжамдар мен инфляциялық тәуекелдердің балансын бағалау барысы ескерілді, деп хабарлайды ҚР ҰБ-нің баспасөз қызметінен.
Бағаның ағымдағы өсу қарқыны жоғары деңгейге жетіп келеді. Бұл өз кезегінде ақша-кредит шарттарын айтарлықтай жеңілдетеді. Сондықтан инфляцияның өсу тәуекелін азайту үшін белсенді әрі пәрменді шаралар қажет.
Инфляцияның барлық көрсеткішінде өсу байқалады. Жылдық инфляция ақпанда 9,4%-ға дейін жеделдеді. Барлық компонент бойынша бағаның өсу қарқыны жеделдегені байқалады. Әсіресе қызметтер бағасының өсуі айтарлықтай үлес қосып отыр. Ақпанда айлық инфляция едәуір өсіп, орташа тарихи динамикадан айтарлықтай асып түсті. Айлық базалық және маусымдық факторлардан тазартылған инфляция көрсеткіштерінен (тиісінше, ақпанда бір жылға есептегенде - 14,2% және 16,9%) фискалдық ынталандыру және тұтынушылық кредит берудің (2024 жылдың қорытындысы бойынша жылма-жыл 33,5% өсім) шамадан асып кету жағдайында ішкі сұраныс жағынан қысымның айтарлықтай үдегені көрінеді. Сонымен бірге ақпанда халықтың инфляциялық күтулері тағы да 13,7%-ға дейін өсті.
Ресейде инфляция қарқын ала түскендіктен, сыртқы сектордың бағаға әсері күшейді. 2024 жылғы желтоқсаннан бастап біршама төмендегеніне қарамастан, әлемдегі азық-түлік бағасы әлі де жоғары деңгейде. Қазіргі уақытта бағаның жаһандық өсуі орнықты болып отыр. Инфляциялық және геосаяси тәуекелдер сақталуда және олар орталық банктердің қатаң ақша-кредит саясаты мен риторикасына негіз болды.
Негізгі сценарийде Brent маркалы мұнайдың бағасы болжамды кезеңнің соңына дейін орташа есеппен 1 баррель үшін 70 АҚШ доллары деңгейінде сақталды. Сценарий шарттары бағаның нақты динамикасы мен мұнай нарығындағы ұсыныстың сұраныстан артуын ескере отырып қалыптастырылды.
Алдағы жылдарға инфляция болжамы жаңа факторлар ескеріле отырып көтерілді. Ол 2025 жылы 10-12%, 2026 жылы 9-11% шегінде күтіледі. 2027 жылдың қорытындысы бойынша инфляция тежеуші ақша-кредит саясатының және жоспарланған салық реформасына байланысты фискалдық ынталандыруды қысқарту нәтижесі ретінде 5,5-7,5% деңгейіне дейін төмендейді.
2025-2027 жылдар аралығындағы жоғары болжам сыртқы проинфляциялық қысымның удеуіне, жанар-жағармай (ЖЖМ) бағасының өсуіне, қосылған құн салығы (ҚҚС) мөлшерлемесінің ұлғаюына, сондай-ақ тұрғын-үй кешен (ТКШ) саласындағы реформалардың жалғасуына байланысты. Болжамның негізгі тәуекелдері - ішкі сұраныстың одан әрі өсуі, Ресейдегі инфляцияның жеделдеуі және инфляциялық күтулердің тұрақсыз болуы. Сонымен қатар ЖЖМ құны артуының нақты қарқынына, фискалдық тәртіпке (Ұлттық қордан трансферттерді қысқарту жөніндегі жоспарларды іске асыру), сондай-ақ реттелетін бағалардың өсуінен және ҚҚС көтерілуінен болатын қосарлы әсердің орын алуына қатысты белгісіздік сақталуда.
Қазақстан экономикасының өсуі бойынша 2025 және 2026 жылдарға жасалған болжам 4,2-5,2% деңгейіне дейін біршама төмендеді. Осындай қайта қарауға бірқатар факторлар, соның ішінде мұнай өндірісіне қатысты Үкімет болжамының төмендеуі себеп болды. Ал мұнай секторының қалпына келуі жағдайындағы ішкі сұраныстың оң динамикасы 2025-2026 жылдары экономиканың өсуін қолдайды. 2027 жылы салық-бюджет саясатының шоғырландыруына байланысты ЖІӨ-нің өсуі әлеуетті мәндерге жуық - 4,5%-ға дейінгі ауқымда қалыптасады. Сонымен бірге Үкімет жоспарлаған құрылымдық реформаларды, оның ішінде негізгі капиталға инвестицияларды ұлғайту, тікелей шетелдік инвестициялар тарту және экономиканы ырықтандыру бойынша реформаларды сәтті іске асыруды ескере отырып, нақты өсу біршама жоғары болуы мүмкін.
