Сенат Каспий теңізін қорғау жөніндегі хаттаманы ратификациялады
Хаттаманың негізгі бағыттары – ең озық қолжетімді технологияларды және табиғат қорғау практикасын пайдалану, оларға қол жеткізу және оларды теңіз акваториясында немесе оның жағалау аймағында тапсыру кезінде шаруашылық қызметті жүзеге асыру болмақ.
НҰР-СҰЛТАН. 21 ҚАЗАН - Парламент Сенаты "Каспийдің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік конвенцияға Каспий теңізін жерүсті көздерінен және құрлықта жүзеге асырылатын қызмет нәтижесінде ластанудан қорғау хаттамасын ратификациялау туралы" Заң жобасын қабылдады.
2003 жылы Каспий теңізінің теңіз ортасын қорғау жөніндегі негіздемелік конвенциясы қабылданған еді. Бүгінгі заң жобасын депутаттарға ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешев таныстырды, деп хабарлайды Egemen.kz.
Каспий теңізінде көмірсутек шикізатының ірі қорларының болуы су айдынының экологиясы мен биоресурстарын сақтау туралы мәселені өзектендіреді. Хаттаманың негізгі мақсаты – Каспий теңізінің экологиялық таза теңіз ортасына қол жеткізу және сол қалпында сақтау үшін жерүсті көздерінен және құрлықта жүзеге асырылатын қызметтерден теңіз ортасының ластануын болдырмау, бәсеңдету, бақылау және барынша мүмкін болатын апаттарды жою", - деді Экология министрі Сенат отырысында.
Оның айтуынша, хаттаманың негізгі бағыттары – ең озық қолжетімді технологияларды және табиғат қорғау практикасын пайдалану, оларға қол жеткізу және оларды теңіз акваториясында немесе оның жағалау аймағында тапсыру кезінде шаруашылық қызметті жүзеге асыру болмақ.
Сонымен бірге, Каспий теңізінің теңіз ортасы мен жағалау маңындағы аудандарының физикалық, биологиялық және химиялық сипаттамалары туралы, оның ішінде теңіз акваториясына жерүсті көздерінен ластаушы заттардың түсу көлемдері туралы деректер базасын құру және жүргізу көзделеді. Одан бөлек, Каспийдің теңіз ортасы мен жағалау маңындағы аудандарының жай-күйіне, оның жағалау жиегі бойындағы теңіздің ластану деңгейіне тұрақты бағалау жүргізіледі.
Хаттама бойынша теңіз ортасына әсер етуі мүмкін қызмет түрлерінің тізбесі, сондай-ақ елеулі трансшекаралық әсерді айқындауға ықпал ететін критерийлер айқындалған. Хаттаманың іске асырылуы қоршаған ортаны қорғау жөніндегі халықаралық, өңірлік және трансшекаралық бағдарламаларды қамтитын ҚР Экологиялық кодексте көзделген. Конвенцияға сәйкес, тараптар өздерінің ұлттық заңнамасы бойынша қоршаған ортаға әсерді бағалауды қоса алғанда, Каспий теңізінің теңіз ортасын және жағалау маңындағы аудандарын ластанудан қорғау үшін қажетті іс-шараларға жергілікті билік органдары мен жұртшылықтың қатысуына ықпал етеді", - деді С. Брекешев.
Сондай-ақ, Аграрлық мәселелер, табиғатты пайдалану және ауылдық аумақтарды дамыту комитетінің мүшесі Дүйсенғазы Мусин Каспий теңізі аса маңызды стратегиялық аймақ екенін, географиялық орналасуы оны Азия мен Еуропа құрлықтарында ғана емес, дүниежүзіндегі ерекше ықпалды теңіздердің қатарына қосатынын айтты.
Заң жобасы – Каспий маңындағы бес мемлекеттің Каспий теңізінің ластануын болғызбау және азайту жөнінде бірлескен шаралар қабылдауды айқындайды, сондай-ақ, тараптардың бұл бірегей теңіз айдынының экологиялық саулығын қолдау бойынша бірлескен іс-қимылдарын одан әрі жетілдіруді көздейді. Сонымен қатар, хаттамада – теңіз ортасына әсер етуі мүмкін қызмет түрлерінің тізбесі, теңіздің физикалық, биологиялық және химиялық сипаттамалары туралы дерекқор құру қарастырылған. Жалпы, аталған Заң жобасы – өңірдің экожүйесінің қауіпсіздігіне, тұрақтылығы мен өркендеуіне қатысты кешенді мәселелерді реттеу бойынша тараптардың көпжақты әріптестік етуіне септігін тигізеді. Заң жобасы жұмыс топтарының, Комитеттің кезекті және кеңейтілген отырыстарында жан-жақты қаралды. Сенаттың тұрақты комитеттерінен ескертулер мен ұсыныстар келіп түскен жоқ", - деді Д. Мусин.
