Тоқаев қаңтар трагедиясы туралы: Қылмыстарды халық көтерілісі ретінде көрсету әрекеттері бар
Президент халықтың бейбіт шеруі мен қарақшылар жасаған қанды қылмыстың арасын ажырата білу керек екенін атап өтті.
Сурет: facebook Сергей Алексеенок
Алматы. 16 қараша. KAZAKHSTAN TODAY - Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Алматы жұртшылығымен кездесуде қаңтардағы погромдар кезінде жасалған қылмыстық әрекеттерді ақтап, оны халық көтерілісі ретінде көрсету әрекеттері туралы айтты, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметі.
Еліміздің алтын бесігі - Алматыны қиратып жатқаны осы қаланың перзенті ретінде менің де жаныма батты. Дегенмен, дәл сол сәтте абдырап, уақыт ұттыруға еш қақымыз болған жоқ. Онда әбден дандайсып кеткен қарақшылар қаламызды күл-талқан етер еді. Ел тағдыры сынға түскен жауапты сәтте халқымыз мызғымас бірлігі мен қайтпас қайсарлығын танытты. Мемлекеттігімізді сақтап қалу үшін біз қандай тәуекелге де баратынымызды айқын көрсеттік. Сол қиын күндерде бүкіл Қазақстан халқы алматылықтардың тілеуін тіледі. Өкінішке қарай, қазір кейбіреулер қылмыстық әрекетті халық көтерілісі деп ақтауға тырысып жүр", - деді Президент алматылықтарға сөйлеген сөзінде.
Ол халықтың бейбіт шеруі мен қарақшылар жасаған қанды қылмыстың арасын ажырата білу керек екенін атап өтті.
Біз ел ішіне жік салғысы келетін арандатушылардың жетегінде кетпеуіміз керек. Көшеге шығып, бұзақылық жасаған адамдарды дәріптеп, қолдан қаһарман жасауға болмайды. Қастаңдық ұйымдастырған қарақшылардың қылмысын ақтауға жол берілмейді. Олардың бәрі лайықты жазасын алады", - деп сендірді Президент.
Ол ауыр қылмыс жасамаған осындай азаматтарға кешіріммен қараған жөн деп шешті.
Осыған орай, Рақымшылық туралы заң қабылданды. Бұл - адамгершілік тұрғыдан дұрыс қадам. Өйткені, кешірім - ізгіліктің белгісі. Қажетті заңдық рәсімдер кейін рақымшылық жасалған адамдар босатылып, отбасына оралады. Бұдан былай мұндай қасірет қайталанбайды деп сенемін. Сол үшін біз қолдан келгеннің бәрін жасаймыз", - деді Президент.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
тақырып бойынша жаңалықтар
Алматыда Digital Almaty 2025 цифрлық форумы өтуде
ҚР Премьер-министрі Олжас Бектенов Алматыда өткен "Digital Almaty 2025: Industrial AI: жаңа дәуірге арналған технологиялар" халықаралық цифрлық форумында сөз сөйледі, деп хабарлайды Үкіметтің баспасөз қызметінен.
Пленарлық отырысқа Әзербайжан Премьер-министрі Әли Идаят оғлы Асадов, Беларусь Республикасының Премьер-министрі Роман Головченко, Иран Ислам Республикасының бірінші вице-президенті Ареф Мохаммад-Реза, Қырғыз Республикасы Министрлер кабинетінің төрағасы - Президент Әкімшілігінің басшысы Адылбек Қасымалиев, Ресей Федерациясы Үкіметінің төрағасы Михаил Мишустин, Өзбекстан Республикасының Премьер-министрі Абдулла Арипов, Армения Республикасының вице-премьері Мгер Григорян және ЕЭК алқасының төрағасы Бақытжан Сағынтаев қатысты. Сондай-ақ халықаралық ұйымдар мен қаржы институттарының өкілдері шақырылды. Алаңда AI-дің экономикаға, өнеркәсіптік экожүйелерге, медицинаға, білімге және басқа да салаларға интеграциясы және инновациялық даму перспективалары мәселелері көтерілді.
Форумның пленарлық отырысында сөйлеген сөзінде Премьер-министр Олжас Бектенов жасанды интеллект дамуының негізгі факторлары: адами капиталды, цифрлық инфрақұрылымды дамыту және институционалдық негіз құру екенін атап өтті. Цифрлық технологияларды енгізу ЖІӨ-нің жыл сайынғы өсімін 2-3%-ға қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл ЖИ-дің экономика дамуындағы маңызды рөлін айқындайды.
