Қазақстанда 2024 жылы кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы 870 тен астам қылмыс жасалған
Жалпы 2024 жылдың қорытындысы бойынша қылмыстық құқық бұзушылықтарды тіркеу 5%-ға (140 272-ден 132 778-ге дейін) төмендеді, деп хабарлайды Бас прокуратураның баспасөз қызметінен.
Адам өлтіру (-4%, 591-ден 566-ға дейін), денсаулыққа ауыр зиян келтіру (-10%, 1806-дан 1627-ге дейін), тонау (-24%, 2030-дан 1551-ге дейін), ұрлық (-28%, 42639-дан 30593-ке дейін), мал ұрлау (-31%, 1520-дан 151-ге дейін), кәмелетке толмағандардың қол сұғылмаушылығына қарсы қылмыстар (-0,2%, 876-дан 874 дейін) және жасөспірімдер қылмысы (-2%, 1 925-тен 1 890-ға дейін) қысқарды.
Заңсыз әрекеттердің бұл санаттары халық үшін барынша жаралы болып табылады.
2024 жылы алаяқтықтың шамалы өсуі тіркелді (+0,8%, 44 786-дан 45 156-ға дейін), бұл ретте интернеттегі алаяқтық 5%-ға (21 777-ден 22 870-ке дейін) өсті.
Мұндай құқық бұзушылықтардың негізгі бөлігі телефон арқылы жасалатын алаяқтықпен басталып, кейіннен зардап шеккендерге несие ресімдеумен аяқталады.
Осыған байланысты Бас прокуратураның тікелей үйлестіруімен банктерге және телекоммуникация операторларына қатысты 30 қылмыстық іс тіркелді.
2024 жылғы шілдеде Ұлттық банктің негізінде алаяқтыққа қарсы орталық құрылды, ол қатысушылардың заңсыз транзакцияларды анықтауына және жедел бұғаттауына және нақты уақыт режимінде ақпарат алмасуына мүмкіндік береді. Оған 60-тан астам ұйым (банктер, ірі төлемді, микроқаржылық ұйымдар және Ішкі істер министрлігінің аумақтық бөлімшелері) қосылған.
Алаяқтыққа қарсы орталық 1,2 миллиард теңгенің аударымдарын бұғаттап, 81 миллион теңгені өз еркімен қайтартты.
Өткен жылы негізсіз байығаны үшін "дропперлерден" азаматтық тәртіпте ақшалай қаражат өндіріп алу практикасы енгізілді.
Мәселен, Павлодар облысында соттың 83 шешімі бойынша 110 миллион теңге, Шығыс Қазақстан облысында 100 миллионнан астам теңге өндіріп алынды.
Сонымен қатар байланыс операторларымен бірлесіп SIM-бокстарын анықтау әдістемесі әзірленді (оның иелерін сәйкестендірместен, шетелден интернет арқылы қоңырау шалуға мүмкіндік беретін жабдық).
Ішкі істер министрлігі 19 құрылғы мен 6 мыңнан астам SIM картаны анықтап, тәркіледі.
Сонымен бірге алаяқтықпен күресу мақсатында бірқатар заңнамалық түзетулер қабылданды.
Осылайша, 2024 жылдың 20 тамызында "Банкілер және банкілік қызмет туралы" заңға кредит берушілерді азаматтарға заңсыз ресімделген қарыздарды есептен шығаруға және алаяқтық фактілері бойынша істерді тергеу кезінде олардың күшін тоқтата тұруға міндеттейтін түзетулер күшіне енді (Заңның 34-бабының 15-тармағы).
Мұндай шаралар азаматтарды қорғаудың тиімді әдісі болып табылады.
Жұмысты жетілдіру нәтижесінде есірткі қылмыстарын анықтау айтарлықтай өсті (+17%, 7 165-тен 8 363-ке дейін).
Заңсыз айналымнан 25 тоннадан астам есірткі құралдары, оның ішінде 1,5 тоннадан астам синтетикалық есірткі тәркіленді.
Бас прокурордың нормативтік нұсқауы бойынша құқық қорғау органдары мен прокурорлар есірткі зертханаларын белсенді түрде анықтауға және есірткі топтарының қызметін тоқтатуға, жарнама мен есірткі насихатын жоюға бағдарланған.
Нәтижесінде, есірткі саудасымен айналысатын 13 қылмыстық топтың қызметі тыйылды, оның 2-уі трансұлттық.
95 есірткі зертханасы анықталып, жойылды.
Бас прокуратураның "Нашақорлыққа жол жоқ" жобасын жүзеге асыру аясында 47 мыңға жуық есірткі граффитиі тіркелді және жойылды.
36 есірткі жарнамалаушы ізін суытпай ұсталды.