Сенат депутаттары хаттаманы ратификациялау туралы заңды бірауыздан қабылдады.
Бүгін қабылданған заң Каспий теңізінің экология саласындағы жекелеген мәселелерін шешуді көздейді. Осы халықаралық шарт теңізді ластанудан қорғау үшін бірлескен іс-шараларды іске асыруға құқықтық негіз қалыптастырады. Алдағы уақытта осы құжат бұл бағыттағы мемлекетаралық ынтымақатстықты одан әрі кеңейтеді деп сенеміз", - деді Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев.
Ақпарат көзі: egemen.kz
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Kazakhstan Today нұсқасы бойынша 2024 жылдың негізгі оқиғаларына шолу
Kazakhstan Today ақпарат агенттігі 2024 жылы елімізде резонанс тудырған негізгі саяси және экономикалық оқиғаларға шолу жасады.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҰЙЫМДАРҒА ТӨРАҒАЛЫҒЫ
2024 жылы Қазақстан Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңеске, Түркі мемлекеттері ұйымына, Халықаралық Аралды құтқару қорына, Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымына төрағалық етті.
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы
Шілде айында Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев республиканың ШЫҰ-ға төрағалығы туралы айтып, еліміздің мәлімдеген барлық мақсаттар мен міндеттерді орындағанын атап өтті. Қазақстанның төрағалық ету кезеңінде әртүрлі деңгейдегі 150-ге жуық іс-шара өткізілді, оның ішінде цифрлық, туристік, энергетикалық және бизнес-форумдар, сондай-ақ ШЫҰ Жастар кеңесі бар.
Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес
Мемлекет басшысы АӨСШК-ны халықаралық ұйымға айналдыру жолындағы Қазақстанның елеулі белсенділігін атап өтті. Ол тұрақты құрылымдар қызметінің тиімділігін арттыру, сондай-ақ география мен сыртқы байланыстарды кеңейту арқылы бірлестікті одан әрі дәйекті дамыту қажеттігін баса айтты. Сонымен қатар, Қазақстан астанасында АӨСШК жоғары лауазымды тұлғалар комитетінің отырысы өтті. Сыртқы істер министрлігі деректеріне сәйкес, онда талдау орталықтары форумының 2024 жылға арналған іс-қимыл жоспары және 2024-2025 жылдарға арналған "АКТ және АКТ-ны пайдалану саласындағы қауіпсіздік" басым бағыты бойынша тұжырымдама мақұлданды. Желтоқсан айында Қазақстан Азиядағы өзара әрекеттесу және сенім шаралары жөніндегі кеңеске төрағалық етуді аяқтады.
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы (ҰҚШҰ)
Маусым айында Алматыда ҰҚШҰ Қауіпсіздік кеңестері хатшылары комитетінің отырысы өтті. Күзде Қазақстан аумағында "Бұзылмас бауырластық - 2024" және "Скала - 2024" оқу-жаттығулары ұйымдастырылды. Қараша айының соңында Астанада өткен ҰҚШҰ саммиті аясында Сыртқы істер министрлері кеңесінің, Қорғаныс министрлері кеңесінің және Қауіпсіздік кеңестері хатшылары комитетінің отырыстары өтті. Саммит барысында мемлекет басшылары Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің декларациясын қабылдап, бірқатар маңызды құжаттарға қол қойды.
Түркі мемлекеттерінің ұйымы
Қазақстанның ТМҰ-дағы төрағалығын қорытындылай келе, Мемлекет басшысы республика түркі әлемінің бірлігін нығайтуға және жан-жақты ынтымақтастықты кеңейтуге ерекше назар аударғанын атап өтті. Төрағалық барысында нақты нәтижелерге қол жеткізілді, бірқатар маңызды жобалар жүзеге асырылып, 80-нен астам іс-шара ұйымдастырылды.
Халықаралық Аралды құтқару қоры
Қыркүйек айының ортасында Астанада Халықаралық Аралды құтқару қорының басқарма отырысы өтті. Отырыс барысында 2024-2026 жылдары Қазақстанның төрағалығы кезеңінде Қордың Атқарушы комитетінің жұмыс жоспары бекітілді.
Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымы
Сәуір айында Дохада онлайн-форматта Исламдық азық-түлік қауіпсіздігі ұйымы Бас Ассамблеясының кезектен тыс бірінші сессиясы өтті. Сессия барысында Қазақстан елшісі Берік Арын бірауыздан ұйымның жаңа бас директоры болып сайланды.
ТОҚАЕВ ҚАЗАҚСТАН ҮКІМЕТІН ОТСТАВКАҒА ЖІБЕРДІ
2024 жылдың 5 ақпанында Мемлекет басшысы "Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы" Жарлыққа қол қойып, үкіметтің отставка кетуін қабылдауға қаулы етті. Кейінірек Қасым-Жомарт Тоқаев бұл шешімді түсіндіре отырып, Үкімет жұмысына жаңа серпін беру қажеттілігін атап өтті. Нәтижесінде елде премьер-министр мен бірнеше министрліктің басшылары ауыстырылды. Жаңа премьер-министр болып Олжас Бектенов тағайындалды.
АЛМАТЫ ТҰРҒЫНДАРЫ БЕС БАЛДЫҚ ЕКІ ЖЕР СІЛКІНІСІН БАСТАН КЕШТІ
Қаңтар айында Қырғызстан мен Қытай шекарасында магнитудасы 6,7 баллдық жер сілкінісі болды. Алматы тұрғындары бұл жер сілкінісін бес баллдық дүмпулер сезінді. Жер сілкінісі кезінде сиреналар мен жер сілкінісі туралы ескерту жүйесі қосылмаған. Уақтылы ақпаратттың болмауы және нақты әрекеттердің жоқтығы адамдар арасында дүрбелең тудырды. Қала тұрғындары үйлерінен жаппай шығып, кейбіреулер терезеден секіріп жарақат алды. Осы оқиға салдарынан Алматыда 67 адам зардап шекті. Кейін аймақта бірқатар афтершоктар тіркелді.
Наурыз айының басында эпицентрі Қазақстан аумағында болған тағы бір бес баллдық жер сілкінісі тіркелді. ҚР ТЖМ мәлімдеуінше, бұл жолы қалада сиреналар дер кезінде іске қосылып, теле және радиоарналар арқылы хабар тарату ұйымдастырылды. Алайда, кейбір тұрғындардың айтуынша, жер сілкінісі кезінде SMS-хабарламалар келмеген, бірақ Android жүйесінің ескертуі іске қосылған. Жер асты дүмпулерінен кейін ғана SMS-хабарламалар жіберіле бастаған.
Жер сілкінісі қала тұрғындары мен конақтарын үрейлендіріп, Алматы жолдарында көлік кептелісін туғызды. Сонымен қатар, тұрғындар такси бағасының күрт өсуіне, ұялы байланыстың және интернеттің нашарлауына шағымданды. Қорқынышқа бой алдырған тұрғындар өз жақындарының амандығына көз жеткізу үшін байланысқа шыға алмады. Осы оқиғадан кейін Алматыда төтенше жағдайлар туралы хабарлаудың жаңа жүйесі енгізілді.
ҚАЗАҚСТАНДА "ҰЛТТЫҚ ҚОР - БАЛАЛАРҒА" БАҒДАРЛАМАСЫ БАСТАЛДЫ
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстанда "Ұлттық қор - балаларға" бағдарламасы іске қосылды. Бағдарлама аясында барлық кәмелетке толмаған қазақстандықтарға жыл сайын ҚР Ұлттық қорының соңғы 18 жылдағы орташа инвестициялық табысының 50%-ы теңдей үлеспен есептеледі. Алайда, 18 жасқа толғаннан кейін, жиналған қаражатты тек екі мақсатта ғана пайдалану құқығы беріледі: тұрғын үй жағдайларын жақсарту және білім алуға ақы төлеу.
Ақпан айында жас қазақстандықтардың шоттарына алғашқы төлемдер түсті. Төлем сомасы 100 доллар және 52 центті құрады. Бұл көрсеткіш күтілген 160-170 доллардан төмен болды. Қаржы вице-министрі Дәурен Темірбеков бұл айырмашылықтың себебін түсіндіріп, 2022 жылы президент бағдарламаны әзірлеуді тапсырған кезде, елдегі балалар саны 6,4 миллион болғанын атап өтті. Есептеулер сол кездегі бала санына негізделген.
Кейін Ұлттық банк төрағасының орынбасары Әлия Молдабекова Ұлттық қордың инвестициялық табысының өсуіне байланысты 2025 жылы балаларға берілетін төлем көлемі артатынын мәлімдеді.