Жасанды интеллектінің жаһандық моделі жедел түрде бәсекелестіктен кооперативтік үлгіге ауысуда. Ол үшін IT-индустрияның әлемдік көшбасшылары ынтымақтаса отырып, өздерінің ғылыми-зерттеу жобаларын бірлесіп жүзеге асырып жатыр. Танымал платформаларда энтузиастар өз әзірлемелерімен ашық түрде бөлісуде. Олар мұны технологиялардың жаппай дамуы үшін жасап жатыр. Біз бұл тәжірибені өзіміздің және бірлесіп жасалатын әзірлемелер үшін де пайдалануымыз керек. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Аlem.АІ халықаралық жасанды интеллект орталығының негізінде құзіреттер экожүйесін құру бастамасын көтерді. Ол биыл Астанада ашылады. Бұл бір алаңда жетекші IT-компанияларды, зерттеу зертханаларын, стартаптар мен шешімдерді бірлесіп әзірлеу үшін білім беру бағдарламаларын біріктіруге мүмкіндік береді", - деп атап өтті Олжас Бектенов, Alem.АІ орталық базасында жасанды интеллект саласындағы бірлескен R&D жобаларын әзірлеуде ЕАЭО бойынша әріптестердің күш-жігерін біріктіру қажеттігіне назар аудара отырып.
Қазақстанның стратегиялық басым міндеттерінің бірі - жасанды интеллект саласында мамандар даярлау. Алдағы 5 жылда мемлекеттік қызметкерлермен толық қамти отырып, 1 млн адамды оқыту жоспарланып отыр. Бұл бағытта жұмыстар жүргізілуде. Мысалы, өткен жылы Қазақстанда белгілі француз педагогі Николя Садиракпен бірлесіп Tomorrow School жасанды интеллект мектебі ашылды. Білім беру үдерісі инновациялық әдістерге, соның ішінде геймификацияға және оқытушыларды қажет етпейтін peer-to-peer жүйесіне негізделген. Қазақстан білікті кадрларды даярлауда стандартты емес тәсілдерді енгізу мәселелерінде тәжірибе алмасуға дайын екендігін білдірді.
Олжас Бектенов цифрлық инфрақұрылымды дамыту жағдайында есептеу ресурстарын тиімді бөлу қажеттігін атап өтті. Жергілікті үлкен тілдік үлгілерді (LLM) және мультимодальды жүйелерді әзірлеу мәдени құндылықтарды сақтауға жергілікті ерекшеліктер мен азаматтардың мүдделерін ескере отырып, цифрлық шешімдерді бейімдеуге және деректер қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік береді.
Жасанды интеллектті дамытудың институционалдық негізін қалыптастыру шеңберінде Қазақстанда тиісті Тұжырымдама бекітілді, ол Ұлттық ЖИ стратегиясын әзірлеу үшін бастапқы негіз болды. Инновацияларды дамыту үшін құқықтық негіз құруға бағытталған жасанды интеллект туралы заң жобасын әзірленді. Бұған қоса ҚР Президентінің жанынан озық технологияларды енгізу үшін жетекші отандық және халықаралық сарапшыларды біріктіретін жасанды интеллектті дамыту жөніндегі кеңес құрылады. Сонымен қатар AI-стартаптарын қолдау үшін Astana Hub базасында мақсатты көліме $1 млрд-ты құрайтын Венчурлік инвестициялар қорларының Қоры құрылды.
Олжас Бектенов форумға қатысушылардың назарын жасанды интеллект дамуының бірқатар маңызды аспектілеріне аударды. Бұл - жасанды интеллект дамуының еңбек нарығына әсерімен байланысты сын-қатерлер, мамандарды қайта даярлау қажеттілігі, этика мәселелері, экологиялық жүктеме және технологияларға тең қол жеткізуді қамтамасыз ету.
Форум аясында қазақстандық және шетелдік мамандардың ЖИ-стартаптары мен жобалары ұсынылды. Отандық Codiplay мобилді қосымшасы бүгінде 13 елде қолданылады және IT-сауаттылық бойынша оқып жатқан 13 млн баланы қамтиды. Шынайы өмірді модельдеу жанрында рөлдік режимі бар Grand Mobile ойыны таныстырылды. Бірегей пайдаланушылар саны айына 5 млн-нан асады. Ірі кәсіпорынның жұмысын басқаруға мүмкіндік беретін АМК X Belka AI жобасы көрсетілді. Технологияны Ақтөбе мыс компаниясы пайдаланады және +3% өндірістік қуатты және +1% кеннен метал алуды қамтамасыз етеді.