01.02.2025ж. Есірткі өндіру мен сатуды ұйымдастырушылардың жауапкершілігін күшейту туралы заң қабылданды, сондай-ақ қарапайым есірткі курьерлерінің жауапкершілік шегі төмендетілді.
Балаларға қатысты жасалған қылмыстар прокуратураның ерекше назар аударатын саласы болып қала береді.
Мәселен, 2024 жылы прокурорлар бүкіл ел бойынша "Бақытты және қауіпсіз балалық шақ" жобасын жүзеге асырды, оның мақсаты өмірлік жағдайы қиын немесе зорлық-зомбылыққа ұшыраған балаларды анықтау болды.
Прокурорлардың үйлестіруімен прокуратура, полиция, білім беру, қорғаншылық және қамқоршылық, әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау қызметкерлерінен және психологтардан құралған (115 мыңнан астам отбасын қамтыды) жылжымалы топтар құрылды.
Нәтижелері бойынша балаларға күш қолдану арқылы жыныстық қол сұғушылық көрсету, отбасындағы қинау, кәмелетке толмағандарды тәрбиелеу міндеттерін дұрыс орындамау және т.б. фактілері бойынша 73 қылмыстық іс тіркелді.
Сонымен бірге, прокурорлар тіркеуден жасырылған, жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы 40 қылмысты анықтады.
Өткен жылы кәмелетке толмағандардың жыныстық қол сұғылмаушылығына қарсы істерді тергеу аясында салғырттық, кәмелетке толмағандарды тәрбиелеу жөніндегі міндеттемелерді орындамау және балаларға қатысты жасалған қылмыс туралы хабарламау фактісі бойынша білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау органдарының қызметкерлеріне, сондай-ақ зардап шеккен балалардың ата-аналарына қатысты 40 қылмыстық іс тіркелді (3-еуі сотталды).
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Алматының 19 жастағы тұрғынынан алаяқтық қоңырауларға арналған жабдық тәркіленді
Құқық қорғау органдары, "Қазақтелеком" АҚ және "Кселл" АҚ арасында жасалған меморандум шеңберінде Бас прокуратура және Алматы қаласы прокуратурасының үйлестіруімен Алматы қаласы ПД "Киберпол" бөлімшесінің қызметкерлері "Sim-Box" жабдығын заңсыз пайдалану фактісін анықтады, деп хабарлайды Бас прокуратураның баспасөз қызметінен.
Жедел іс-шаралар барысында жалдамалы пәтерде мегаполистің 19 жастағы тұрғынынан "SIM-Box" жабдығы, маршрутизатор және қазақстандық ұялы операторлардың 460-тан астам сим-картасы тәркіленді.
Ұсталғанның айтуынша, ол ағымдағы жылдың қаңтар айында әлеуметтік желілер арқылы жұмыс тауып, нұсқаулар алып, курьер арқылы оған жабдық тапсырған.
Жедел іс-шаралар барысында жалдамалы пәтерде мегаполистің 19 жастағы тұрғынынан "SIM-Box" жабдығы, роутер және қазақстандық ұялы операторлардың 460-тан астам сим-картасы тәркіленді. Ұсталғанның айтуынша, ол ағымдағы жылдың қаңтар айында әлеуметтік желілер арқылы жұмыс тауып, нұсқаулар алып, курьер арқылы оған жабдық жолданған. "Sim-Box" жабдығын алаяқтар телефон қоңырауларын жаппай генерациялау, тарату және абоненттік нөмірлерді ауыстыру үшін кеңінен қолданады.
Аталған факт бойынша Қазақстан Республикасы Қылмыстық Кодексінің 213-бабы бойынша сотқа дейінгі тергеу басталды ("абоненттік құрылғының сәйкестендіру кодын өзгертуге мүмкіндік беретін бағдарламаларды заңсыз пайдалану"). Бұл Алматы қаласында соңғы үш айда "Sim-Box" жабдығын пайдаланудың анықталған алтыншы жағдайы. Барлық күдіктілер, соның ішінде жақын шетелдердің азаматтары қамауға алынды.
2025 жылғы 21 қаңтарда Медеу ауданының прокуратурасы сотқа екі адамға қатысты қылмыстық іс жолдады: біреуінен "Sim-Box" тәркіленді, ал екіншісі "дропер" болды. Тергеу барысында сот жәбірленушілердің 7,8 млн теңге сомасындағы ақшалай қаражатын Қылмыстық жолмен иемденген күдіктілердің банктік шоттарына тыйым салды.
Жоғарыда аталған баппен қатар оларға алаяқтыққа жәрдемдесу жүктеледі, оларды жасағаны үшін 5 жылдан 10 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру көзделеді.