2024 жылғы 1 желтоқсандағы мәліметке сәйкес, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры (БЖЗҚ) "Ұлттық қор - балаларға" бағдарламасының кәмелетке толған қатысушыларына жалпы сомасы 4,2 миллион доллар аударды.
ҚАЗАҚСТАН БІРЫҢҒАЙ УАҚЫТ БЕЛДЕУІНЕ КӨШТІ
2024 жылғы 1 наурызда түн ортасында Астана, Алматы, Шымкент қалалары мен Ақмола, Алматы, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Түркістан, Шығыс Қазақстан, Абай, Жетісу және Ұлытау облыстарының тұрғындары уақытты бір сағатқа артқа, UTC+6-дан UTC+5-ке ауыстырды.
Уақыт белдеуінің ауысуы бірқатар мәселелер туғызды. Арнайы ХҚКО-лардың жұмысы мен елордалық әуежай қызметі уақытша бұзылды. Сонымен қатар, кейбір азаматтардың электрондық құжаттарындағы, оның ішінде жеке куәлік пен туу туралы куәліктегі туған күндері өзгерді.
Алайда, ел тұрғындарының көпшілігі бұл шешімге қарсы болды. Kazakhstan Today сауалнамасына сәйкес, респонденттердің 60%-дан астамы уақытты өзгертуге қарсы дауыс берді. Бұл наразылық нәтижесінде қазақстандықтар бұрынғы уақыт белдеуін қайтаруды талап еткен петиция ұйымдастырды. Петиция қысқа уақыт ішінде 50 мыңнан астам қол жинады, бірақ 2 тамызда Сауда және интеграция министрлігі оны қанағаттандырудан бас тартты.
Петицияны қарау барысында қоғам белсенділері "сағаттық реформаның" ғылыми негіздемесінің ашықтығына күмән келтірді. Олар реформаны әзірлеген ғалымдардың зерттеулерін ашық қолжетімділікте таба алмағанын мәлімдеді. Сонымен қатар, кейбір сарапшылардың ғылыми мәртебесі де сұрақтар тудырды. Ғылыми атағы бар деп саналатындардың беделді басылымдарда жарияланған еңбектері болмаған.
Уақыт белдеуінің ауысуы Қазақстан халқы арасында денсаулық пен өмір сапасына байланысты көптеген шағымдардың туындауына себеп болды. Көптеген азаматтар ұйқының бұзылғанын, әлсіздік пен қолайсыздықты атап өтті. Сонымен қатар, электр энергиясын тұтыну артқаны байқалды, алайда Энергетика министрлігі бұл өзгерістің елдегі энергия шығынына еш әсер етпегенін мәлімдеді.
Аудиторлық қызмет және қаржылық есептілік ғылыми-зерттеу институтының сарапшысы Данияр Нұрсейітовтің айтуынша, уақыт белдеуінің ауысуы McKinsey немесе BCG секілді компаниялар ұсынған "инвестицияға айырбастау тарифі" тәсілімен байланысты болуы мүмкін. Бұл тәсіл халықтың қалтасынан қаржы алуды көздейді. Оның пікірінше, уақыттың өзгеруі энергетиканы қаржыландыру үшін "инвестициялардың" ұлғаюына ықпал етті.
Сандж" зерттеу орталығы Қазақстандағы Бірыңғай уақыт белдеуі азаматтарына әсері туралы социологиялық зерттеу жүргізді. Оның нәтижелері бірыңғай уақыт белдеуі 11,5 миллион қазақстандыққа кері әсерін тигізгенін көрсетті. Уақыттың өзгеруі денсаулыққа, әл-ауқатқа, ұйқыға, қауіпсіздікке, саудаға теріс әсер етті, ЖКО саны өсті, электр энергиясын тұтынудың өсуі байқалды. Бұл шығыс аймақтарда қатты сезіледі.
ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова үш жылдан кейін ғана министрлік уақыт белдеуінің өзгеруіне байланысты қазақстандықтардың денсаулық жағдайының өзгеруі туралы ғылыми негізделген ақпарат бере алатынын айтты.
Қараша айында Қазақстанның ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек елімізде адамдардың денсаулығына бірыңғай уақыт белдеуіне көшудің әсерін зерттеу жоспарланғанын хабарлады. Алғашында зерттеуге 160 миллион теңге бөлінетін болған, бірақ кейін бұл сома 54 миллион теңгеге дейін азайтылды. Ғылыми зерттеу байқауы 26 желтоқсанда басталып, 2025 жылдың 25 қаңтарына дейін жалғасады. Зерттеуді 2025 жылдың наурызына дейін аяқтау көзделуде.