Стартаптардың дамуы экономиканың түрлі салаларында ілгерілеуге ықпал ететіні атап өтілді. Қазақстан Үкіметі ынтымақтастыққа ашық әрі жаңа жобаларға қолдау көрсетуге дайын.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Құрылысы 5 жыл бұрын тоқтап қалған Қызылорда су торабын жаңғырту жобасы аяқталды
Су ресурстары және ирригация министрлігі құрылысы 5 жыл бұрын тоқтап қалған Қызылорда су торабын жаңғырту жобасын аяқтады, деп хабарлайды ҚР Су ресурстары және ирригация министрлігінің баспасөз қызметінен.
Су ресурстары және ирригация министрлігі құрылысы 5 жыл бұрын тоқтап қалған Қызылорда су торабын жаңғырту жобасын аяқтады. Нысан 2022 жылы қолданысқа берілуі керек еді. Алайда, пандемия мен қаржылық қиындықтарға байланысты құрылыс жұмыстары тоқтап қалған болатын.
Министрлік құрылғаннан кейін Қызылорда су торабының құрылысы қайта жанданды. Нысанның сапалы жұмысын қамтамасыз ету мақсатында гидравликалық тораптың бұзылған бөлшектері қайта жөнделіп, басқа да ақаулары дұрысталды.
Айта кету керек, су торабы Сырдария өзенінің сол және оң жағалауындағы 120 мың гектарға жуық жерді суаруға және шамамен 2 млн гектарға жуық шөлді аймақты ылғалдандыруға арналған.
Құрылысы тоқтап қалған немесе созылып кеткен жобаларды аяқтау мәселесі министрліктің жіті бақылауында. Мәселен, Ақтөбе су қоймасына 36 жылда алғаш рет кешенді реконструкция жасалды. Ал, Батыс Қазақстан облысында соңғы 58 жылда бірінші рет Киров су қоймасы жөнделді. Бүгінгі таңда Есқұла, Талап, Пресновский және Соколовский таптық су құбырларының құрылысын аяқтау бойынша да белсенді жұмыс жүріп жатыр. Бұл жобалар халықты сапалы сумен қамтамасыз етуге бағытталған. Сол себепті аталған жобаларды іске асырып, межесіне жеткізу өте маңызды", - деді Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Жұмыссыз қазақстандықтар кәсіптік біліктілікті тануға өтінім бере алады
Career Enbek сайтында жұмыссыз азаматтардан кәсіптік біліктілігін тану үшін ваучерлер алуға өтінімдер қабылдау басталды. Бұл бастама жұмыспен қамтуға жәрдемдесуге, азаматтардың кәсіби дамуын қолдауға және олардың еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметінен.
Өтінімдерді өңдеуді және консультациялық қолдауды барлық кезеңдерде еңбек мобильділігі орталықтары жүргізетін болады.
Бір реттік ваучер кәсіби біліктілікті тану рәсімінен өтуге және азаматтың тиісті дағдылары мен тәжірибесінің болуын растауға мүмкіндік береді, бұл жұмысқа орналасуды жеңілдетуге көмектеседі.
Ваучерлерді кәсіптік біліктілікті тану орталықтары қабылдайды, бұл жұмыссыз тұлғаларға рәсімнен тегін өтуге мүмкіндік береді.
Ваучер алу үшін азаматтың ресми "Жұмыссыз" мәртебесі болуы, Career Enbek платформасында тіркелуі және жеке кабинет арқылы онлайн өтініш беруі қажет.
Өтінімдер осы жылдың 15 қазанына дейін қабылданады.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
"Ұлттық қор-балаларға": жас қазақстандықтардың шоттарында қанша қаражат бар
2024 жылдың қорытындысы бойынша "Ұлттық қор-балаларға" бағдарламасы шеңберінде 18 жасқа дейінгі (қоса алғанда) Қазақстан Республикасының азаматы болып есептелетін барлық балаларға кезекті нысаналы талаптар есептелді. 2025 жылы 18 жасқа толатын жасөспірімдердің нысаналы жинақтау шоттарына (бұдан әрі - НЖШ) нысаналы жинақтар есепке алынды, деп хабарлайды БжЗҚ баспасөз қызметінен.