Бас прокуратура азаматтарды сақ болуға, күдікті қоңыраулар туралы мәліметтер болған кезде жеңіл табыс ұсынатын күмәнді жұмыс берушілерге бармауға, телефон алаяқтарын әшкерелеу үшін құқық қорғау органдарына хабарлауға шақырады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Ішкі істер министрлігі шетелдегі қазақстандықтарға алаяқтықтың жаңа түрі туралы ескертті
Ішкі істер министрлігі шетелдегі қазақстандықтарға алаяқтықтың жаңа түрі туралы ескерту жасайды, деп хабарлайды министрліктің баспасөз қызметінен.
Біздің мыңдаған азаматтарымыз шетелдерде оқуда немесе жұмыста. Олар өзара Telegram және WhatsApp-чаттарын құрып, ақпарат алмасып, бір-біріне көмектеседі. Мұны алаяқтар да пайдалануы мүмкін. Қаскөйлер осындай чаттарға қосылып, өздерін қазақстандық азамат ретінде таныстырып, әдеттегіден тиімді шарттармен валюта айырбастау қызметін ұсынады.
Бірақ ақшаны ауыстырғысы келетіндерді байланыстырмай, алаяқтар криптовалюта сатумен айналысатын адамдардың немесе дроптардың шоттарын жібереді. Түскен қаражатты алғаннан кейін олар хат-хабарларды өшіріп, чаттардан шығып кетеді.
Кореяда, Қытайда және АҚШ-та осылай алдау жағдайлары орын алды.
Азаматтарды сақ болуға және күмәнді ұсыныстарды қабылдамауға шақырамыз", - деді ведомствода.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Адам өлтірді деген екі күдікті Ресейден экстрадицияланды
Адам өлтіру, тұрғынжайға қолсұғылмаушылықты бұзу және заңсыз қару айналымы үшін қылмыстық жауаптылыққа тарту мақсатында Қазақстанның екі азаматы Ресейден экстрадицияланды, деп хабарлайды Бас прокуратурасының баспасөз қызметінен.
Күдіктілер 2023 жылдың қаңтарында Шымкент қаласында басқа үш адаммен бірлесіп, жеке араздық негізінде танысын өлтіруді жоспарлаған.
Ойларын жүзеге асыру мақсатында күдіктілер тапанша, металл шыбықтар мен биталармен қаруланып, қолғап пен маска киіп, түнгі уақытта жәбірленушінің үйіне келген.
Олар терезелерді сындырып, үйге кіріп, жәбірленушіге аса қатыгездікпен көптеген дене жарақаттарын келтірген.
Кейін үйдегі басқа адамдарды ұрып-соғып, жәбірленуші өмір белгілерін бермегеніне көз жеткізген соң, оқиға орнынан бой тасалаған.
Жәбірленуші ауыр дене жарақат салдарынан жедел жәрдем көлігінде қайтыс болған.
Күдіктілердің екеуі ізін суытпай ұсталып, әртүрлі жазаларға тартылған. Ал қалған үш күдікті елден қашып үлгеріп, халықаралық іздеуге жарияланған.
2024 жылдың мамырында сыбайластарының бірі көршілес елден экстрадицияланып, сотталды.
Қалған екі іздеудегі күдікті өткен жылдың шілдесінде Ресей Федерациясының Мәскеу облысында ұсталып, Қазақстан Бас прокуратурасының сұрауы бойынша елге экстрадицияланды.
Қазіргі таңда күдіктілер тергеу изоляторына қамалды.
Айыпталып отырған қылмыстарды жасағаны үшін оларға 15 жылдан 20 жылға дейінгі мерзімге немесе өмір бойына бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған.
Осылайша, аталған қылмыстарға қатысы бар барлық тұлғалар әшкереленді.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Жетісуда полиция трансұлттық ұйымдасқан қылмыстық топты ұстады
Жетісуда есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл бөлінісінің қызметкерлері шетелдік азаматтар мен Қазақстан Республикасының азаматынан құралған ұйымдасқан қылмыстық топты ұстау бойынша операция жүргізді, - деп хабарлайды Polisia.kz.
Ұсталған топ мефедрон психотроптық затын өндіретін есірткі зертханасын басқарған.
Анықталғандай, жазда шетелдік азамат Францияда жүрген кезінде туысына шетелде жұмысқа тұруға ұсыныс жасаған. Олар Қазақстанға келгеннен кейін жетекшілерінің бақылауымен есірткі зертханасын құрып, оның нұсқауы бойынша әрекет еткен. Қазақстан азаматы оларға қажетті құрал-жабдықтарды жеткізіп, есірткі жасырумен айналысқан", - деді ІІМ есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл комитеті төрағасының орынбасары Қуандық Әлжанов.
Ұстау кезінде олардан шамамен 6 кг мефедрон және арнайы құрал-жабдық тәркіленді. Күдіктілер қамауда.
Қылмыстық схеманың басқа да қатысушыларын анықтап, жауапкершілікке тарту үшін тергеу амалдары жүргізілуде", - деді Қуандық Әлжанов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.