Қараша айының соңында EGOV mobile мобильдік қосымшасының "сауалнамалар" бөлімінде қазақстандықтарға уақытты ауыстыруға қатысты бес сұраққа жауап беру ұсынылған еді. Алайда бірнеше күннен кейін бұл сауалнама қолданбадан жоғалып кетті. Ғылым және жоғары білім министрі сауалнаманың платформадан неге тез жоғалып кеткенін түсіндірді: ұсынылған үлгі 200 мың адамды құрайтын еді, және бұл сандар үш күнде жиналып үлгерді.
Сондай-ақ, 2024 жылғы 27 қараша мен 11 желтоқсан аралығында DEMOSCOPE қоғамдық пікір экспресс-мониторингі бюросы жүргізген сауалнама нәтижелері бойынша қазақстандықтардың көпшілігі бірыңғай уақыт белдеуіне қарсы шықты. Ең үлкен наразылықты Шығыс және Орталық өңірлердің, сондай-ақ Алматы мен Астана секілді ірі қалалардың тұрғындары білдірді.
Бірқатар азаматтар Конституциялық сотқа бірыңғай уақыт белдеуін енгізу туралы қаулының қабылдануына байланысты олардың құқықтарының бұзылуы туралы өтініш білдірді.
Шығыс Қазақстан облысының тұрғыны, заңгер Серікжан Ахметжанов Үкіметтің елді бірыңғай уақыт белдеуіне көшіру туралы қаулысының күшін жою туралы талап арыз берді. 18 желтоқсанда сот талапты қанағаттандырудан бас тартты. Кейін Астана сотында "нормативтік-құқықтық акт мәтінінің жартысынан астамын өзгерту туралы аргумент расталмады, бұл аргумент Үкіметтің қаулысын заңсыз деп тануға негіз бола алмайды, өйткені жауапкердің нормативтік-құқықтық актіні шығару рәсімі бұзылмаған" деп хабарлап, іс бойынша шешімге түсініктеме берді.
Айта кету керек, қазақстандық қоғамда уақытты ауыстыру мәселесі 2024 жылы ең көп талқыланатын мәселелердің біріне айналды және ол әлі де өзекті болып отыр.
2024 жылы Қазақстан Тәуелсіздік кезеңінде ең ауқымды су тасқынына тап болды. Жергілікті ауқымдағы ТЖ режимі он өңірде: Абай, Ақмола, Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан және Ұлытау облыстарында жарияланды.
Ақтөбе облысында "Щербаковское" бөгеті мен Магаджанов су қоймасының бөгеті бұзылды. "Щербаковское" бөгетінің бұзылуына байланысты аймақ прокуратурасы қылмыстық іс қозғады. Сондай-ақ, Алматы облысында Ворошилов су қоймасының бөгеті бұзылды. Содан кейін 12 мың адам су басу қаупіне ұшырады. Бөгеттің бұзылу фактісі бойынша қылмыстық іс тіркелді. Бұдан басқа, ҚММ еліміздің үш өңірінде селден қорғайтын бөгеттер мен су қоймаларын салу және тиісті күтіп-ұстау, өзен арналарын кеңейту жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тиіс мердігерлерге қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастады.
Су тасқыны салдарынан Қазақстанда барлығы 224 елді мекен зардап шекті, 120 мыңнан астам адам, оның ішінде 45 мың бала эвакуацияланды. Мыңдаған қазақстандықтар өз мүлкінен айырылып, табыс көзінсіз қалды. Кәсіпкерлер мен аграрлық секторға да зиян келтірілді.
Төтенше жағдайлар министрі Шыңғыс Баринов атап өткендей, зардап шеккен өңірлерде бірлескен іс-қимылдарды ұйымдастыру және үйлестіру әлсіз болды, ал тартылатын техниканың басым бөлігі сапасыз және ұзақ мерзімді жұмыстарды жүргізуге жарамсыз болды. Кейін Қазақстанда су тасқынын болжау және модельдеу ақпараттық жүйесі іске қосылатыны белгілі болды.
ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ ЭКС-МИНИСТРІ ҚУАНДЫҚ БИШІМБАЕВ АЗАМАТТЫҚ ӘЙЕЛІН ӨЛТІРГЕНІ ҮШІН 24 ЖЫЛҒА СОТТАЛДЫ
Қуандық Бишімбаевқа үкім 13 наурызда шығарылды. Ол азаматтық әйелі Салтанат Нүкенованы азаптағаны және ерекше қатыгездікпен өлтіргені үшін 24 жылға сотталды. Бишімбаевтың туысы Бақытжан Байжанов 4 жылға бас бостандығынан айырылды. Ол қылмысты жасырды деп айыпталған. Іс бойынша ашық сот процесі тікелей эфирде өтті және Қазақстанда да, шетелде де үлкен резонанс тудырды.