Бағдарламаға қатысушылардың жалпы саны - 6 921 035 бала. Оның ішінде 324 430 қатысушы 2025 жылы 18 жасқа толады. 2025 жылы есептелген бір балаға арналған нысаналы талаптардың сомасы 2024 жылғы 31 желтоқсанның соңындағы жағдай бойынша Қазақстан азаматы болып есептелетін балалардың саны туралы деректерге және балаларға Ұлттық қордан есептелген нысаналы талаптардың 888 794 506 АҚШ доллары мөлшеріндегі жалпы сомасы туралы ҚР Ұлттық Банкінен алынған ақпаратқа сүйене отырып есептелді.
Есепті жыл үшін барлық балаларға бірдей сома есептелді, оның мөлшері бір балаға 129 АҚШ доллары 38 центіне тең.
2024 жылдың қорытындысы бойынша Бағдарламаға қатысушылардың санын және оларға есептелген нысаналы талаптар/жинақтар сомасын айқындау кезінде қандай да бір себептермен 2023 жылдың қорытындысы бойынша қаражатты есептеу кезінде нысаналы талаптарға қатысушылар/нысаналы жинақтарды алушылар тізіміне енгізілмеген балалардың саны да ескерілді. "Жеке тұлғалар" мемлекеттік дерекқорынан жаңартылған мәліметтерді алғаннан кейін нысаналы талаптарға қатысушыларға қаражат өткізіп алған кезеңдегі нысаналы талаптар мен инвестициялық кіріс сомасын қоса есептелді.
Бағдарламаға қатысушылардың санын және оларға есептелген 2024 жылғы нысаналы талаптар/жинақтар сомасын айқындау кезінде Қазақстан Республикасының азаматтығын 2024 жылы алған балалар, сондай-ақ 2024 жыл ішінде қайтыс болған балалар да ескерілді. Қайтыс болған балалардың нысаналы талаптары мен нысаналы жинақтары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мұраға қалдырылады. Бұл ретте 2024 жылы қайтыс болған балалардың нысаналы талаптары БЖЗҚ-дағы НЖШ-ға есепке алынды.
Сонымен қатар, 2024 жылдың қорытындысы бойынша Бағдарламаға қатысушылардың санын айқындау кезінде нысаналы талаптарды/жинақтарды алу құқығынан Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтатуға байланысты айырылған балалар немесе бұрын есепке алынған, бірақ қатысушы/алушы болуға құқығы жоқ балалар есепке алынбады. Бұл ретте осындай қатысушылардың нысаналы талаптары/ жинақтары белгіленген тәртіппен бағдарламаның басқа қатысушылары арасында бөлінді.
Осылайша, "Ұлттық қор - балаларға" бағдарламасына қатысушылардың санын анықтап, балаларға 2025 жылы қаражат есептеу кезінде жоғарыда аталған барлық факторлар ескерілді.
Сонымен қатар, 2006 жылы туған балаларды қоспағанда, 2024 жылы Ұлттық қордан алғашқы қаражат есептелген балаларға ағымдағы жылы 3,04 АҚШ доллары мөлшерінде инвестициялық кіріс есептелді.
Нәтижесінде бағдарламаға 2 (екі) жыл қатарынан қатысқан баланың нысаналы талаптары/нысаналы жинақтары 232 доллар 94 цент болды.
Сонымен қатар, 2006 жылы туған және 2024 жылы 18 жасқа толған балалардың бағдарламаға қатысу уақыты аяқталды. 2024 жылы мұндай балалардың саны 304 815 болды. Олар кәмелеттік жасқа толғаннан кейін, БЖЗҚ-да 2024 жылы автоматты түрде ашылған НЖШ-ға түскен өздерінің нысаналы жинақтарын тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) білім алуға ақы төлеу мақсатында пайдалану құқығына ие болды. 01.01.2025ж. жағдай бойынша "БЖЗҚ" АҚ шамамен 5,32 млн АҚШ долларына 53 001 өтініш орындады (18 жасқа толған ҚР азаматтары қатарындағы өтініш берушілердің банктік шоттарына есептеу үшін уәкілетті операторларға аударды). Естеріңізге сала кетейік, нысаналы жинақтар АҚШ долларымен аударылады және БЖЗҚ-дағы нысаналы жинақтау шотында 10 жыл бойы сақталады. Егер осы мерзім ішінде азамат қаражатты пайдаланбаса, онда бұл қаржы БЖЗҚ-да оның атына автоматты түрде ашылатын ерікті зейнетақы жарналары есепке алынатын жеке зейнетақы шотына аударылады. Тек АҚШ долларында емес, ҚР Ұлттық Банкінің аударым жасалған күнгі ресми бағамына сай теңгемен аударылады. Жинақты ерікті зейнетақы шотынан алу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
БЖЗҚ бағдарлама шеңберінде барлық нысаналы талаптар мен нысаналы жинақтарды, сондай-ақ АҚШ долларында жинақталған инвестициялық кірісті есепке алып, Бағдарламаға қатысушылар туралы ақпарат береді.