Қазіргі және болжамды инфляциялық үдерістердің айтарлықтай жеделдеуі инфляцияның таргеттен айтарлықтай ауытқуына әкелді және жиынтық ақша-кредит шарттарын жеңілдетті. Осыған байланысты қазіргі шешім аясында базалық мөлшерлемені көтеру қажет болды. Бұл қысқа және ұзақмерзімді инфляциялық күтулерді тұрақтандыруға, баға өсуінің жеделдеу үрдісінің бекітілуіне жол бермеуге және инфляцияның артуын болдырмауға мүмкіндік береді. Бүгінгі шешім халық табысының сатып алуға жарамдылығын сақтауға және жинақтарын қорғауға, сондай-ақ нарық қатысушыларының теңгедегі активтерге сенімін қолдауға арналған.
Базалық мөлшерлеме бойынша қазіргі шешім болашақта базалық мөлшерлемені одан ары жоғары көтеруге қажеттілігін болдырмау үшін қабылданады. Бұл инфляцияны орта мерзімді келешекте таргетке қарай орнықты түрде төмендеу траекториясына қайтаруға ықпал ететін болады. Төмен инфляцияға қол жеткізу, әлеуметтік экономикалық тұрақтылықты, қаржы секторының тұрақтылығын қамтамасыз ету инвестицияларды тарту, экономиканың тұрақты және сапалы өсуі үшін негіз болады.
Ұлттық Банк жиынтық ақша-кредит шарттары қатаңдығының жеткіліктілік деңгейін бағалайды және келіп түскен экономикалық ақпаратты мұқият талдауды жалғастырады. Базалық мөлшерлеме бойынша бұдан былайғы шешім инфляцияның нақты динамикасының оның болжамды траекториясына сәйкес келуіне және баға тұрақтылығы үшін тәуекелдердің жалпы балансына байланысты болады.
Қабылданған шешім факторлары мен болжам туралы барынша толық ақпарат 2025 жылғы 17 наурызда Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсында[1] Ақша-кредит саясаты туралы баяндамада ұсынылады. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің базалық мөлшерлеме бойынша кезекті жоспарлы шешімі 2025 жылғы 11 сәуірде Астана қаласының уақытымен сағат 12:00-де жарияланады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Қазақстан мен Әзірбайжан арасындағы тауар айналымы 533 млн АҚШ долларын құрады
Премьер-министр Олжас Бектеновтің Бакуге ресми сапары аясында Әзербайжан Республикасының Президенті Ильхам Әлиев қабылдады. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың жылы лебізі жеткізілді, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Екі мемлекеттің басшылары арасындағы сенімді қарым-қатынастың арқасында Қазақстан-Әзербайжан ынтымақтастығы серіктестіктің сапалы жаңа деңгейіне көтерілді.
Республикасының Премьер-министрі Әли Асадовпен үкіметаралық келіссөздер барысында сауда-экономикалық ынтымақтастық, көлік-логистика саласындағы өзара іс-қимыл, мәдени-гуманитарлық байланыстарды дамыту мәселелері талқыланды.
2024 жылы екі ел арасындағы тауар айналымы $533 млн-ды құрады. Қазақстан Әзербайжанға $340 млн-нан астам сомаға шикізаттық емес тауарлардың 130 түрін жеткізуді арттыруға дайын. Көлік-логистика саласындағы өзара іс-қимылға назар аударылды. Өткен жылы Транскаспий халықаралық көлік бағыты бойынша жүк тасымалдау көлемі 62%-ға өсіп, 4,5 млн тоннаға жетті. Екі елдің темір жолдары арасында Digital Trade Corridor платформасын интеграциялау аяқталды.
Тараптар екіжақты тауар айналымын неғұрлым жоғары деңгейге көтеру үшін бар күш-жігерін жұмсауға ниетті екенін растады.
Кездесулер қорытындысы бойынша екіжақты бірқатар құжатқа қол қойылды. Олардың ішінде Қазақстан-Әзербайжан бағытындағы су асты талшықты-оптикалық байланыс желісін жобалау және салу жөніндегі құжат бар. Жоба байланыстың сапасы мен сенімділігін арттыру, Азия мен Еуропа арасындағы деректерді беруді кеңейту үшін стратегиялық маңызға ие.
Сондай-ақ келіссөздер барысында екі елдің мәдени-гуманитарлық саладағы өзара іс-қимылы талқыланды. Әзербайжан тарапы Қазақстанның Қарабақты қалпына келтіру үдерісіне қосқан үлесін жоғары бағалады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.