Резонанстық іс қазақстандық жұртшылықты дүр сілкіндіріп, елдегі отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылық тақырыбын қайта көтерді.
Маусым айының ортасында Қазақстанда "әйелдердің құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша ҚР кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң күшіне енді, оны қазақстандықтар "Салтанат заңы" деп атады. Заңның қабылдануымен әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылықтың кез келген көрінісі үшін жауапкершілікті күшейтетін, сондай-ақ отбасы институтын, кәмелетке толмағандардың қауіпсіздігін нығайтуға арналған нормалар енгізілді.
2024 жылы шегірткелердің таралуының 11 жылдық циклінің табиғи шыңы болды. Көктемде ауыл шаруашылығы министрлігі зиянкестердің 2,5 млн га аумаққа таралуын болжады. Мониторинг және өңдеу үшін негізгі және қосымша ресурстар жұмылдырылды. Атап айтқанда, бүкіл ел бойынша 2,5 мыңнан астам маман, 427 бірлік арнайы техника: 289 жерүсті желдеткіштері мен штангалық бүріккіштер, 56 аэрозольді газ генераторлары, 36 бірлік аса жеңіл әуе техникасы, 36 ұшақ жұмылдырылды. Сонымен қатар, дрондар алғаш рет нүктелік өңдеуге қатысып, жету қиын жерлерде жұмыс істеуді жеңілдетті.
Еліміздің бұрынғы вице-премьері Серік Жұманғарин атап өткендей, шегірткенің таралуы биыл бұрын-соңды болмаған ауқымға ие болды. Қорғау іс-шараларының қорытындысы бойынша зиянкестерден өңделген алқаптардың жалпы көлемі 3,1 млн га құрады, бұл 2,5 млн га болжамды көрсеткіштен 23%-ға жоғары. Үкіметте болжамды көлемнің нақты артуы жаңа таралу ошақтары анықталған жерлерде қайта өңдеу нәтижесінде қалыптасқанын түсіндірді. Биылғы жылы фермерлердің дақылдары шегірткеден зардап шеккен жоқ.
ПАРИЖДЕГІ ОЛИМПИАДАДАҒЫ ҚАРАПАЙЫМ ЖЕТІСТІКТЕР: ҚАЗАҚСТАН ҚҰРАМАСЫ 7 МЕДАЛЬ ЖЕҢІП АЛДЫ
2024 жылы қазақстандық спортшылар Франция астанасында өткен ойындарда жеті медаль жеңіп алды. Активтегі жалғыз алтынды дзюдошы Елдос Сметов жеңіп алды.
Қазақстандықтар үш рет тұғырдың екінші сатысына көтерілді. Олимпиаданы гимнаст Нариман Құрбанов, грек-рим стилінің балуаны Демеу Жадраев және боксшы Нұрбек Оралбай күміспен аяқтады. Олимпиадада үшінші орынға Назым Қызайбай, атқыштар Александра Ле мен Ислам Сәтпаев және дзюдошы Ғұсман Қырғызбаев ие болды. Олимпиада қорытындысы бойынша Қазақстан жалпы медальдық есепте 43-орынға ие болды.
Қазақстандық боксшылардың өнер көрсетуі сәтсіз деп танылып, құраманың жаттықтырушылар құрамы жұмыстан шеттетілді. Бас бапкер Мырзағали Айтжанов пен жаттықтырушылар штабының 10 маманы қызметінен босатылды, сондай-ақ Қазақстан бокс федерациясының вице-президенті Әзиз Қожамбетов өз қызметінен кетті.
Ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Париждегі Олимпиада жүлдегерлерімен кездесуде еліміздің спорттық резервін дайындауды сынға алды. Кейін ол туризм және спорт министрі Ермек Маржықпаевты қызметінен босатты.
ҚАЗАҚСТАНДА ЕЛІМІЗДЕГІ АЛҒАШҚЫ АТОМ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ БОЙЫНША РЕФЕРЕНДУМ ӨТТІ
Маусым айында Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев атом электр станциясының құрылысы бойынша референдум күзде өтетінін мәлімдеді. Нақты күні Елбасының қыркүйек айындағы Жолдауында айтылды. Содан кейін референдум алтыншы қазанда өтетіні белгілі болды. Еліміздің бірқатар қалаларында станция құрылысы мәселесі бойынша қоғамдық талқылаулар өтті.