Баланың бағдарламаға қатысу дерегі және оған есептелген нысаналы талаптар туралы ақпаратты кәмелетке толмаған баланың ата анасы немесе басқа заңды өкілдері kids.enpf.kz сайтынан тексере (баланың ЖСН бойынша) алады. Онда бағдарламаның шарттарымен танысуға, нұсқаулықтар, қызықтырған сұрақтарға жауап алуға болады. Сонымен қатар, сайтта балалардың туған жылдары бойынша нысаналы талаптар мен нысаналы жинақтарды қалыптастыру тарихы ұсынылған. Онда есептелген сомалар, инвестициялық кіріс, сондай-ақ БЖЗҚ-дағы нысаналы жинақтау шотына нысаналы жинақтардың (НЖ) есептелген жылы көрсетіледі.
Ата-аналар 18 жасқа толмаған баласы бойынша жасалған есептеулер туралы деректерді eGov mobile электрондық үкіметі мен екінші деңгейдегі банктердің ұялы қосымшаларында тексере алады.
Нысаналы жинақтарды кәмелетке толған азамат enpf.kz сайтындағы, БЖЗҚ ұялы қосымшасындағы, eGov mobile электрондық үкіметінің ұялы қосымшасындағы өзінің жеке кабинетінде өз бетінше тексере алады.
Нысаналы талаптарға қатысушылар мен нысаналы жинақтарды алушылар, сондай-ақ нысаналы жинақтарды тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) білім алуға ақы төлеу мақсатында пайдалану бойынша өңірлер бөлінісіндегі статистикамен enpf.kz сайтында танысуға болады.
Ұлттық қор - балаларға" бағдарламасы жас қазақстандықтарға тұрғын үй жағдайларын жақсарту және/немесе білім алу мақсатында қолдау көрсетуге бағытталған, бұл ересек өмірге қадам басуға көмек болады. Жыл сайын балаларға бағдарламаға қатысқан әрбір жылы үшін есепті жылдан кейінгі жылдың басында Ұлттық қордан нысаналы талаптар/жинақтар түріндегі қаражат, сондай-ақ 18 жасқа толғанға дейінгі инвестициялық кіріс есептеледі.
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.
Әсет Нүсіпов ҚР сауда және интеграция вице-министрі болып тағайындалды
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен Әсет Ілиясұлы Нүсіпов сауда және интеграция вице-министрі қызметіне тағайындалды, деп хабарлайды Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің баспасөз қызметінен.
1983 жылы Алматы қаласында дүниеге келген. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін, Иллинойс технологиялық институтын (АҚШ) бітірген.
Еңбек жолын 2004 жылы Алматы қаласында "Ұлттық инновациялық қор" АҚ менеджері болып бастаған.
2006 жылдан 2008 жылға дейін "Flagship Ventures" венчурлық капитал фирмасының Венчурлық жобаларды қаржыландыру департаментінде (АҚШ), Вашингтон қ. (АҚШ) "Small Enterprise Assistance Funds" халықаралық инвестициялық фирмасында тағылымдамадан өтті.
2008 жылдан 2010 жылға дейін "Қазақстан инвестициялық қоры" АҚ жобалық менеджері, Дүниежүзілік банкіндегі Орталық Азиядағы өкілдігінің консультанты, Қазақстан Республикасындағы Азия даму банкі өкілдігінің консультанты, "Әлемдік экономиканы зерттеу орталығы" ЖМ директорының орынбасары болып жұмыс істеді.
2010-2015 жылдары - Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесі Хатшылығының инспекторы, сектор меңгерушісі, Астана қ.
2015-2021 жылдары - Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің жалпы қауіпсіздік мәселелері бөлімінің сектор меңгерушісі, Астана қ.
2021-2023 жылдары - Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің жалпы қауіпсіздік мәселелері бөлімі меңгерушісінің орынбасары, Астана қ.
2023 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін - Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің өзекті қауіпсіздік мәселелері бөлімі меңгерушісінің орынбасары, Астана қ.
Соңғы жаңалықтар
Ақпаратты пайдаланған жағдайда Kazakhstan Today ақпараттық агенттігіне гиперсілтеме жасау міндетті. Kazakhstan Today Ақпараттық агенттігінің материалдарына авторлық құқық.