Белгіленген күні Қазақстанда референдум өтті, оның қорытындысы бойынша қазақстандықтардың 71,12%-ы елде атом станциясын салуға дауыс берді. Дауыс беруге 7 820 204 адам немесе референдумға қатысуға құқығы бар азаматтар санының 63,66% қатысты.
Кейінірек Қазақстанның энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев атом станциясын салу жөніндегі арнайы Үкіметтік комиссия құрылатынын, ол конкурстық процестің барлық қатысушыларымен ашық бәсекелестік диалог рәсімін бастайтынын хабарлады. Энергетика министрлігінің өкілдері ҚХР, Корея компанияларымен АЭС салу мәселесі бойынша бірқатар кездесулер өткізді. Сондай-ақ Франция жобаны іске асыруда Қазақстанға қолдау көрсетуге дайын екенін білдірді.
Қараша айының соңында Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан АЭС салу үшін халықаралық консорциум құру мүмкіндігін қарастырып жатқанын мәлімдеді. Энергетика министрлігі басшысының айтуынша, Қазақстан 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында атом электр станциясын салатын компаниямен немесе консорциуммен анықталады. Желтоқсан айында Қазақстан көшбасшысы Энергетика министрімен кездесу барысында Республикада атом станциясын салу жобасын жеделдетуді тапсырды.
АСТАНАДА V ДҮНИЕЖҮЗІЛІК КӨШПЕНДІЛЕР ОЙЫНДАРЫ ӨТТІ
V Дүниежүзілік көшпенділер ойындары 2024 жылғы 8-14 қыркүйек аралығында Астанада өтті. Ойындардың қорытындысы бойынша Қазақстан бірінші жалпы командалық орынға ие болды. Еліміздің қоржынында барлығы 112 медаль, оның ішінде 43 алтын, 32 күміс және 37 қола медаль бар. Қазақстан президентінің пікірінше, көшпенділер ойындары әлемге ұлы даланың бай көшпелі өркениетін айқын көрсетті.
ТЕҢГЕНІҢ ДОЛЛАРҒА ШАҚҚАНДАҒЫ БАҒАМЫ ТАРИХИ ЕҢ ТӨМЕНГІ ДЕҢГЕЙГЕ ТӨМЕНДЕДІ
Үшінші желтоқсанда теңге бағамы айтарлықтай әлсіреді. Қазақстандық валюта айырбастаушылардағы доллар бағамы 530 теңгеге дейін өсті. Кейін Ұлттық банк басшысы Тимур Сүлейменов пен ұлттық экономиканың экс-министрі Нұрлан Байбазаров теңгенің күрт әлсіреуіне жол бермеу үшін Қазақстанда қандай шаралар қолданылатынын айтты. Тимур Сүлейменов Ұлттық банк нарықтағы валюта ұсынысы интервенциясыз жеткілікті үлкен болуы үшін жұмыс істейтінін атап өтті. Сондай-ақ, ол доллар бағамының өсуіне байланысты қазақстандықтардың теңгелік депозиттері бойынша өтемақы көзделмегенін хабарлады.
Алтыншы желтоқсанда доллар күрт арзандады. Доллардың орташа өлшенген бағамы 514,65 теңгені құрап, 9,31 теңгеге төмендеді. Бірнеше күннен кейін Ұлттық банк инфляцияның өсу бағытындағы болжамын қайта қарады.
21 желтоқсанда Тоқаев Ұлттық экономика министрі Байбазаровты қызметінен босатып, ведомствоның жаңа басшысы болып Серік Жұманғарин тағайындалды.
АҚТАУ МАҢЫНДА ЖОЛАУШЫЛАР ҰШАҒЫ АПАТҚА ҰШЫРАДЫ
25 желтоқсан күні таңертең Бакуден Грозныйға бағытталған Azerbaijan Airlines авиакомпаниясының рейстік ұшағы Ақтау әуежайы маңында апатқа ұшырады. Алдын ала болжам бойынша, апаттың себебі құстармен соқтығысу болды.
ТЖМ хабарламасына сәйкес, бортта 67 адам, оның ішінде 5 экипаж мүшесі болған. Жолаушылар арасында 6 Қазақстан азаматы, 42 Әзірбайжан азаматы, 3 Қырғызстан азаматы және 16 Ресей азаматы бар. Экипаждың барлық мүшелері - Әзірбайжан азаматтары. Оқиға нәтижесінде 29 адам ауруханаға жеткізілді, оның ішінде 3 бала, ал 38 адам қайтыс болды. 26 желтоқсандағы жағдай бойынша қаза тапқандардың 10-ы анықталды.
Жазатайым оқиғаның себептерін тергеу үшін Үкіметтік комиссия құрылды. Комиссия құрамына Премьер-Министрдің орынбасары, Маңғыстау облысының әкімі, төтенше жағдайлар, көлік, Сыртқы істер, Ішкі істер, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау министрліктерінің басшылары мен Бас көлік прокуроры кіреді. Сонымен қатар, ұшақ апаты фактісі бойынша қылмыстық іс қозғалды, ал апат орнында жергілікті ауқымдағы ТЖ режимі енгізілді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Аяз ата мен Ақшақар Астана көшелерін аралап, тұрғындарға тәттілер таратты
Елорданың Байқоңыр ауданы әкімдігінің ұйымдастыруымен тұрғындарға жаңа жылдық көңіл-күй сыйлау үшін Аяз ата мен Ақшақар қала көшелерін аралады, деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Жаңа жылдың бас кейіпкерлері - Аяз ата мен Ақшақар Байқоңыр ауданындағы басты даңғылдар мен көшелерді аралап, тұрғындарға тәттілер таратты. Тіпті, қоғамдық көліктерге мініп жолаушыларға ән де айтқызып, би де билетті.
Мұнан бөлек, қала тазалығы үшін еңбек етіп жатқан коммуналдық сала қызметкерлерін де құттықтады. Олардың еңбектеріне алғыс білдіріп, жаңа жылдық сыйлықтар да табыстады.
Айта кетейік, 31 желтоқсанда сағат 21:00-ден 02:00-ге дейін қалалық алаңда (қала әкімдігінің алдында), "Қазақ елі" монументі мен ЭКСПО алаңының аумағында қазақстандық эстрада жұлдыздары мен шығармашылық ұжымдардың қатысуымен қала тұрғындары мен қонақтары үшін жаңа жылдық мерекелік концерттер өтеді.
Іс-шараларға отандық эстрада жұлдыздары Алмас Кішкенбаев, Ауree, Еркеш Хасен, Бейбіт Қорған, Қайрат Баекенов, Зарина Омарова, Ильхан Ихсан, Құрмаш Махан, Маржан Арапбаева, Әлішер Кәрімов, сол сияқты Заман және Меломен топтары және басқа да әртістер қатысады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Алматыда жаңа жылдық шыршалар жәрмеңкесі ұйымдастырылды
Жаңа жыл жақындаған сайын Алматыдағы Панфилов көшесі қылқан жапырақтың иісі мен мерекелік көңіл-күйге толы нағыз қысқы базарға айналды. Жәрмеңке әркім үйіне жаңа жылдық шырша таңдай алатын алматылықтардың сүйікті орнына айналды, деп хабарлайды Алматы қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінен.
Жәрмеңкеде сатып алушыларға биік шыршадан бастап шағын ыдыстағы ағаштарға дейін түрлі тауар ұсынылған.
Мен жыл сайын базардан шырша сатып аламын, бірақ биыл дәл осы жерден сатып алуды шештім, өйткені бағасы бірдей. Балалармен келіп шырша таңдап жатырмыз, пірәндіктерден дәм татып, жарқыраған қондырғылардың жанында суретке түстік. Мұндағы атмосфера керемет, шаршағаныңды ұмытасың, суық та сезілмейді. Жаңа жылдың жақындап қалғаны анық сезіледі", - деді Ерлан Қасымов.
Жәрмеңкеде классикалық қылқан жапырақ ағаштарымен қатар қармен көмкерілгендей сәнделген дизайнерлік шыршаларды да сатып алуға болады. Мұндағы ассортименттің молдығын қала тұрғындары ерекше атап өтуде.
Біз құрбымызбен жай ғана көріп қайтуға келген едік, бірақ қызығып, шырша, ойыншықтар мен гирляндалар сатып алдық. Енді бірге жиналып, шыршаны безендіріп, какао ішеміз. Мұнда сондай әдемі, жылы әрі жайлы, кеткің келмейді. Бұл жәрмеңке қаланың ең керемет орындарының біріне айналғанына сенімдімін", - деді студент Алина Әбілдаева.
Жәрмеңкенің безендірілуі ерекше әсер қалдырады: гирляндалар, жарқыраған шамдар, фотоаймақтар - мұның бәрі ғажайып мерекелік көңіл-күй сыйлайды. Әсіресе, қар басқан шаналар, жарқыраған аққалалар мен бұғының мүсіндері балаларды қуантады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.